Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi sadulla Avezbayev, Otabek Sadullayevich Avezbayev geoma’lumotlar bazasi va arxitekturasi

2.4. Versiyalangan geoma’lumotlar bazalari va taqsimlangan ishchi oqimlar 
GAT ishchi jarayonlarini boshqarish uchun geoma’lumotlar bazasida bir 
necha holatlarni qo‘llab-quvvatlash va eng asosiysi bularni geografik axborotlar, 
qoidalar va harakatlar yaxlitligini ta’minlagan holda bajarish geoma’lumotlar 
bazasi mexanizmi bo‘lib hisoblanadi.
Bir necha holatlarni ko‘rib chiqish, ular bilan ishlash va boshqarish 
imkoniyatlari versiyalarga asoslanadi. Bundan xulosa qiladigan bo‘lsak, versiya 
nazorati obyektlar va alohida xususiyatlarning versiyalarini yozib oladi (ularning 
qay tarzda o‘zgartirilishini, qo‘shilishini va o‘chirilishini). Har bir versiya 
obyektlar yoki obyektning har bir holatini jadvallar qatorida muhim kelishuv 
ma’lumotlari bilan birgalikda aniq yozib oladi. Cheklanmagan sonli 
foydalanuvchilar bir vaqtning o‘zida bir necha versiyalar bilan ishlashlari va ularni 
boshqarishlari mumkin. Bu geoma’lumotlar bazasining bir necha turlari yoki 
holatlari bilan turli xilfoydalanuvchilar ishlashi mumkinligini anglatadi. Maqsad 
yuqori unumli ko‘p foydalanuvchili kirish huquqini ochish. Masalan tizim tez 
ishlashi va bir vaqtning o‘zida minglab foydalanuvchilar tomonidan kirish mumkin 
bo‘lgan, tarkibida millionlab yozuvlarga ega ma’lumotlar to‘plamlaridan 
foydalanishni yuqori darajada qo‘llab-quvvatlashi kerak.
Versiyaga asoslangan geoma’lumotlar bazasi tranzaksiya modeli nisbatan 
oddiyroq bo‘lib, yangilanishlar o‘zgarishlari jadvaliga yozib boriladi.

---

41 
Versiyalarda geoma’lumotlar bazasi obyektlari holati ikkita delta jadvallarda 
saqlanadi:
1.
Qo‘shish jadvalida. 
2.
O‘chirib tashlash jadvalida. 
Geoma’lumotlarning istalgan holati bilan ishlash yoki ko‘rib chiqish uchun 
oddiy so‘rovlardan foydalaniladi; masalan, ma’lumotlar bazasi holatini ko‘rib 
chiqish vaqtidagi joylashgan o‘rni yoki aniq bir foydalanuvchini va uning 
o‘zgarishlari joriy versiyasini ko‘rish uchun oddiy so‘rovlardan foydalaniladi.
Geoma’lumotlar bazasining versiyali ilovasi sifatida ArcSDE muhim rol 
o‘ynaydi va uzun tranzaksiyalarni har bir MBBTdagi qisqa tranzaksiya 
platformalarini jalb qilish hisobiga boshqarish, shuningdek, turli MBBTlarda 
ishlash uchun foydalaniladi.
Shuningdek, har bir versiya o‘zining kirish huquqiga va muhofazasiga ega. 
Bu esa ko‘plab foydalanuvchilarga bir vaqtning o‘zida boshqa muharrirlar 
tomonidan bajarilayotgan ko‘plab yangilanishlarni inobatga olmay o‘z 
geoma’lumotlar bazasining shaxsiy versiyalari bilan ishlash uchun imkon beradi. 
Ko‘p sonli yangilanishlar ba’zi versiyalarga to‘g‘ri kelmasligi ham mumkin. 
Bunda foydalanuvchilar versiya yangilanishlariga ulanishlari va ishlashlari, 
shuningdek,ma’lumotlarga qo‘shimcha tuzatishlar ham kiritishlari mumkin bo‘ladi.