Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti b. S. Abdullayeva, N. Sh. Ruzikulova

Metodik qoʻllanmaning tuzilishi 
Oʻquv reja boʻyicha 4-sinf ―Ona tili‖ faniga 170 soat dars ajratilgan boʻlib, 
metodik qoʻllanmada 119 ta dars uchun multimediali ilovalar orqali oʻqitishning 
oʻyinli shakllari va ilg‗or pedagogik va axborot texnologiyalaridan foydalanilgan 
dars ishlanmalari berilgan.
Darslikning multimediali ilovasini 103 ta trenajyor mashq, 2 ta lug‗at ishi, 
118 ta interfaol mashq-oʻyin, 1 ta video, 118 ta husnixat mashqlar va boʻlimlar 
yuzasidan 17 ta test-topshiriqlari tashkil etadi. 
Multimediali ilova mundarijasidan oʻqituvchi oʻziga kerakli mavzuni 
tanlaydi. Har bir dars uchun multimediali ilovaning ekranida quyidagi tugmalar 
berilgan: 
—
trenajyor mashq 
—
lug‗at ishi 
—
audio 
—
test-topshiriqlari 
—
interfaol mashq-oʻyin 
—
video lavhalar 
Bu tugmalar orqali namoyish etiladigan materiallardan darsning yangi 
mavzuni tushuntirish, mustahkamlash va takrorlash bosqichlarida foydalanish 
mumkin. Multimediali ilova hamda dars ishlanmalarda darslikda berilgan mashq 

---

164 
va qoʻshimcha materiallar asosida ta‘limiy oʻyinlardan keng foydalanildi, 
shuningdek, oʻquvchilarning bilimlarini mustahkamlash va tekshirish maqsadida 
test topshiriqlari metodik qoʻllanmada berildi. 
Oʻqituvchi uchun ushbu metodik qoʻllanma izlanishga hamda darslarga ijodiy 
yondashgan holda tayyorgarlik koʻrishlariga yordam beradi. 
Tayanch va fanga oid umumiy kompetensiyalarning mazmun mohiyati
Mustaqillik yillarida ta‘lim sohasi tubdan yangilanib, oʻqitishning ilg‗or usul 
va metodlarini amalda qoʻllash boʻyicha ulkan tajriba toʻplandi. Bugun zamon 
shiddatli tarzda rivojlanyapti. Demak, umumta‘lim fanlarini oʻqitishga zamon 
talablari asosida yondashish, ta‘limda eng ilg‗or texnologiyalarni qoʻllash davr 
talabi.
Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 6-apreldagi 
―Umumiy oʻrta va oʻrta maxsus, kasb-hunar ta‘limining davlat ta‘lim 
standartlarini tasdiqlash toʻg‗risida‖gi 187-sonli qarori ta‘lim-tarbiya sohasini 
zamon talablariga mos ravishda takomillashtirish, oʻqitish sifati va samaradorligini 
oshirishda muhim ahamiyat kasb etadi. 
Yangi DTS ning maqsadi –umumiy oʻrta ta‘lim tizimini mamlakatda amalga 
oshirilayotgan ijtimoiy-iqtisodiy islohotlar, rivojlangan xorijiy mamlakatlarning 
ilg‗or tajribalari hamda ilm-fan va zamonaviy axborot-kommunikatsiya 
texnologiyalariga asoslangan holda tashkil etish, ma‘naviy barkamol va intellektual 
rivojlangan shaxsni tarbiyalashdan iborat. 
Xalq ta‘limi vazirining 2017-yil 3-iyundagi 190-sonli buyrug‗i bilan 
tasdiqlangan boshlang‗ich ta‘limning ona tili fani oʻquv dasturi oʻquvchilarda 
kompetensiyalarni shakllantirishga yoʻnaltirilgan Davlat ta‘lim standarti 
talablaridan kelib chiqib tuzildi. Ushbu oʻquv dasturida 1-4-sinf oʻquvchilarida 
tayanch hamda fanga oid (nutqiy va lingvistik) kompetensiyalarning elementlarini 
shakllantirish koʻzda tutilgan. 
Kichik yoshdagi bolalar har qanday yangilikni qanchalik tez qabul qilsalar, 
shunchalik tez unutuvchan boʻladilar. Oʻqituvchi bolaning shu tabiatini hisobga 

---

165 
olib, oʻtilganlarni takrorlab, mustahkamlab borishi lozim. Chunki takrorlash 
bilimlarni mustahkamlash demakdir. Bolalar uzoq muddatli yozgi dam olish 
davrida 3-sinfda olgan bilimlarini biroz unutadilar. Shuning uchun 4-sinfda 
grammatika, imlo va nutq oʻstirish mashg‗ulotlari 3-sinfda oʻtilganlarni 
takrorlashdan boshlanadi. Takrorlash jarayonida ham oʻquvchilarga yangi 
tushuncha va bilim berish, mavzu yuzasiga oid misollar keltirish ularning darsga 
qiziqishi va e‘tiborini kuchaytiradi.