Namangan davlat universiteti pedagogika-psixologiya fakulteti psixologiya kafedrasi

Ijtimoiy psixologiyaning predmetiga oid yondashuvlar.
Ijtimoiy psixologiya o‘rganadigan eng asosiy va yuqorida ta‘kidlab o‘tilgan
muammolarni o‘z ichiga olgan masalalardan biri - bu muomaladir. Psixolog 
olimlarning fikricha, bugungi kunda ijtimoiy psixologiyaning predmeti ham va 
uning doirasida o‘tkaziladigan barcha tadqiqotlarning umumiy obьekti ham
muomiladir. Uning inson hayotida tutgan o‘rnini aniqlash turli ijtimoiy faoliyatlar 
sharoitida samara beradigan muomila turlari va uslublarini yoritish, uning sof 
psxologik mexanizmlarini tadqiq etish, fanning eng muhim tadbiqiy 
yo‘nalishlaridandir. Shuning uchun ham xar bir konkret sharoitda shaxslararo 
muloqot samaradorligini oshirish omillarini o‘rganish xozirgi ijtimoiy 
psixologiyadagi muxim muammolardandir. 
Ijtimoiy psixologiya XXI asrga kelib fanlar tizimida alohida o‘ringa ega 
bo‘lgan sohalardan biriga aylandi, chunki sir emaski, har bir faoliyat sohasida 
shaxslararo munosabat o‘ziga xos dolzarblik kasb etib bormoqda.
Ijtimoiy psixologiya predmeti xususida tarixan uch xil yondashuv mavjud: 

Birinchi yondashuv
ga ko‘ra, ijtimoiy psixologiya inson psixikasiga 
oid ommaviy xodisalarni o‘rganadi. Ushbu yondashuv doirasida ayrim 
tadqiqotchilar sinflar psixologiyasini o‘rganish zarur deb tan olishsa, 
boshqalar har qanday ijtimoiy uyushma yoki guruhga oid 
qonuniyatlarni, ularning an‘analari, urf-odatlariyu, rasm-rusmlarini 
o‘rganish dolzarb ekanligini ta‘kidlaganlar. Yana bir guruh 
tadqiqotchilar esa ijtimoiy psixologiya ko‘pchilikka qarashli bo‘lgan 
ijtimoiy fikrni yoki moda kabi ommaviylashib ketadigan jarayonlar 
sababini o‘rganishni lozim, deb topadigan. Ularning fikrini 
rivojlantirib, ushbu yondashuvga hayrihox bo‘lgan boshqa bir olimlar 
guruhi ijtimoiy psixologiyaning predmeti aslida jamoa psixologiyasini 
o‘rganish ekanligini yoqlaydilar. Bu yondashuvning umumiy xulosasi 
shuki, ijtimoiy psixologiya mohiyatan aslida jamoa psixologiyasidir. 

---

9 
