O ’. M. Asqarova, M. A. Abdullaeva, M. Boltaeva andragogika

T a ’lim m aqsad i 
(o ’qish, bilim olish maqsadi) - ta ’limning aniq 
yo’nalishini belgilab beruvchi etakchi g’oya.
T a ’lim natijasi ( ta ’lim mahsuli) 
- ta’lim yakunining mohiyatini qayd 
etuvchi tushuncha; o’quv jarayonining oqibati; belgilangan maqsadni amalga 
oshirish darajasi.
T a ’lim ni b osh q arish
— ta ’lim muassasalarining faoliyatini yo’lga qo’yish, 
boshqarish, nazorat qilish hamda istiqbollarini belgilash masalalarini o’rganadi.
T a’lim n ing s in f -d ars tizim i 
- dars shaklida muayyan o ’quvchilar guruhi 
bilan o’quv rejasiga m uvofiq tuzilgan aniq jadval bo’yicha olib boriladigan 
ta’lim jarayoni.
T a ’lim sh akli 
— ta ’lim jarayonining tashkiliy tuzilmasi.
100

---

Tizim (mustaqil tushuncha sifatida) - o’zaro bog’langan ko’plab 
elementlar (tarkibiy qismlar) o’rtasidagi mustahkam birlik va o’zaro yaxlitlik.
T est - aniq maqsad asosida muayyan holat darajasini sifat va miqdoriy 
k o ’rsatkichlarda belgilashga imkon beruvchi sinov vositasi.
T o ’g a rak - o’quvchilarning qiziqish va qobiliyatlarini rivojlantirish 
maqsadida sinfdan yoki 
maktabdan tashqari sharoitda uyushtiriluvchi 
qo’shimcha ta’lim shakli.
Universitet - kadrlar tayyorlash va bilimlarning keng sohalari bo’yicha 
oliy va oliy o’quv yurtidan keyingi ta’lim dasturlarini amalga oshiruvchi, 
yuridik maqomga ega ta’lim muassasasi.
Usui - muayyan o’quv materialini o’zlashtirishda qo’llanilayotgan asosiy 
ta ’lim metodi bilan birga ikkinchi bir ta’lim metodining ayrim elementlaridan 
foydalanish.
Faoliyat - shaxs tomonidan tabiiy va ijtimoiy maqsadga muvofiq tashkil 
etiluvchi kundalik, ijtimoiy yoki kasbiy harakatlaming muayyan shakli, 
k o ’rinishi.
F uqaro - fuqaroligi huquqiy jihatdan e’tirof etilgan hamda muayyan 
jam iyat (davlat) a’zosi bo’lgan shaxs.
Fuqarolik - huquqiy va axloqiy me’yorlarga ongli rioya etish, ma’lum 
huquqlardan foydalanish hamda burchlarni bajarishga mas’ullik bilan 
yondoshuv, mehnat jarayoni va jamoadagi faollik, ma’naviy etuklik asosida 
muayyan davlatga mansublik.
SHaxsni ijtim oiylashtirish - uni jamiyat tomonidan tan olingan xulq- 
atvor me’yorlari, bilim hamda qadriyatlar tizimini o’zlashtirishdan iborat 
ijtimoiy hayotgajalb etish jarayoni.
Ekologik ong - tabiat va atrof-muhitning mavjud holati, ulami muhofaza 
etish borasidagi tushunchalarning ongdagi ifodasi.
E ’tiqod - dunyoqarash negizida aks etuvchi ijtimoiy- falsafiy, huquqiy, 
m a’naviy-axloqiy, 
estetik 
iqtisodiy, 
hamda 
ekologik 
bilimlarning 
takomillashgan ko’rinishi; muayyan g’oyaga cheksiz ishonch.
O ’z-o’zini baholash - mavjud fazilatlari, xatti-harakati, xulq-atvorini 
tahlil qilish asosida o’z shaxsiga baho berishga yo’naltirilgan faoliyat usuli.
101

---

O ’z-o’zini tarb iy alash m etodlari — o’quvchilarning o ’zini o’zi idora 
qilishlari, turli o’quvchilar organlari faoliyatida faol ishtirok etishlarini 
ta’minlash, ularning ijtimoiy mavqelarini oshirish maqsadida qo’llaniluvchi 
usullar.