Nazariya javoblari

124-savol. Sotsiologiya hamda davlat va huquq nazariyasi.

Davlat va huquq nazariyasi sotsiologiya fani bilan ham o‘zaro aloqadorlikda rivojlanadi. Zero, sotsiologiya fani ham jamiyatni yaxlit, uyushgan tizim sifatida tadqiq etib, jamiyat a’zolarining, xususan, turli jamoalar, aholi barcha qatlamlarining davlat, huquq, demokratiya va qonunga nisbatan qanday munosabatda bolishini, ularning davlat va huquq to‘g‘risidagi fikr-mulohazalarini mavjud hayotni tahlil etish asosida o‘rganadi. Shunga ko‘ra, sotsiologiya fani davlat va huquq nazariyasi fani uchun dastlabki amaliy (empirik) ma’lumotlarni to‘plab berish vazifasini bajaradi. Davlat va huquq nazariyasi esa, o ‘z navbatida, sotsiologiya fani bergan ma’lumotlarni umumlashtirib, ulardan o‘ziga tegishli nazariy xulosalar chiqarishda foydalanadi. Sotsiologiya yagona tizim bo‘lmish jamiyat hamda u bilan aloqadorlikda 0‘pganiladigan alohida ijtimoiy guruhlar, ijtimoiy jarayonlar haqidagi fandir. Sotsiologiya jamiyat taraqqiyotining umumiy qonuniyatlarini o‘rganadi. Sotsiologiya o‘zining xulosalarida aniq hayotiy ma’lumotlarga, ijtimoiy tajribaga tayanadi. Barcha ijtimoiy hodisalar, jumladan, davlat va huquq ham sotsiologik tadqiqotlarning obyekti hisoblanadi. Sotsiologiya ham falsafa singari, davlat va huquqni bilishning umumiy ilmiy vositadir. U davlat va huquqni o‘rganish asosida o‘zining predmetini chuqurlashtiradi va oydinlashtiradi. Bu borada sotsiologiya davlat va huquq nazariyasining qoida va xulosalaridan foydalanadi. Ma’lumki, davlat va huquq ijtimoiy muhitda mavjud, ularning mohiyati sotsiologik sharoitda yanada yaqqolroq namoyon bo‘ladi. Shu bois davlat va huquqqa sotsiologik yondashuvga qiziqish ortmoqda. Qolaversa, sotsiologiya bilan davlat va huquq nazariyasining hamkorligida huquq sotsiologiyasi, siyosat sotsiologiyasi, davlat sotsiologiyasi nomli alohida fan tarmoqlari shakllanib ajralib chiqmoqda.