Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti san’atshunoslik fakulteti qo’lyozma huquqida: udk 37. 04 Jumayeva Farangiz Istam qizi

Musiqiy xotira mustahkam bo’lishi uchun nafaqat aqliy xotira (quvvaiy hofiza), balki, «qalb xotirasi» zarurligini ko’pchilik olimlar tahkidlashadi.
Usul sezgisi musiqiy asarlarning tuzilishida eng asosiy omillardan biri bo’lib, ijrochilik jarayonida katta ahamiyatga ega. U inson organizmi bilan tabiatdagi o’zaro o’lchov va ritmik bog’liqlik hamda mutanosiblikni ifodalaydi. Bunda insonning yurak urishi, nafas olishi, qadam tashlashi, hissiy (emotsional) harakat sezgilari tabiatining barcha jihatlari bilan bog’liqdir.
Rubato ; lotincha – o’g’irlangan, notalarning cho’zim miqdori aniq saqlanmagani holda ijrochining xohishi bo’yicha kengaytirib yoki qisqartirib ijro qilish.
Agogika; lotincha - yurgizish, ergashtirish. Musiqa ijrochiligidagi badiiy niyatni ko’zlab asar surhatini biroz o’zgartirish, yahni tezlatish yoki sekinlatishni bildiradi.
Akademik; 1) Faxriy unvon; yetakchi teatr va musiqiy jamoalarga beriladi (mas., A.teatr, A.xor kapellasi).
2) Atama professional xorga nisbatan qo’llanilganda odatda xalq qo’shiqlarini kuylovchilardan farqini ko’rsatish uchun foydalaniladi.
Akademik uslub (sanhatda) – mumtoz (klassik) namunalar izidan boruvchi uslub. Akademik ijro, shakl mukammalligiga intilish va mehyordagi qathiy did naqdligini ko’zlaydi.
Akademik xor – Mumtoz musiqa, zamonaviy kompozitorlar asarlarini butun diapazonda bir tekis, akademik uslubida, yahni kuylash usuli niqobdor holda bo’lib, tovush ravon, ovozlar xor partiyalariga aniq bo’lingan bo’lib, ijro etadigan asosan professional, bahzangina badiiy havaskorlik xor jamoalarining nomi.
Auftakt (nem. auf – ustida, lot.tactus – tegish) – qo’l b-n ishora qilmoq, birlamchi ogohlantiruvchi qo’l ko’tarish harakati kabilardan iborat dirijyorlikning o’ziga xos imo–ishorasi. Surhat, ritm, dinamika, shtrix, asarni boshlash yoinki tugallash, fermatolar boshlanishi oldindan ogohlantirish, kuylashda tovush atakasi oldidan nafas olishni ko’rsatish.