Oqıw qollanba Nókis-2021 DÚziwshi

I-bólim
Tekstti qanday dawam etedi dep oylaysiz? Sizde qanday dalil bar? Tiykarinda ne júz berdi?
II-bólim
Tekstti qanday dawam etedi dep oylaysiz? Sizde qanday dalil bar? Tiykarinda ne júz berdi?
III-bólim
Tekisti qanday dawam etedi dep oylaysiz? Sizde qanday dalil bar? Tiykarinda ne júz berdi?


3-Kórinis. ”SHapáát hám mirubet” teksti menen islewge baylanisli
“Boljawlar sizbasi”
Pedagogika tariyxinda sawlelengen ata-babalar tajriybesin dáslepki túsiniw. Usi basqishta interaktiv metodlar arqali mashqalali, keshe hám maslahatli bayanatti shólkemlestiriw joqari ónimdarliqqa iye bolip, usi jaǵday kóbirek teoriyaliq suwretlewge iye bolǵan bunday shiniǵiwlarda da qadriyatli oylawlar sistemasin payda qiliw múmkinshiligi joqari ekenligin kórsetedi. Soniń menen birge bayanatlardi shólkemlestiriwde aniq qaǵiydalarǵa amel etiw usi process ónimdarli boliwin kórsetedi.Tiykarinan:
Mashqalali bayanatti shólkemlestiriwde:

1. 
   Tema mashqalali ahmiyetke iye boliwda.
   
2. 
   Talabalardiń temaǵa baylanisli uliwmaliq túsinike iye boliwi.
   
3. 
   Temaǵa baylanisli mashqalali soraw, mashqalali waziypa hám mashqalali tapsirmalardi qaliplestiriw múmkinshiliklerdiń barliǵin esapqa aliw.
   

Bayanat ótkeriwde:
1.Talabalarǵa temaǵa baylanisli malim oylawǵa iye boliwlari;
2.Talabalardi eki yaki úsh hapte daslep bayanattiń temasi, oni shólkemlestiriw tartibi menen tanistiriw.
3.Talabalar qatnasiwin bahalaw ólshemlerin islep shiǵiwǵa itibar qaratiladi.

4. 
   Talabalardan temaǵa baylanisli jazba túrde sorawlar toplanadi.
   

Usi qaǵiydalarǵa amel etgen jaǵdayda, qatar bayanatlardi shólkemlestirildi. Usidan “XIV-XV asirlerde tárbiya, mektep hám pedagogikaliq pikirler”, “Jadid maripatparvarlardiń pedagogikaliq qaraslari”, “Qadimgi Rim ham Greciya mámleketlerinde tálim-tarbiya” temalarinda bayanat temalari: “Qadimgi jazba derekler”, “shiǵiz oyshilariniń tarbiyaliq-ilimiy qaraslari”, “Ǵaresizlik jillarinda Ózbekstanda talimde is-ilajlar amelge asiriliwi” temalarinda mashqalali bayanatlar; “VII asirden XIV asirlerge shekem bolǵan dawirlerde mektep, tarbiya hám pedagogikaliq pikirler” hám “1917-1990- jillarda Ózbekistanda mektep hám pedagogika pani” temalarinda maslahatli bayanlar shólkemlestiriw.
Misali, “Qadimgi jazba derekler” temasindaǵi mashqalali bayanatlar tómendegishe amelge asiriladi:
Shiniǵiwlardiń baslaniwinda oqitiwshi talabalarǵa bes minut waqit dawaminda “Qadimgi jazba derekler” temasina baylanisli pikirlerini erkin jaziw soradi.Waqit tawsilǵannan soń bazi talabalarǵa jazǵanlarin oqip beriwge mirat etdi. Waqittan utiw ushin daslepki jazǵanlarin oqip bergen talabalardiń pikirlerine uqsamaǵan pikirlerin aytiwin soraladi.
Sońinan rejedegi 1. Birinshi miń jilliqtiń birinshi yariminda “Avesto”niń jaratiliwina qanday jaǵday ózi tásirin kórsetgen?
2.”Avesto”niń Watani –Xorezm ekenligin qanday suwretlew múmkin?
3. “Avesto”ni “kamilikke erisiwdiń ush basqishli modeli” dep atawi múmkinbe?
Sorawlar daslepki individual, keyin jupliqlarda kórip shiǵilip, talabalardaiń juwaplari tińlanadi. Talabalardiń juwaplarini uliwmalastiriw tiykarinda oqitiwshi maseleniń tiykarǵi manisin túsindirip berdi.
Rejedegi ekinshi masele-“Orxun Enesey jazba derekleri” maselesin jaritiw daslepte, oqitiwshi talabalarǵa sorawlar berdi.
1. “Orxun Enesey jazba derekleri” nege turkey xaliqlar jazba derekleri esaplanadi?
2.Usi dereklerde búgingi dunyaniń globallasiwi hám integraciyalaniw ózgeshelikleri menen baylanisli pikirler bar?
Joqaridaǵi sorawlarǵa juwaplar alinǵannan keyin, oqitiwshi maseleniń manis-mazmunin aship beredi.
“Devonu luǵotit at turk” shiǵarmasina toqtalip ótiwden dáslep, oqitiwshi talabalarǵa tómendegi sorawlardi beredi.
1.”Qosiq” atamasi qanday payda bolǵan?
2.Ózara maslahatlesip amelge asirilǵan istiń abzaliǵin qanday naqil-maqal menen tariypleysiz?
3.Mawsimler kórinisinde jaqsiliqtiń jamanliqtiń ústinen jeńiske eriskenligi haqqinda qaysi dereklerde birinshi ret kórsetilip ótilgen?
Usi jaǵdayda da dáslep sorawlarǵa juwap alinip keyinala maseleniń manis –mazmuni túsindirilip ótiledi. Oqitiwshi bayanatti axirina jetkizip, studentlerdiń qıyalların sistemalastırıw maqsetinde berilgen taypalaw kestesin toltiriw usınıs etdi:

“Avesto”da ańlatpa etilgen kadriyatli qıyallar	Orxun Enesey jazba estelikleriniń kadriyatli jónelisleri	“Devonu luǵotit at turk” shıǵarmasında kadriyatli munasábettiń sáwlelendiriliwi