O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik Universiteti Jinoyat-protsessual huquqi darslik

11.3. Sudning jinoyat sabablarini va uning sodir etilishiga imkon bergan shart-sharoitlarni bartaraf qilish faoliyati

Jinoyat-protsessual kodeksining 298-moddasi sud zimmasiga jinoyat ishini ko‘rish jarayonida jinoyatning sababi va uning sodir etilishga imkon bergan shart-sharoitlar aniqlangandan keyin sud xususiy ajrim chiqarib, unda tegishli davlat organlaridan, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlaridan, jamoat birlashmalaridan, jamoalardan yoki mansabdor shaxslardan ana shu sabab va shart-sharoitlarni bartaraf etish choralarini ko‘rish majburiyatini yuklaydi.

Jinoyatning sabab va uning sodir etilishiga imkon bergan shart-sharoitlarni bartaraf qilish zaruriyati mavjud degan to‘xtamga kelsa, sud hukm chiqarish bilan bir vaqtda, xususiy ajrim ham chiqaradi. Hukm kabi xususiy ajrim ham sud tomonidan maslahatxonada chiqariladi.
Xususiy ajrim sud majlisining zalida hukm e’lon qilinganidan keyin o‘qib eshittiriladi. Xususiy ajrim tegishli organ yoki mansabdor shaxsga ijro etish uchun yuboriladi. Jinoyat-protsessual kodeksining 299-moddasiga muvofiq, xususiy ajrimning talablarini bajarish tegishli davlat organlari, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari, jamoat birlashmalari, jamoalar hamda mansabdor shaxslar uchun majburiydir.


11.4. Taqdimnoma va xususiy ajrimlarni bajarish majburiyati

Jinoyatning sabablarini va uning sodir etilishiga imkon bergan shart-sharoitlarni bartaraf qilish to‘g‘risidagi taqdimnoma yoki xususiy ajrim yuborilgan davlat organi, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organi, jamoat birlashmasi, jamoa yoki mansabdor shaxs zarur choralarni ko‘rishi va ko‘rilgan choralarning natijalari to‘g‘risida kechi bilan bir oylik muddat ichida tegishincha surishtiruvchini, tergovchini, prokurorni yoki sudni xabardor qilishi shart.

Taqdimnoma yoki xususiy ajrim bajarilmagan yoki vijdonan bajarilmagan taqdirda korxona, muassasa yoki tashkilotning aybdor rahbari qonunda nazarda tutilgan javobgarlikka tortiladi (Jinoyat-protsessual kodeksi 299-modda).
Xususan, O‘zbekiston Respublikasi Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 181-moddasi sudning xususiy ajrimini (qarorini) bajarmaganlik uchun ma’muriy javobgarlikni; Jinoyat kodeksining 232-moddasi sud hujjatini ijro etmaslik uchun jinoiy javobgarlikni nazarda tutadi.