Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti b. S. Abdullayeva, N. Sh. Ruzikulova

17-§. 
SOʻZ 
TURKUMLARINI 
OʻRGATISHDA 
AXBOROT 
TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH 
Tayanch sо‘z va iboralar: 
sо„z turkumlari, axborot texnologiyalari, ona tili 
drslari, dars ishlanma.
 

---

162 
Maktablarda ona tili oʻrgatishning mazmuni jamiyat rivojlanishining hozirgi 
bosqichida davlatimizning maktab oldiga qoʻygan vazifasiga moslangan. Bu 
vazifalar qoʻp qirrali boʻlib, ularni bajarish oʻquvchilar ongini oʻstirishga, ularga 
g‗oyaviy-siyosiy, axloqiy, estetik va mehnat tarbiyasini berishga yoʻnaltirilgan. 
Ona tilini oʻrgatish natijasida oʻquvchilarda oʻz fikrini grammatik toʻg‗ri, uslubiy 
aniq, mazmunli, ohangga rioya qilib ifodalay olish va uni imloviy toʻg‗ri yoza 
olish koʻnikmalari shakllantiriladi. Bu vazifa oʻquv predmeti sifatida oʻzbek 
tilining oʻziga xos xususiyati boʻlib, oʻquvchini shaxs sifatida shakllantirishga 
yoʻnaltirilgan umumta‘lim vazifalari bilan bog‗liq holda amalga oshiriladi. 
Umumiy oʻrta ta‘lim muassasalarida ona tili fanini oʻqitishning asosiy 
vazifasi
: 
oʻquvchi shaxsini fikrlashga, oʻzgalar fikrini anglashga, oʻz fikrini 
og‗zaki hamda yozma shaklda savodli bayon qila olishga qaratilgan nutqiy 
kompetensiyani rivojlantirish; oʻquvchilarda grammatikaga oid bilimlarni 
(fonetika, leksikologiya, soʻzning tarkibi, soʻz yasalishi, morfologiya, sintaksis, 
yozuv va imlo, tinish belgilari, nutq uslublariga oid tushunchalarni) shakllantirish 
va rivojlantirish hamda ona tilining keng imkoniyatlaridan unumli foydalangan 
holda fikrini toʻg‗ri va ravon bayon eta olish koʻnikmalarini rivojlantirishga 
qaratilgan lingvistik kompetensiyalarni shakllantirishdan iborat.
Boshlang‗ich sinflar ona tili kursi 1-4-sinflarda tilning hamma tomonlari 
oʻzaro bog‗liq holda oʻrganilishi hisobga olinib tuzilgan, har bir sinfda fonetika, 
leksika, grammatika va soʻz yasalishi haqida elementar bilim beriladi. Kursning 
bunday qurilishi tilning barcha tomonlarini bir-biriga oʻzaro ta‘sir etadigan bir 
butun hodisa sifatida oʻrganishni taqozo etadi. Tilni oʻrganishga bunday 
yondashish ta‘lim jaryonini oʻquvchilar nutqini oʻstirish vazifasini hal etishga 
yoʻnaltirish imkonini beradi. Darsda oʻquvchilarning faolligini oshirish va fikrlash 
orqali oʻzlashtirishlarni ta‘minlash maqsadida 2015-2017 yillar davomida 
oʻqituvchilar uchun metodik qoʻllanmalarning multimediali ilovalar tayyorlandi.
Metodik qoʻllanmada axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish 
boʻyicha tavsiyalar berilgan. Ularda oʻquvchilarni til ma‘nolarini toʻg‗ri 

---

163 
anglashlariga, og‗zaki va yozma nutqlarining savodli boʻlishiga, Vatanimizning 
mustaqillik yillaridagi taraqqiyoti, oʻtmishi, milliy urf-odatlari, borliq va jamiyat 
haqidagi mavjud bilimlarini yanada boyitish maqsad qilib olindi. Bu maqsadni 
amalga oshirishda turli metodlardan va metodik ish turlaridan foydalaniladi. Ular 
oʻquvchilarni oʻylashga, izlanishga, xulosalar chiqarishga undaydi, ona tiliga 
boʻlgan qiziqishlarini oshiradi. 
Mazkur metodik qoʻllanmada ishlanmasi berilmagan darslar uchun metodik 
tavsiyalar berilgan boʻlib, boshqa darslar tuzilishidan foydalanib tashkil qilinadi.