O'zbekiston Milliy Ensiklopediyasi indd



Download 2,2 Mb.
Pdf ko'rish
bet291/328
Sana24.02.2022
Hajmi2,2 Mb.
#207098
1   ...   287   288   289   290   291   292   293   294   ...   328
Bog'liq
O zbekiston Milliy Ensiklopediyasi - E harfi

ЭУКАРИОТЛАР (юн. еи яхши, 
қақиқий, бутун ва кагуоп — ядро) — 
тўлиқ шаклланган, ҳақиқий ядрога эга 
бўлган ҳужайрали организмлар. Э.га 
сувўтлар, юксак ўсимликлар, барча 
ҳайвонлар, замбуруғлар киради. Э. ДНК 
си ядродаги хромосомаларда жойлашган 
бўлиб, гистонли оқсиллар билан бирик-
кан нуклеосомаларни ҳосил қилишда 
иштирок этади. Э.нинг ҳужайраларида 
мембранали органоиддар яхши ривож-
ланган; айрим органоидлари (митохон-
дриялар ва хлоропластлар) да ДНК ва 
автоном оқсил синтезловчи аппарат мав-
жуд. 
ЭФАЛАР — қ. Чарх илонлар. 
ЭФЕБИЯ (юн. — ўсмир) — Юнони-
стон (Спарта, Афина)да эркин туғилган 
18 ёшдан 20 ёшгача бўлган ўсмирларни 
ҳарбий ва фуқаролик хизматига тайёр-
лайдиган давлат ташкилоти. Ўқиш казар-
ма шароитида 2 йил давом этган. Бирин-
чи йили эфеблар гимнастика, камондан 
отишни ўрганганлар, ҳарбий машқлар 
ўтказишган. Иккинчи йил ҳарбий 
қўрғонлар қуриш, ҳарбий гарнизонлар-
ни қўриқлаш, ҳарбийденгиз ишларини 
ўрганиш билан шуғулланишган, халқ сай-
ил ва байрамлари ҳамда йиғилишларида 
тартиб сақланишини назорат қилишган. 
Э.ни тугатганлар тўла ҳуқуқли фуқаро 
ҳисобланган (яна қ. Афина тарбияси, 
Спарта тарбияси). 
ЭФЕДРА — қ. Зоюза. 
ЭФЕМЕРИД ВАҚТИ — астрономи-
яда қўлланиладиган махсус вақт; сайёра-
ларнинг эфемеридалармни ҳисоблашда 
қўлланилади. Ернинг ўз ўқи атрофида 
айланиши нотекис бўлганлиги сабаб-
ли, ўртача суткалар ҳам нотекис кеча-
ди. Шунинг учун астрономияда Ернинг 
нотекис айланиши билан боғлиқ бўлган 
вақт қаторида, Ой ва сайёраларнинг 
ҳаракатидан аниқланадиган ва текис 
ўтадиган Э.в.дан фойдаланилади ва бу 
вақт Ньютон вақти ёки Э.в. дейилади. 
Э.в. 1950 йил фундаментал доимийли-
кларга бағишланган Париж конферен-
циясида қабул қилинди, 1960 йилдан 
бошлаб Қуёш, Ой, сайёралар ва уларнинг 
табиий йўлдошлари эфемеридалари-
ни ҳисоблашда жорий этила бошланди. 
Э.в.дан Ернинг ўз ўқи атрофида айла-
нишидан аниқланадиган дунё вақтита 
ўтиш тузатмалари (А Т) махсус астроно-
мик йилномаларда бериб борилади. 

Download 2,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   287   288   289   290   291   292   293   294   ...   328




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish