Олабўжи романдан катта хикоя

– Лекин менда бор, демовдим... – Сўнг Ултонга меҳр билан боқди. – 
Топамиз. Ҳайкалнинг ўзидан. – Сўнгра қандайдир бўғилиб, яна эшикка 
қаради. – Чиқамизми, ака? Жинтепани томоша қилайлик! 
Ташқарига чиқишганда “Газик” ғишт синиқлари уюлиб ётган 
ерда эди. Наби боғни ўраган симтўсиқ ортида – қари олмага чиқиб, 
шохларини силкатарди. 
Қуёш ботиб кетган, уфқ қонталаш, тепа ўркачи алланечук қорайиб 
турарди. 
– Шу-шу, – деди Хуррам. – Бизнинг ўтмишимиз... Уни тепалик 
яширгандек, биз ҳам халқдан яширишга мажбурмиз. 

---

226 
“Халқ” ҳақида Ултон кейинги йилларда ҳарчанд лоқайдлик билан 
фикр юритмасин, мактабу дорилфунуну дарсликлару домлаларнинг: 
“Халқ – тарих ижодкори! Тарихни ҳаракатга келтирувчи кучдир!” деб 
уқтиришлари изсиз кетмаган, қолаверса... 
...партия (ҳукумат)нинг қарор ҳамда буйруқларини – “Халқнинг 
иродаси шу!” деб тақдим этилиши, бу борада жилла эътироз билдиришга 
журъат этганларни дарҳол “халқ душмани!” деб айбланиши, 
редакцияларда ҳатто “авом, оломон” каби сўзларни қўллаш мутлақ 
таъқиқлангани учун “Давлат” қандай мавҳум ва қудратли бир рамзга 
ўхшаса, “Халқ” тушунчаси, демак, унинг ўзи ҳам шундай, балки ундан-
да мавҳумроқ бир қудратга айланган эдики, бу йўриғда қалтисроқ фикр 
айтиш хавфли эди. 
Шу боис Ултон: 
– Тушунтирсангиз тушунар-ов, – деди Хуррамга қия қараб. – 
Фақат, лекин ҳалигидай... 
– Англадим, – деди девона. – Бу масалада бошқа вақт гаплашамиз. 
– Маъқул. 
Хуррам Ултоннинг кифтидан бир қўли билан қучиб, тепага 
тикилганча уҳ тортди. 
– Айтмоқчи, Таракановнинг нимага қизиқишини биларсиз-а? 
Ултоннинг кўзи олдида гардиши кенг шляпасини олиб, Баҳорнинг