Олабўжи романдан катта хикоя

Қўлбола столда – учта шам... Қизилмозорда ёттан онаси 
ҳаётлигида, – Ултон эс-эс билади, – уни эргаштириб ўша мозорга борар, 
у ерда одамбўйи кўтарилиб турадиган ғиштин сағана пойида тиз чўкиб, 
шам ёқар, сўнг рўмоли учига тугиб келган пулни товатош четига қўйиб, 
узоқ дуо ўқир эди. 
У сағана ичида Қизбиби деган отинойи ётармиш: фақир-
ҳақирларнинг фарзандларини ўқитиб, ўзи ғазаллар ёзиб, ҳаётдан тоқ 
ўтган эмиш... 
Ултон бу шамларни болохона бузилаётганда топиб олган, ёлғизлик 
жонидан ўтган мискин пайтларида шулардан бирини ёқади ва сокин 
шуълада сигарет чекиб, ёғоч креслосида кўзларини юмиб ўтиради. 
Тўр деворида – бандидан михларга илиб қўйилган гулдасталар: 
қалпоқ- гул, чучмўма, сумбул, қаламқош, тиловўт... 
Тиловўтгина – ҳаёт, чунки унинг илдизи-тугуни тупроқдан озиқ 
олмайди: тоза ҳаво бўлса, бас. Бир қатим ипдек бандидан бўртиб-бўртиб 

---

58 
чиққан яшил гуллари доим очилиб туради. Дарвоқе, бу ўзи гулми?.. 
Ўнг ёқдаги қўлбола жавонда – Ултоннинг энг азиз “дўстлари, 
ҳамроҳ- ҳамсуҳбатлари” – китоблар. 
Ултоннинг эшикка қараши Баҳорнинг учинчими-тўртинчими 
зинани босишига тўғри келди. Зиналар энли-энли эса-да, Баҳор 
лангарсиз дарвоздек қўлларини беихтиёр ёнларига ёзганча чиқмоқда 
экан, Ултон унга қўлини узатди. Қиз: 
– Йўқ, йў-ў!— дея интилди. Ултон орқага тортилган бўлса-да, тез 
кўтарилган хонимнинг нафаси юзига тегди. Баҳор остонадан ҳатлади. 
Шу сонияда улар бир-бирига шу қадар яқин эдиларки, Ултон 
худдики қизни қучоқлаб олиши керакдек туйди ўзини. Ва галдираб яна 
чекинди, сўнг четланди ва не бир туйғу билан ҳис этдики, андак 
кечикса, шайтон қиз... – оппоқ шоҳи кўйлакни қабартириб турган