O. M. Yoriyev Buxoro davlat universiteti umumiy kimyo

CH - kislotalar blib, ishqorlar bilan atsi - nitrobirikma tuzla-
rini hosil qiladi. Atsi - nitrobirikma tuzlariga kislotalarni ta‘sir
ettirganda atsi - nitrobirikmalar ajraladi:
/O
+ / 0
NaOH 
+ / o
C
6
H
5
-C H 2- N
СбН
5
 - CH - N 
Q H s - C H -N
OH H
2
SO
4
 
ONa
fenilnitrometan 
fenilatsi —
 nitro-
metan
Fenilatsi - nitrometan sariq kristall modda blib, vaqt tishi
bilan yana suyuq fenilnitrometanga tautomerlanadi.
Muhim vakillari
Nitrobenzol-
 210° C da qaynaydigan, suvda erimaydigan,
achchiq bodom hidli, rangsiz, zaharli suyuqlikdir. U kp miq-
dorda benzolni nitrolash bilan olinadi. Nitrobenzol asosan anilin
ishlab chiqarishda, shuningdek, organik sintezda qllaniladi.
Nitrotoluollar. o
- Nitrotoluol - 222° C da qaynaydigan,
och sariq rangli suyuqlik. p - Nitrotoluol esa 52° C da eriydigan
och sariq rangli kristall modda. Nitrotoluollartoluolni 30-40°C
da nitrolash bilan olinadi. o - va p - nitrotoluollar amaliy aha-
miyatga ega. Nitrotoluollarni qaytarib byoqlar sintezi uchun
zarur toluidinlar, metal guruhini oksidlab nitrobenzaldegidlar
va nitrobenzoy kislotalar olinadi.
1,3,5-Trinitrobenzol (TNB)-juda kuchli portlovchi modda.
Uni benzolni nitrolash bilan olish qiyin.
TNB 2,4,6 - tinitrotoluoldan sintez qilinadi:
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

CHj
Na
2
Cr
207