O ’z b e k is t o n r espu bl 1k a si o L iy va o ’rta m a X su s ta 'lim V a z ir L ic I

E n tim em a 
-
asoslardan biri yoki xu losasi q old irib ifoda etilgan sillogizm . 
Masalan:
Bu baliq - akula.
Demak, bu baliq - yirtqich.
Bu misolda katta asos (Ayrim baliqlar - yirtqich) tushurib qoidirilgan.
M urak k ab sillogizm .
Murakkab sillogizm m antiqda 
polisillogizm
deb yuritiladi. Polisillogizmlar ikki 
va undan ortiq sodda sillogizmlardan tashkil topadi. Masalan:
Sport sog’liqni mustahkamlaydi.
Gimnastika - sport.
Demak. Gimnastika sog’liqni m ustahkamlaydi.
Ritmik gimnastika - gimnastika.
Ritmik gimnastika - sog’liqni mustahkamlaydi.
Pollisiologizmning 2 turi mavjud:
a) Progressiv polisillogizm
b) Regressiv polisillogizm.
94

---

a) P rogressiv polisillogizm da ilgarigi sillogizm n in g xulosasi yangi sillogizm
uchun asos vazifasin i bajaradi.
Masalan: San’at qalbni davolaydi.
Teatr - san’at
Demak, teatr - qalbni davolaydi.
Drammatik teatr - teatr.
Demak, Drammatik teatr qalbni davolaydi.
b) 
R egressiv polisillogizm da ilgarigi sillogizm xulosasi k ich ik asos
vazifasin i o ’taydi.
Masalan: 
Chinor - daraxt 
Daraxt - o ’simlik.
Chinor - o ’simlik 
O ’simlik - oraanizm 
Chinor - organizm 
O raanizm - parchalanadi.
Chinor parchalanadi.
Murakkab sillogizmlar a) 
epixeyrema
va b) 
soritlar
shaklida namoyon bo’lishi 
mumkin.
a) 
E pixeyrem a - sh u n d ay m urakkab qisqartm a sillogizm ki, uning asoslari
en tim em alardan iborat b o ’ladi. 
Masalan:
Yolg’on nafratga loyiq, Chunki u axloqsizlik.
Yolg’ondaka maqtov - yolg’on, Chunki unda haqiqat buzib ko’rsatiladi.
Yoig’ondaka maqtov - nafratga loyiq
b)