Олабўжи романдан катта хикоя

Ултон оғзига тотли бир нарса тушгандай тамшаниб ва маъносиз 
жилмайиб кетаётганини пайқаб қолди-ю, дарҳол тумшайиб, ўзини 
орқага тортди. 
Наби рўпарасидаги кўзгуда Ултонни кузатиб бораётган эканми: 
– Уфф! – деб юборди. – Яхши гаплардан гаплашайлик-а, домилла! 
Ё сиз гурунг беринг-е, уккағарнинг қизи! 
Баҳор унинг елкасига мушт туширди. 
– Безори! 
– Ўҳ, ўҳ! – деди Наби. – Яна битта уринг, ўша ер қичияпти. 
– Энди домланг урсин. 
– Раҳма-ат. – Наби керишди-да, Ултонга қия қараб, қизга ишора 
қилди: “Гапиринг”. 
Ултон чимирилди. 
– Баҳорой, – деди, – тўғрисини айтсам, менга “Прима” кўпроқ 
ёқади. 
– Мен ҳам омади гапни айтувдим-да, – деди Баҳор. – Лекин 
гурунгларингга қулоқ солиб, бир нимани ўйладим. 
– Хўш? 
– Ишсизлар борликка бор. Лекин йўлини қилган одам иш тугул, 
амалга етишаётир. Шунинг учун киши ишчигина эмас, ишбилармон 
бўлишиям керак экан-да, деб қолдим. 
Ултоннинг кўзлари каттариб: 
– Сиз... мақол айтдингиз! – деди. – Ҳа, ишчигинамас, ишбилармон 
ҳам бўлиши керак! – Сўнг кўнглида бир хижилликни туйди: 
“ишбилармон”, “корчалон” сўзлари унинг учун ҳам салбий маънога эга 
эди. Бироқ шунда айтилгандай бўла билиш – яшаш учун кураш 
шартларидан бири эканига тан берди-ю, ўксиди: ҳа, бу ҳолга тан бериш 
– озод яшашни ихтиёр қилган мағрур одамни таҳқирлар эди: унингча, 
ҳаётда ҳар бир иш – табиий, беғараз ва макру ҳийлаю устамонлик деган 

---

38 
жодулардан холи бўлиши керак. 
Тўғри, у қаётда шундай яшаш мумкин-жорий бўлишига зиғирча 
ишонмасди, бироқ ўзи шундай яшагиси келар, шунга интиларди: ҳе,