N. B. Dilmurodov

Rombsimon miya 

---

Rombsimon miya
– 
rhombencephalon
– uzunchoq va keyingi miyalardan 
tashkil topgan. 
Uzunchoq miya
– 
medulla oblongata
– voroliev ko‘prigidan orqaga 
cho‘ziladi va sezilarsiz chegara bilan orqa miyaga o‘tadi. Miyaning pastki 
tomonidan ventral o‘rta yoriqcha – 
fissura mediana ventralis
joylashadi. Har ikkala 
tomon bo‘ylab o‘rta yoriqchadan yon egatchalar – 
sulcus paramediani
o‘tadi; ular 
o‘rta ventral yoriqchaga quyiladi. Yon egatchalar oralig‘ida uzunchoq miya 
piramidalari – 
pyramis medullae oblongatae, s. eminentiae fasciculi 
cerebrospinalis
mavjud. Piramidalarda yarim sharlar po‘stlog‘idan orqa miyaga 
o‘tkazuvchi piramida tutam joylashadi. O‘tkazuvchi tutamlar orqa miyaning yon 
kanalchalariga yo‘nalib o‘zaro kesishadi va piramidalar kesishmasi – 
decussatio 
pyramidum
ni hosil qiladi. Uzunchoq miyaning oldingi qismidan piramidalardan 
lateral tomondan uzoqlashtiruvchi nerv – 
n. abducens
(VI juft) chiqadi. 
Piramidalar kesishmasidan lateral tomonga til osti nervi – 
n. hypoglossus
(XII juft) 
chiqadi. Uzunchoq miyaning yon qismidan qo‘shimcha nerv 
– n. accessorius
(XI 
juft); adashgan nerv 
– n. vagus
(X juft); til-halqum nervi – 
n. glossopharyngeus
(IX juft) chiqadi.
Uzunchoq miyaning kulrang moddasi harakatlantiruvchi va sezuvchi 
nervlardan alohida tuzilma shakllantiradi. Ushbu tuzilmalardan V, VI, VII, VIII, 
IX, X va XII juft bosh miya nervlari chiqadi. Bundan tashqari, uzunchoq miyaning 
kulrang moddasida oldingi va keyingi nov – 
olivae nasalis et caudalis 
Goll va 
Burdax tutamlarining oraliq yadrosini motor markazi guruhlanadi. SHu joyda 
yadrolar oralig‘ida to‘rsimon tuzilma – 
formatio reticularis
joylashadi. U 
uzunchoq miyadan o‘rta miyaning qopqog‘iga va oraliq miyaga tarqaladi. 
To‘rsimon tuzilma rombsimon va o‘rta miya yadrolarini bog‘laydi va nafas olish, 
yurak-qon tomirlar tizimi markazi hisoblanadi.
Uzunchoq miyaning oq moddasi orqa miyadan bosh miyaning turli 
qismlariga boruvchi o‘tkazuvchi yo‘llarni hosil qiladi.