O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik Universiteti Jinoyat-protsessual huquqi darslik

27.4. Hukm chiqarish bilan bir vaqtda sud tomonidan hal qilinadigan boshqa masalalar

Hukm chiqarish bilan bir vaqtda sud tomonidan hal qilinadigan boshqa masalalar JPKning 476-moddasida belgilangan. Unda hukm chiqarish bilan bir vaqtda sud tomonidan hal qilinadigan uch toifa boshqa masalalar belgilab berilgan. Xususan:

birinchidan, ozodlikdan mahrum etishga hukm qilingan shaxsning voyaga yetmagan bolalari, qari ota-onalari, qaramogʻida boshqa shaxslar boʻlsa va ular qarovsiz hamda yordamsiz qolayotgan boʻlsa, sud ayblov hukmini chiqarish bilan bir vaqtda ularni qarindoshlari yoki boshqa shaxslarning va muassasalarning vasiyligiga yoki homiyligiga topshirish toʻgʻrisida, mahkumning qarovsiz qolayotgan mol-mulki yoki uy-joyi boʻlsa, ularni qoʻriqlab turish choralarini koʻrish masalasi;
ikkinchidan, advokat ishda himoyachi boʻlib qatnashgan hollarda sud advokatlar byurosi, hay’ati yoki firmasi rahbarining iltimosnomasi boʻlgan taqdirda ajrim chiqarib, unda advokatlar byurosi, hay’ati yoki firmasi foydasiga mahkumdan haq undirish va bu haqning miqdori toʻgʻrisidagi masalani hal qiladi;
uchinchidan, JPKning 298- va 300-moddalarida nazarda tutilgan jinoyatning sabablarini va uning sodir etilishiga imkon bergan shart-sharoitlarni bartaraf qilish toʻgʻrisida sudning xususiy ajrimi, fuqaro ijtimoiy burchini namunali bajarganligi toʻgʻrisida taqdimnoma va xususiy ajrim chiqarish uchun asoslar mavjud boʻlgan taqdirda, shuningdek tegishli mansabdor shaxslarning eʻtiborini surishtiruv va dastlabki tergov oʻtkazishda yoʻl qoʻyilgan kamchiliklarga jalb qilish zarur boʻlganda sud hukm chiqarish bilan bir vaqtda xususiy ajrim ham chiqaradi.

Mavzu boʻyicha xulosalar

Hukm faqatgina jinoyat ishlari boʻyicha birinchi instansiya sudlari tomonidan chiqarilishi mumkin boʻlgan jinoyat ishini hal qilishga qaratilgan yakuniy protsessual hujjat. Hukm jinoyat protsessida markaziy ahamiyatga ega boʻlgan masalalardan biri boʻlib, ushbu mavzuni toʻliq oʻzlashtirish uchun oʻquvchilar JPKning tegishli normalarini hamda mavzuni yoritish doirasida qayd etilgan tegishli Oliy Sud Plenumi qarorlarini atroflicha oʻrganishlari lozim.