Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улугбeк номидаги ўзбeкистон миллий унивeрситeти экология факултeти

Шовқиннинг инсон танасига таъсири. Кучли шовқинга доимий таъсир қилиш эшитиш сезгирлигини камайтириши мумкин ва бошқа бузилишларни келтириб чиқаради - қулоқларда шовқин, бош айланиши, бош оғриғи, чарчоқнинг кучайиши, иммунитетнинг пасайиши; гипертония, юрак-қон томир касалликлари ва бошқа касалликларнинг ривожланишига ёрдам беради. Шовқин туфайли инсон организмидаги бузилишлар фақат вақт ўтиши билан сезиларли бўлади. Шовқин нормал дам олиш ва тикланишга халақит беради ва уйқуга тўсқинлик қилади. Тизимли уйқусизлик ва уйқусизлик оғир асабий бузилишларга олиб келади. Шунинг учун уйқуни шовқин стимулларидан ҳимоя қилишга катта эътибор берилиши керак. Яна нимани ёдда тутишингиз керак:
Уйлар ва квартираларни қуриш ёки таъмирлашда экологик тоза материалларни сотиб олиш тавсия этилади, гарчи улар зарар келтириши мумкин бўлганидан қимматроқ бўлса ҳам. Аммо соғлиқдан қимматроқ нима бўлиши мумкин? Яна баъзи нарсаларни ёдда тутиш керак: Экологик хавфсизлик нафақат ҳаво, сув ва тупроқнинг тозалиги билан боғлиқ. Биз ҳатто кийган нарсаларимизга ҳам эътибор беришимиз керак. Кийим-кечак ва пояфзал ишлаб чиқаришда ҳозирги вақтда соғлиқ учун зарарли бўлган материаллар тобора кўпроқ фойдаланилмоқда. Бу моддалар буғланади, тана билан алоқа қилганда, сифатсиз кийим ва поябзал аллергик реактсияларга, тери касалликларига ва ҳатто онкологик. Яна бир нарсани эслаб қолишингиз керак: Аёллар учун косметика ва уй кимёвий моддаларини танлашга эътибор қаратиш лозим. Ҳозирги кунда жуда кўп сифатсиз косметика воситалари мавжуд бўлиб, улар соғлиқ учун ҳам зарарли. Соғлом сайёра - соғлом одамлар. Сайёрамизга ўз соғлиғимиздек ғамхўрлик қилайлик. Соғликка ғамхўрлик қилиш - бу соғлом турмуш тарзи, ёмон одатлардан воз кечиш, оқилона овқатланиш, жисмоний тарбия.
Биз аллақачон "атроф-муҳит" тушунчаси нимани англатишини аниқлаб бердик. "Атроф-муҳит" тоифаси табиий ва антропоген омилларнинг комбинатсиясини ўз ичига олади. Иккинчиси инсон ва унинг иқтисодий фаолияти томонидан яратилган ва асосан инсонга салбий таъсир кўрсатадиган омиллардир. Атроф-муҳит омиллари таъсирида аҳоли саломатлиги ҳолатидаги ўзгаришларни ўрганиш услубий жиҳатдан қийин, чунки бу кўп ўлчовли таҳлилдан фойдаланишни талаб қилади.
Атроф-муҳитнинг тузилишини шартли равишда табиий (механик, физик, кимёвий ва биологик) ва атроф-муҳитнинг ижтимоий элементларига (меҳнат, ҳаёт, ижтимоий-иқтисодий тузилиш, ахборот) ажратиш мумкин. Бундай бўлинишнинг шартлилиги табиий омилларнинг маълум ижтимоий шароитларда инсонга таъсир қилиши ва кўпинча одамларнинг ишлаб чиқариш ва иқтисодий фаолияти натижасида сезиларли даражада ўзгариши билан изоҳланади. Атроф-муҳит омилларининг хусусиятлари инсонга таъсир қилишнинг ўзига хослигини аниқлайди.