Mustafo Cho`qay

1918 yilda Toshkentda yana bir nashr paydo bo‘ldi. Bu — «Svobodnыy Turkestan» degan ruscha ro‘znomadir. Muhimi shundaki, bu ro‘znomaning moddiy ta’minoti ham Mustafo Cho‘qay zimmasida edi. U turli taxalluslar ostida rus tilida maqolalar yozib, mazkur nashrda muntazam qatnashib turgan. 1942 yilda Mustafo Cho‘qay vafotining bir yilligi munosabati bilan Istambulda Namuna matbaasida albom chiqargan doktor M. Delil uning maqolanavislik faoliyati to‘g‘risida g‘oyat qimmatli ma’lumotlar beradi. Uning ko‘rsatishicha, adib 1919—1920 yillarda Kavkazda kamida to‘rtta nashr chiqishida qatnashgan. Bular — 1919 yilda rus tilida Tiflisda chiqqan haftalik «Volnыye gorsы» nashri — unda Mustafo beyning Turkiston masalalariga doir maqolalari bor; «Na rubeje» — bu ro‘znoma emas, majmua. U Tiflisda Turkiston va Ukraina milliy markazlarining moddiy yordami bilan chiqarilgan. Ruscha majmuada Mustafo bey «M. Chanay» va «Jalil» degan nomlar bilan maqola yozgan. Yana— «Yangi dunyo» — 1920 yilda Shimoliy Kavkaziya milliy tashkiloti bilang Turkiston milliy markazi birlashib

chiqargan ro‘znoma. «Shafaq» ro‘znomasi ham Tiflisda Mustafo beyning bosh muharrirligida chiqarilgan. Tabiiyki, bularda ham uning maqolalari muntazam bosilib turgan. 20-yillarning oxirlarida Istambulda «Yangi Turkiston» degan oylik majmua chiqa boshlaydi. U 1927 yildan 1931 yilning iyuligacha nashr etildi. So‘ngra Mustafo beyning bosh muharrirligi va siyosiy rahbarligi ostida Berlinda 10 yil mobaynida (1929—1939) chiqib turgan majallani eslamoq darkor. Doktor M. Delilning tasdiqlashicha, bu majalla «Cho‘qayning milliy mafkurasini va Turkiston turkligi milliy harakatini g‘oyatda oydin bir suratda aks ettira bilmishdir».

chiqargan ro‘znoma. «Shafaq» ro‘znomasi ham Tiflisda Mustafo beyning bosh muharrirligida chiqarilgan. Tabiiyki, bularda ham uning maqolalari muntazam bosilib turgan. 20-yillarning oxirlarida Istambulda «Yangi Turkiston» degan oylik majmua chiqa boshlaydi. U 1927 yildan 1931 yilning iyuligacha nashr etildi. So‘ngra Mustafo beyning bosh muharrirligi va siyosiy rahbarligi ostida Berlinda 10 yil mobaynida (1929—1939) chiqib turgan majallani eslamoq darkor. Doktor M. Delilning tasdiqlashicha, bu majalla «Cho‘qayning milliy mafkurasini va Turkiston turkligi milliy harakatini g‘oyatda oydin bir suratda aks ettira bilmishdir».