O ’. M. Asqarova, M. A. Abdullaeva, M. Boltaeva andragogika

O ’tirib charchaganlar uchun xarakatli mashqlar
shamol esyaptl
Bu - seminarlarda eng ommalashgan o’yinlardan biri. Ishtirokchilar 
stullarda o ’tiradilar. Moderator komandasi bilan shamol u aytgan kishilarni 
"uchirib ketishi"ni, shunda ishtirokchilar bir-birlari bilan o’rin almashishlari 
lozimligini 
tushuntiradi. Uning o ’ziga stul 
q o ’yilmagan. 
Quyidagicha 
komandalar berilishi mumkin:
"SHamol esyapti, oq kiyim kiyganlarni uchirib ketyapti yoki "SHamol 
esyapti va ham m a shim kiyganlarni uchirib ketyapti...", yoki "Shamol esyapti va 
qo’shiq aytishni yoqtiradiganlami uchirib ketyapti..." va sh.k. Ishtirokchilar 
o’rin almashgunlaricha moderator ham bo’sh stullardan biriga o’tirib oladi. Stul 
etmagan ishtirokchi boshlovchilik qiladi va "shamolning esishi" kimlami olib 
ketishini aytadi.
86

---

Tovon tovonga
Bu o’yinni musiqa jo ’rligida o’tkazish ma’qul bo’ladi. Ishtirokchilar soni 
juft bo’lishi lozim. SHunga ko’ra moderator yo o’yinda qatnashadi, yoki 
qatnashmaydi. "Boshladik" ("harakatlanishni boshladik") komandasi berilganda 
yoki musiqa yangray boshlaganida barcha ishtirokchilar xona bo’ylab erkin 
harakatlana boshlaydilar.
M a’lum vaqtdan so’ng moderator musiqani to’xtatadi yoki "To’xtadik!" 
("Stop!") deydi va "Tovon tovonga!" kamandasini beradi. Ishtirokchilar 
juftliklar hosil qilib, tovonlarini bir-birlariga birlashtiradilar, Keyin yana musiqa 
yangraydi, hamma navbatdagi komandagacha erkin harakatlanadi.
Kamandalar quyidagicha bo’lishi mumkin: "Burun burunga!", "Quloq 
kulokda", "Tirsak tirsakka beshtadan", ya’ni ishtirokchilar besh kishidan 
birlashib, guruh tashkil qilishlari lozim va h.z.
Ко ’zni yumib saflan
Barcha ishtirokchilar davra bo’lib turadilar va ko’zlarini qattiq yumadilar. 
Moderatorning buyrug’i bilan ular bo’y-bo’yi bilan saflanishlari lozim. 
Ishtirokchilar bunda gaplashmaydilar, faqat bir-birlariga suyanib, qo’llari bilan 
bo’ylarini o ’lchab ko’rishlari mumkin. Odatda, bu jarayon ko’p vaqtni oladi. 
Ba’zi ishtirokchilar davradan chetga chiqib ketishlari mumkin. Moderator ulami 
aylantirib, kerakli joyga yo’naltirishi mumkin. Bu o’yinni musiqa ostida 
o’tkazish ma’qul bo’ladi. Hamma bir qatorga joylashganidan so’ng moderator 
ko’zlarini ochishga kamanda beradi. Natija, odatda, kuchli kulguga sabab 
bo’ladi.