O ’. M. Asqarova, M. A. Abdullaeva, M. Boltaeva andragogika

"Asalari u yasi"
Agar mavzu dolzarb, ishtirokchilar uchun muhim bo’lsa, ularga taklif 
etilayotgan axborot qiziqarli va zarur bo’lsa, odatda, ular shu zaxoti, tanaffusni 
ham kutmasdan fikr almashishni xoxlaydilar. Xonada shovqin, pichir-pichir 
yuzaga keladi. M oderator ishtirokchilardan balandroq ovozda gapirishi yoki 
ularni tartibga chaqirishiga to’g’ri keladi. Unisi ham, bunisi ham, odatda, 
etarlicha samara bermaydi.
Bu muammoni echish yo’llaridan biri "Asalari uyasi" deb nomlanadi. 
Moderator yoki boshlovchi o’z so’zini to ’xtatadi va ishtirokchilarga besh daqiqa 
davomida "asalari" bo’lish ("engillab olish"ni, zarur bo’lsa, "uchib kelish")ni 
taklif qiladi. Buning uchun oldindan qog’ozdan asalari uyasi plakatini tayyorlash 
mumkin.
Vaqt tugaganidan so’ng, o’z chiqishini davom ettirishdan oldin moderator 
o ’z fikrlari, m uhokama davomida tug’ilgan g’oyalari bilan o’rtoqlashishni 
xoxlovchilar bor yoki yo’qligini, taklif etilgan mavzu yoki muammo yuzasidan 
e’tirozlar mavjudligini savollar orqali aniqlaydi.
H issiy hordiq, his-tuyg’ularni engillatish, jipslashish
K o ’pincha seminardagi muxit ishtirokchilaming ehtiyojlari bilan emas,
tashqi shartlar bilan belgilanad'r.tushlik dam olish vaqlini sw ish, seminar
rejasini to ’Idirish yoki ish tartibini о ’zgartirish mumkin emasligi.
Bir qarashda ikkinchi darajali bo’lgan bu holatlar seminar ishtirok- 
chilarining ish sur’atiga katta ta’sir ko’rsatadi, har doim bularni xisobga olish 
zarur. SHundan moderator seminar ishtirokchilari qiziqish bilan yangilik 
izlashlari, o ’rganishlari uchun muvofiq muxit yaratishga harakat qilishi lozim. 
Seminar davom ida ishtirokchilaming o’rganish jarayoni og’ir majburiyat
84

---

sifatida emas, shaxsni rivojlantirish, boyitish usuli deb qabul qilinishi kerak. 
Ishtirokchilar o’zlarini qulay xis qilsalar, o’zlarida yangi bilim olish 
imkoniyatlarini kashf qiladi.
"...