Xo‘roz oilada qanday tartib o‘rnatdi (1-sinf o‘quvchilari uchun )

Xo‘roz oilada qanday tartib o‘rnatdi

(1-sinf o‘quvchilari uchun )

Maqsad: sanash yo‘nalishlari qatorida (o‘ngdan chapga, chapdan o‘ngga) obyektning tartibli o‘rnini boshqalar qatorida aniqlash uchun o‘nga teng tartibda hisoblash muhim degan fikrni birlashtirish. ­­

Bir vaqtlar ahil tovuq oilasi bo‘lgan ekan. Ona tovuq shu qadar ko‘p tuxum qo‘ydiki, ulardan jo‘jalar tug'ilganda, ularning ismlarini eslay olmadi. Tovuq har safar jo‘jalarni kechki ovqatga chaqirganda, kimnidir unutishdan qo‘rqib, ularni sanardi. Bir kuni u jo‘jalarni uyga olib kirib, ketma-ket ustunlar qatoriga tizdi va ularni tartib raqami bilan chaqirdi:

• 
  Paxmoqvoy – birinchi, Baqaloq – ikkinchi, Qoravoy – uchinchi, Yoqimtoy – to‘rtinchi, Olg’ir – beshinchi, Mittivoy – oltinchi, Mahmadona – yettinchi, Erkatoy – sakkizinchi, Chaqqonoy – to‘qqizinchi, Mallaxon – o‘ninchi. Yetti o‘g‘il va uch qiz. Hammasi bo‘lib o‘nta jo‘ja.
  
• 
  Yodingizda bo‘lsin, bolalar, sizning tartib raqamlaringiz va har doim tartibda turinglar, - dedi onasi bolalarga.
  

Tovuq o‘zini yana tekshirishga qaror qildi. Ammo bu safar u o‘ngdan chapga hisoblashni boshladi:

• 
  Mallaxon – birinchi, Chaqqonoy – ikkinchi, Erkatoy – uchinchi, Mahmadona – to‘rtinchi, Mittivoy – beshinchi, Olg’ir – oltinchi, Yoqimtoy – yettinchi, Qoravoy – sakkizinchi, Baqaloq – to‘qqizinchi, Paxmoqvoy – o‘ninchi. Uch qiz va yetti o‘g‘il. Hammasi bo‘lib o ‘nta jo‘ja.
  

Shunda jo‘jalar xavotirga tushishdi.

• 
  Onajon, - dedi Mallaxon, - avvalgi tartibda o‘ninchi edim, endi esa birinchi bo‘ldim. Xo‘sh, qaysi raqamni eslab qolishim kerak?
  
• 
  Bir marta, yurishdan keyin men birinchi edim, - Paxmaqvoy g'azablandi, - va men o‘ninchi bo‘ldim. Men o‘ninchi bo‘lishni xohlamayman, men birinchi bo‘lishni xohlayman!
  
• 
  Va mening beshinchi o‘rnimni Olg’ir egalladi, - dedi Mittivoy xafa bo‘lib. - Insofdan emas!
  

Tovuq boshini qanotlari bilan ushladi. U nima qilishni bilmay qoldi. Keyin ota xo‘roz keldi.

• 
  Senga nima bo‘ldi? - so‘radi u. – Nega bunaqa shovqin?­
  
• 
  Tovuq va jo‘jalar nima bo‘lganini tushuntira boshladilar. Ota xo‘roz barchani diqqat bilan tingladi va shunday dedi: Yaxshisi seriya raqamlarini o‘zgartirish uchun siz jo‘jalar har doim navbatda turasiz va onangiz sizni Paxmoqvoydan boshlab har doim chapdan o‘ngga sanaydi.­
  

Ushbu qaror har kimga mos edi. Har bir jo‘ja o‘zining tartib raqamini qat'iy yodlab oldi va tovuq har doim jo‘jalarni chapdan o‘ngga hisoblab chiqdi.

Chalkashliklarga yo‘l qo‘ymaslik uchun jo‘jalar yana birin-ketin saf tortishganda, oltinchisi va sakkizinchi orasidagi yettinchi raqamli jo‘ja yo‘qligi aniqlandi. Ona tovuq hayajon bilan qanotlarini qoqib:

• 
  Qaerda-tah-tah! Qaysi jo‘ja yetishmayapti?
  

Tovuqlar bir ovozdan javob berishdi:

• 
  Kichkina, sarg‘ish.
  
• 
  Nega uni menga tasvirlab beryapsiz? – ona tovuq jahl bilan so‘radi.
  
• 
  Onajon, axir siz "qaysi?" deb so‘radingiz, biz esa sizga javob berdik, - dedi tovuqlar.
  
• 
  Meni kechiringlar, - dedi ona tovuq uzr so‘ragan holda, - men noto‘g‘ri savol berdim. Nechanchi tovuq yetishmayapti?
  

Tovuqlar yana bir ovozdan javob berishdi:

•