Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universitetti ergasheva g. S., M. Nataqulova

s
Iteiy
bhtoir.f
щуЛ
Taqims 
etiladigan 
,
nanjaiar
- 
B a ia ru r 
chlU " 
,
Rtjalaibti
riU an
tadtiriar
10-rasm. Ilm iy tadqiqot ishining rejasi
A m a liy o t o 'z
fao liy a tin in g
is tiq b o lla rin i t o 'g 'r i
b elg ilash u c h u n
n a z a riy a g a
N azariya
Araalivot
ЯШ
, # *
N a z a riy a o 'z
b a s h o ra tla rin i re a l 
v o q e lik d a a k s e tish in i 
k o 'r is h u c h u n
am a liy o tg a
11-rasm. N azariya bilan am aliyot o'rtasidagi murakkab
m unosabatni tarkib topishi
117

---

Mamlakatimizda xalqimiz farovonligini yanada oshirishga 
maqsadida ishlab chiqilgan “0 ‘zbekiston Respublikasini yanada 
rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi” Dasturida ta iim va fan 
sohasiga ham alohida e’tibor qaratilgan bo'lib, bu soxani rivojlantirish 
uchun qator qonun va farmonlar qabul qilindi. Shunga muvofiq 
respublikamizda har bir sohada - iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy 
sohalarda, jumladan, ta iim tizimida, tibbiyot sohasida, qishloq 
xo'jaligida aynan biologiya fani bilan bog'liq bo'lgan qator ilmiy 
tadqiqot faoliyatlami olib borish yo'lga qo'yilgan. Mamlakatimiz 
olimlari, yoshlari ana shu ilmiy tadqiqot ishlari, ilmiy loyihalar, ya’ni, 
xo'jalikni rivojlanishida muhim omil sifatida ahamiyatga ega bo'lgan 
fundamental va amaliy loyihalar ustida ilmiy izlanishlar olib 
bormoqdalar. Xususan, qishloq xo'jaligida foydalanilayotgan mavjud 
yerlarda kam suv talab qiladigan, qurgo'qchilikka chidamli, serhosil 
paxta va g'alla, shuningdek, boshqa turdosh ekinlarning navlarini 
yaratish, chorvachilikda mahsuldor zotlami yaratish, respublikamiz 
uchun yangi tarmoq bo'lgan hovuz baliqchiligni rivojlantirish, 
asalarichilik va pillachilikni takomillashtirish, parrandachilikni yanada 
rivojlantirish yo'lida ko'plab ilmiy tadqiqot ishlari olib borilib, 
ulaming natijalari tog'ridan-to'g'ri amaliyotga tadbiq etilmoqda. 
T a iim sohasida esa ta iim ishtirokchilarining o'quv bilish faoliyati, 
pedagogik faoliyatini samarali tashkil etish, ta ’lim tizimiga yangi 
innovatsion va zamonaviy axborot texnologiyalarini qo'llash va 
yuksak salohiyatga ega, raqobatbardosh kadr sifatida yetkazib berish 
uchun ta iim sifatini oshirish yo'lida ilmiy tadqiqot ishlari olib 
borilmoqda.
Albatta, ta iim sifatini va samaradorligini oshirishga qaratilgan 
ilmiy tadqiqot ishlari, biologiya sohasida qilinayotgan tadqiqot 
ishlarini 
amalga 
oshirishda 
o'ziga 
xos 
tadqiqiy 
metodlar 
foydalanilmoqda. Masalan, qishloq xoj'aligida serhosil nav va 
sermahsul zotlami yaratish, yuqori sifatli ekologik toza mahsulot 
olish, ishlab chiqarish korxonalari va boshqa tashkilotlaming bino va 
inshootlarida ishchi-xodimlar uchun m e’yoriy mikroiqlim sharoitlarini 
ta’minlash kabi muammolarini (masalalarini) yechishga bagishlangan 
ilmiy tadqiqot ishlarida - tanlash, duragaylash, kuzatish, tahliliy, 
eksperiment va matematik modellashtish metodlaridan foydalanilsa, 
ta iim sohasidagi olib borilayotgan tadqiqotlarda kuatish, taqqoslash, 
analiz, sintez, tajriba-esperiment usullaridan foydalanilsa, hujayra
118

---

injeneriyasi, 
gen 
injeneriyasi 
sohasida 
esa 
avtoradiografiya, 
mikrurgiya kabi maxsus metodlardan foydalanilmoqda. Bundan 
ko'rininb turibdili, har qanday ilmiy tadqiqot ishi aynan ilmiy 
tadqiqoqt ishining xususiyatiga bog'liq ravishda maxsus tadqiqot 
metodlaridan foydalanadi.