Начальнику сдс мид ру

I-БОБ. ЛОЙИҲАЛАР ТАҲЛИЛИ ВА УЛАРНИ БОШҚАРИШ БИЛАН БОҒЛИҚ ИҚТИСОДИЙ КОНЦЕПЦИЯЛАР


1.1 “Лойиҳа” тушунчаси моҳияти ва уларнинг туркумланиши

Республикада туб иқтисодий ислоҳотларни амалга ошириш хусусий тадбиркорлик ва кичик бизнесни молиялаштиришни қўллаб-қувватлаш муаммосини келтириб чиқарди ва инвестиция ҳажмини кескин қисқартирди. Шу сабабли иқтисодиётни модернизациялаш шароитидаги марказий муаммолардан бири давлат ва алоҳида корхоналар даражасида хорижий “лойиҳа таҳлили” методикасини ҳисобга олган тарзда чекланган молиявий ресурслардан самарали фойдаланишнинг конкрет механизмини ишлаб чиқиш ҳисобланади.

Лойиҳа таҳлилининг асосий тамойилларидан бири-бу унинг даврий тавсифи ҳисобланди: У лойиҳани асосий мақсадларни ва вазифаларни чекланган ресурслар ва дастлабки қатор кетма-кет босқичларидан то лойиҳани тугатгунгача ва унинг натижаларини баҳолашгача бўлган тарзда мақсадга йўналтирилган фаолият асосида аниқлайди
“Лойиҳа” сўзининг ўзи иқтисодий назария ва амалиётда етарлича кенг тарқалган. “Лойиҳа” тушунчаси умумий белгилар билан тавсифланувчи қуйидаги фаолиятнинг турли туман турларини бирлаштиради:
- маълум бир натижаларга, аниқ мақсадларга эришишга йўналтирилган;
- кўп сонли ўзаро боғлиқ хатти-ҳаракатларнинг мувофиқлаштирилган тарздаги бажарилиши;
- аниқ бошланиш ва якунланиш билан чекланган вақтдаги оралиқ.
Лойиҳанинг ишлаб чиқариш тизимидан фарқи шундан иборатки, лойиҳа- даврий эмас балки, бир маротабаликдир. Серияли маҳсулотни ишлаб чиқариш олдиндан аниқ белгиланган якунга эга бўлмайди ва фақат талабнинг мавжудлиги ва кўламига боғлиқ бўлади. Қачон талаб йўқолса, ишлаб чиқариш даври тугайди. Ишлаб чиқариш цикли(даври) соф ҳолда лойиҳа ҳисобланмайди, лекин охирги вақтларда тўхтовсиз ишлаб чиқариш(масалан, белгиланган бюджетдан ёки етаказиб бериш шартномасига эга бўлган маълум бир буюртмаларни бажаришдан келиб чиқадиган аниқ вақт давомида кўрсатилган даражагача ишлаб чиқаришни ошириш лойиҳаси)га йўналтирилган жараёнларга нисбатан лойиҳали ёндашув тез-тез қўллаб келинмоқда.

Чекланишлар:
-молиявий
-норматив-ҳуқуқий
-этик
-атроф-муҳит
-логистик
-активлаштириш усуллари
-вақт
-сифат даражаси
- билвосита таъсирлар