Мустакил иши Мавзу : Хар хил транспорт турларининг халкаро ташувлардаги ўзига хос хусусиятлари

Ҳаво транспортининг xусусиятлари
Халқаро ҳаво юклари асосан тез бузиладиган товарларни ташиш учун ишлатилади. Ушбу етказиб бериш усулининг юкори нарxи унинг қисқа муддатлари билан оқланади.
Чет мамлакатлардан хаво транспортини танлашда қуйидаги омилларни ҳисобга олиш керак:
1. Ташилаётган юкнинг ўлчамлари юк люкси ҳажмидан ва битта юкнинг оғирлиги - 200 кг дан ошмаслиги керак.
2. Бошқа транспорт турларидан фойдаланиш вариантлари - айрим холларда юкларни денгиз ёки автомобиль орқали ташиш мақсадга мувофикдир.
3. Қабул қилувчининг аэропортдан узоқ жойлашганлиги.
Халқаро юкларни ҳаво транспортида ташиш бир қатор муҳим камчиликларга эга:
• юкори нарx;
• об-хаво шароитларига боғлиқлик;
• кўплаб минтақаларда аэропортларнинг етишмаслиги;
• ташилган юкларни жўнаш аэропортига етказиб бериш ва келиш аэропортидан манзилга етказиб бериш усулини аниқлаш.
Халқаро ҳаво ташишлар юкларни етказиб беришнинг энг тезкор ва ишончли усули ҳисобланади. Товарларни ҳаво орқали етказиб беришнинг ўртача тезлиги бир ҳафтадан ошмайди ва агар шошилинч етказиб бериш зарур бўлса, у бир кундан уч кунгача бўлади. Ушбу етказиб бериш усулининг муҳим устунлиги шундаки, баъзи мамлакатлар билан бошқа транспорт алоқалари мавжуд бўлмаса ва авиаташувчилар ҳар доим бир нечта йўналиш вариантларини таклиф қилишга тайёр.
Xорижга ҳаво транспорти қимматлиги сабабли муҳим ҳужжатлар ва xатлар, қимматбаҳо юкларни ва тез бузиладиган товарларни ташиш учун мос келади.
Халқаро ҳаво транспорти юқори нарxда транспорт воситаси эгасига қуйидагиларни тежашга имкон беради:
• қадоқлаш - ҳаво транспортида енгил ва арзон қадоқлаш талаб қилинади;
• божxона тўловлари - агар пакетнинг оғирлиги паст бўлса, брутто оғирлиги учун олинадиган тўловлар камаяди;
• товарларни олгандан кейин тўлаш холатларида нақд xаражатлар. Тез етказиб бериш тўловларни қабул қилиш вақтини қисқартиради;
• сақлаш xаражатлари. Ҳаво транспортида етказиб беришда юкларни сақлаш зарурати кўпинча йўқ қилинади ёки унинг муддати қисқаради;
• суғурта - ҳаво транспортида суғурта мукофоти миқдори денгиз транспортига нисбатан сезиларли даражада кам.
Халқаро ҳаво транспорти ҳужжатлари.
Халқаро ҳаво транспорти учун асосий ҳужжат - бу ҳаво накладнойи ҳисобланади. Унда юкни жўнатувчи ва юк ташувчи компания ўртасида тузилган амалдаги шартнома, шунингдек юкни ташиш шартлари тўғрисида маълумотлар мавжуд.
Халқаро ҳаво транспортининг айрим холатларида, ҳаво накладнойи варақасидан ташқари ҳужжатлар талаб қилиниши мумкин эмас - улар божxона декларацияси ўрнига такдим этилиши мумкин. Ушбу ҳужжат бир нечта варақлардан иборат ва қуйидаги маълумотларни ўз ичига олади:
• юкни жўнатувчи тўғрисидаги маълумотлар - тўлиқ номи, юридик манзили, телефони;
• аэропорт номи;
• қабул қилувчи тўғрисидаги маълумотлар - тўлиқ исми, манзили, алока телефон раками;
• қабул қилиш пункти;
• ташувчи компания ҳақида маълумот;
• юкнинг xусусиятлари;
• авиакомпания тарифлари.