1. Kontsentratsiyalanmagan pomidor mahsulotlari – rN 4,3 ... 4,6; quruq moddalar miqdori 12 % dan kamroq
2. Kontsentratsiyalangan pomidor mahsulotlari - rN 3,7 ... 4,4; quruq moddalar miqdori 12 % dan koʼproq
Kislotaliligi boshqariladigan sabzavotli marinadlar, sharbatlar, salatlar, vinegretlar, konserva-langan bodringlar, sabzavotli va boshqa konservalar
Kislotalilik – rN 3,7 dan pastroq
Sorbat kislotasi bilan pasteri-zatsiyalangan sabzavotli, mevali, mevali-tar mevali konservalar, shu jumladan, tabiiy eti bilan birga kontsentratsiyalangan, pasterizatsiya-langan sabzavotli, mevali (tsitrus-li), mevali-tar mevali sharbatlar
Yaroqlilik muddati cheklan-gan pasterizatsiyalangan pre-servalar
Goʼshtli, oʼsimlik-goʼshtli, baliqli va oʼsimlik-baliqli (bekon, vetchina, balik, ikra, sosiskalar)
Pasterizatsiyalangan mevali sharbatlar va ichimliklar (gazlangan)
Turli fizikaviy issiqlik taʼsiriga jalb qilingan va aseptik quyilgan ichimlik sut mahsulotlari (sut, suyuq qaymoq, desertlar) sterillangan mahsulotlarning mustaqil guruhini tashkil etadi.
Issiqlik ishlovi berilmagan (yoki issiqlik ishlovi berilgan xom-ashyodan tayyorlangan), ovqat qoʼshimchalari yordamida konservalangan va savdo-sotiq va jamoat ovqatlanishi korxonalarida cheklangan muddatli saqlash (6ºS dan pastroq) va ishlatish uchun moʼljallab polimer konteynerlarga berkitilgan turli tayyor pazandalik mahsulotlari (taomlar) ham yaroqlilik muddati uzaytirilgan mahsulotlarning mustaqil guruhini tashkil etadi. Unga tarkibi turli-tuman boʼlgan salatlar, gazaklar va boshqa taomlar kiradi.
Konservalangan oziq-ovqat mahsulotlari turlari. Oziq-ovqat mahsulotlarini konservalash – bu uzoq muddatli (ushbu guruhdagi oddiy mahsulotlarga nisbatan) saqlashda mahsulotlarni aynishdan saqlash uchun moʼljallangan ishlov berishdir. Аynish, asosan, mikroorganizmlarning hayot faoliyati natijasida, shuningdek, mahsulotlarning tarkibiga kiruvchi ayrim fermentlarning nojoʼya faolligi oqibatida yuzaga keladi. Konservalashning barcha usullari mikroblarni qirish va fermentlarni parchalash yoki ularning faolligi uchun noqulay sharoit yaratishga qaratiladi.
Uy sharoitida konserva mahsulotlarini tayyorlashda zarur texnologik jarayonlar, sanitariya meʼyorlariga toʼla rioya qilinmaydi. Natijada kon-servadagi botulizm sporalari tez rivojlanadi va oʼzidan zaharli toksinlar chiqaradi.
Botulizm sporalari bilan zararlangan konserva mahsulotlarini tashqi koʼrinishi va taʼmida deyarli oʼzgarish kuzatilmaydi. Аyrim holatlarda shisha idishning tunuka qopqogʼi shishadi. Bunday mahsulotni isteʼmol qilib zaharlangan odamda uning belgilari paydo boʼlish jarayoni ikki soatdan sakkiz-oʼn kungacha choʼziladi. Bemorda holsizlik, koʼngil aynishi, qusish, qorin sohasida ogʼriq paydo boʼlishi, jismlar koʼziga ikkita boʼlib koʼrinishi (diplopiya), koʼz qovogʼining osilishi (ptoz), yutish va gapirish qobiliyatining pasayishi, boʼyin va oyoq mushaklari zaiflashishi kabi kasallikning klinik belgilari kuzatiladi.
Xasta kishini uy sharoitida har kim oʼz bilganicha davolashi qatʼiyan man etiladi. Bunday vaziyatda zudlik bilan shifokorga murojaat qilish kerak. Аks holda kasallikning ogʼir shakllari – yurak, qon-tomir va nafas tizimi xastaliklari yuzaga kelishi, buning natijasida bemorning hayoti xavf ostida qolishi, hattoki oʼlim bilan yakunlanishi mumkin.
Har qanday kasalliklar kabi botulizmning oldini olish ham insonning oʼz qoʼlida. Uy sharoitida bodring, pomidor, pattison marinadlari, baqlajon ikrasi kabi konserva mahsulotlarini tayyorlanishini tavsiya etmaymiz. Bunday sharoitda tayyorlangan konserva mahsulotlarining si-fatiga hech kim kafolat bera olmaydi. Chunki, konserva mahsulotlari tay-yorlashdagi zarur texnologik jarayonlar, yaʼni konserva zavodlaridagi ka-bi yuqori bosim ostida 120-125 S haroratda oʼtkaziladigan sterilizatsiya jarayonini uy sharoitida bajarib boʼlmaydi.
Аynan shunday sifat sertifikati, yorliqlariga ega boʼlmagan, bir soʼz bi-lan aytganda isteʼmol uchun yaroqsiz hisoblangan konserva mahsulotlari bozorlarda, koʼcha-koʼylarda va belgilanmagan noqonuniy savdo rastalarida sotilayotgan boʼlsa, isteʼmolchi sifatida bunday mahsulotlarni xarid qilmaslik kerak.
Xonadon sharoitida olcha, olxoʼri, uzum, shaftoli, oʼrik kabi mevalar-dan murabbolar, bodring, pomidor, karam kabi sabzavotlardan sirli idishlarda tuzlamalar, meva va sabzavotlardan qoqilar tayyorlansa, yoki ularni muzlatgichda muzlatilsa maqsadga muvofiq boʼladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |