N. S. Safaev, N. A. Mirashirova, N. G. Odilova, Sh. D. Turabekova, Sh. K. Karimova

T A ’LIM OLUVCHINING M AV ZU B O ’YICHA O ’Z - O ’ZINI
TEKSHIRISH GA ОШ SAVOLLAR:
1. Xotira deganda nimani tushunasiz?
2. Xotiraning bilish psixik jarayoni sifatidagi xususiyatlarini aytib bering.
3. Xotiraning qanday nazariyalarini bilasiz?
4. Xotiraning asosiy jarayonlari haqida gapirib bering.
3. Xotiraning qanday turlarini bilasiz? Xususiyatlarini gapirib bering.
6. Xotiraning individual xususiyatlari haqida gapirib bering.
7. Xotira umumiy qonunlarining xususiyatlari va yodda saqlashning 
mnemotexnikaviy usullari haqida gapirib bering.
8. Xotiraning boshlang’ich obrazlari va emotsional ta’sir obrazlari o’rtasida 
qanday o’xshashlik va tafovut mavjud?
1. 
What is the memory?
2. 
Tell about features of the memory as psychological process.
3. 
What theories of the memory do you know?
4. 
Tell about the main processes of the memory
5. 
What are the kinds of the memory? Tell about their features.
6. 
Tell abut the individual features of the memory.
7. 
Tell about the features of the memory’s general laws and mnemotechnical 
ways of remembering.
8. 
What is the similarity and difference between the initial image of the 
memory and the image of the emotional effect?
FOYDALANILGAN A D A B lY oT L A R R O ’YXATI:
1. Byuzen T. Usovershenstvuyte svoyu pamyat. - Minsk, 2003.
2. Davletshin M.G. Umumiy psixologiya. - Toshkent, 2003.
3. Psixologiya pamyati/ Pod red. Yu.B.Gippenreyter. - M„ 2002.
4. Rubinshteyn S.L. Osnovbi оЬщеу psixologii. V 2-x t. M., 1989. T.l.
M AVZU BO ’Y ICH A TE ST TOPSHIRIQLARI
1. Xotira - bu:
a) avval orttirilgan bilimlami saqlash;
b) amaliy faoliyatda o’tmish tajribasidan foydalanish psixik jarayoni;
v) hissiyotlar va idroklarga asoslangan insonning tajribani eslash qobiliyati; 
g) inson o’tmish tajribasini esda olib qolish, esda saqlash va eslashning 
psixik jarayoni.
2. Xotira j arayonlari:
a) esda olib qolish, assotsiatsiyalar, tasawurlar;
241

---

b) esda olib qolish, esda saqlash, tasavvurlar; 
v) esda olib qolish, esda saqlash, eslash, unutish; 
g) esda olib qolish, tasavvurlar, unutish.
3. Xotiraning harakat, emotsional, obrazli va verbal xotiralariga bo’linishi 
uchun asos bo’lib xizmat qiladi:
a) yetakchi analizator;
b) aks ettirish predmeti; 
v) sub’ekt faolligi;
g) faoliyat turi.
4. Xotiraning yuksak tu ri... xotira hisoblanadi:
a) harakatli;
b) obrazli;
v) emotsional; 
g) verbal.
5. Materialni esda olib qolish oson kechadigan holat:
a) maqsadga erishish shartiga kiritilganida;
b) faoliyat asosiy maqsadi mazmuniga kirganida; 
v) maqsadga erishish usullariga kiritilganida;
g) erkin tartibda berilganida.
242

---

X IIMAVZU. XAYOL
REJA:
12.1. Xayol va uning fiziologik asosi haqida tushuncha.
12.2. Xayol turlari va ijodiy obrazlami yaratish.
12.3. Xayol va ijodkorlik.
12.4. Xayolning individual xususiyatlari va rivojlanishi 
Mavzu o’quv m aqsadi:
T a’limiy: talabalar tomonidan xayol va uning fiziologik asosi, xayol turlari va 
ijodiy obrazlami yaratish, xayolning individual xususiyatlari va rivojlanishi 
haqidagi bilimlami o’zlashtirilishini tashkil etish.
Tarbiyaviy: bo’lajak pedagoglar tomonidan xayol va uning fiziologik asosi, 
xayol turlari va ijodiy obrazlami yaratish, xayolning individual xususiyatlari va 
rivojlanishi haqidagi bilim, ko’nikma va malakalari asosida dunyoqarashini 
kengaytirish.
Rivojlantiruvchi: mavziming ta’limiy va tarbiyaviy o’quv maqsadlari asosida 
talaba shaxsini rivojlantirish.
TAYANCH TUSHUNCHALAR:
Xayol -
odamning ongida ilgaridan bor bo’lgan vaqtli aloqalaming qaytadan 
tiklanishi va bir-biri bilan yangicha qo’shilishi orqali narsa va hodisalaming 
yangi obrazlarini hosil qilish.