7-laboratoriya ishi: Metallarning suvdagi va tuzlarning suvdagi eritmalaridagi korroziyasi O’quv mashg’ulotining maqsadi: Metallarning suvdagi va tuzlarning suvdagi eritmalaridagi korroziyasi bo’yicha bilimlarni kengaytirish va chuqurlashtirish.
O’quv faoliyatiningnatijalari: Metallarning suvdagi va tuzlarning suvdagi eritmalaridagi korroziyasi mavzusini tushunib oladilar
Metallarning suvdagi va tuzlarning suvdagi eritmalaridagi korroziyasi
Kerakli jihozlar. U-simon shisha naylar:rux va temir plastinkalar: mis,rux,temir simlar: chinni kosacha.
Eritmalar: NaCI ning 3% li eritmasi,fenolftalein eritmasi,200 ml suvdagi 0,2g qizil qon tuzi K3[Fe(CN)6] eritmasi.
Ishning bajarilishi.Suvda va neytral suvli eritmalarda korroziya kislorod ishtirokida anoda boradi.
4MeO+nH2O→ 4Me*nH2O+4e
Katoda esa 2H2O+O2+4e→4OH-
Katod atrofida gidroksid ionlari to’planadi.
1-tajriba. CHinni hovanchaga NaCI ning 3% li eritmasi solinadi va unga 5-6 tomchi fenolftalein eritmkasi qushiladi.Eritmaga qum qog’ozi bilan tozalangan rux sim bilan (yoki tor lentasi bilan)o’ralgan mis botiriladi. 2-3 minutdan keyin mis qog’ozida pushti rang hosil bo’ladi ,bu gidroksid ionlarining to’planishidan dalolat beradi.
2-tajriba.Mis tayoqcha o’rniga temir mix olinadi va unga rux sim o’raladi. 1-tajribada kursatilgan eritmaga botirilganda temir katod atrofida ham pushti rang xosil bo’lishi kuzatiladi.
3-tajriba. Ikki metalning kontaktida katod va anod qisimlarini topish uchun NaCl ni 3% li eritmasiga qizil qon tuzi K3[Fe(CN)6] 0,2 ni 200ml suvda eritmada hosil bo’lgan eritmasidan bir necha tomchi va bir necha (5-6)tomchi fenalftalen eritmasidan qo’shiladi. Sungra eritmaga temir sim bilan o’ralgan mis tayoqcha botiriladi. Mis atrofida 2-3 minutdan keyin qzil rang temirda esa to’q kuk rang paydo bo’ladi.
Bu yerda temir-anod bo’lib eritmaga Fe2+ionlari o’tadi va K3[Fe(CN)6] bilan o’zaro ta’sirlashib turunbul ko’ki tuzi Fe3[Fe(CN)6]2 hosil qiladi kuk rangning paydo bo’lishi eritmada temir ionlari temirni erish (korroziyasi )natijasida hosil bo’lishni pushti rangda esa gidroksil ionlarining to’planishini ko’rsatadi.Bu gidroksid ionlar kislorodning katodda qaytarilishi hisobiga hosil bo’ladi.
Ishning xisoboti:Har bir tajribaning natijalari yoziladi va tushintirib beriladi.
Nazorat savollari va vazifalari: 1. Metallarning suvdagi va tuzlarning suvdagi eritmalaridagi korroziyasini haqida tushuntiring
2. Korroziyaning kelib chiqish sabablari nima?