O. M. Yoriyev Buxoro davlat universiteti umumiy kimyo

Nukleofil almashinish reaksiyalari. 
Mononitroarenlar
kuchsiz elektronoakseptorlar bolib, faqat kuchli nukleofillar bi-
langina reaksiyaga kirishadi. Nitroguruh nukleofil reagentlarni
o- va p- holatlarga yo‘naltiradi. Nitrobenzolni kukun holidagi
KOH bilan qizdirilganda o- va p- nitrokaliy fenolyatlar hosil
bladi.
n o
2
n o
2
N 0 ,
r ^ S
A
+ КОН -------- ►
I
+ 
Г
П
OK
1,3,5 
- trinitrobenzol 
ammiakning suvdagi eritmasida
ishqorlar bilan SN2- mexanizmda reaksiyaga kirishadi.
m
- Dinitrobenzolni aminlash va sianlash reaksiyalarida
tegishli ravishda 
2 ,6
 - dinitroanilin va 
2 ,6
 - dinitrobenzonitril
hosil bladi:
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

n o
2
NH,
KCN
N 0
2
N 0
2 
> ./ N
N 0,
Dinitroarenlardagi o-yokip-holatlardajoylashgan nitrogu-
ruhlar bir - birini faollashtiradi. p - dinitrobenzolga yuvchi
natriyni ta‘sir ettirganda nitroguruh OH ga almashinadi:
N 0,
N 0,
+ NaOH
N 0,
+ 
—
+ Na N 0
2
о н
Zaryadi ko‘chgan komplekslar
Polinitrobirikmalar 1,3,5 - trinitrobenzol , geksametil-
benzol, naftalin, antratsen, benzpiren , stilben singari
elektron zichligi katta bo‘lgan aromatik uglevodorodlar bi-
lan zaryadi kchgan kompleks 
(ж
 - kompleks )larni hosil
qiladi.