Mundarija kirish I. Bob ziddiyatlar tasnifi, kelib chiqishi

Ziddiyatning ob’ekti bo‘lib manfaatlar to‘qnashuvi yuzaga keladigan qadriyat xizmat qiladi. Uning ob’ekti bo‘lsagina ziddiyat yuzaga keladi. Bunday ob’ektlar haqiqiy, potensial, yolg‘on va xayoliy ham bo‘lishi mumkin.
Ziddiyatning predmeti bo‘lib o‘zaro aloqaga kirgan tomonlarning raqobat orqali hal qilmoqchi bo‘lgan qarama-qarshiliklari xizmat qiladi.
Ziddiyatlarning ijobiy va salbiy ko‘rinishlarining shaxs, jamoa va davlatning faoliyatiga ta’sirini quyidagi jadvallarda ko‘rish mumkin.
Ziddiyatlarning ijobiy va salbiy ko‘rinishlarining o‘zaro ta’siri
Shaxs faoliyatida ichki ziddiyatlar mavjud bo‘lgan holatda uning vaziyatga moslashishi, fe’l-atvori va mijozidan kelib chiqqan holdagi hayotiga ta’siri

Ijobiy	Salbiy
Hayotini ijobiy tomonga o‘zgartirishga intiladi	Buning uchun boshqalar bilan ziddiyatga kirishadi
Maqbul qarorlar qabul qilishga yordam beradi	Qarorlarning ko‘pligi aksariyat holatlarda to‘g‘ri yo‘ldan adashtiradi
Yangilikka rag‘bat uyg‘otadi	Hissiy zo‘riqishning kelib chiqishi

Jamoa hayotiga ta’siri

Ijobiy	Salbiy
Ziddiyatga kirishgan tomonlar o‘rtasidagi vaziyatning yumshashiga olib keladi	Ziddiyatli xolatlarda qatnashishda moddiy sarf va hissiy zo‘riqishning paydo bo‘lishi
Opponentlar to‘g‘risida yangi axborotga ega bo‘lish	Kadrlar almashinuvining yuzaga kelishi, xodimlar ishdan bo‘shash holatining kuchayishi
Tashqi raqiblarga qarshi kurashishda jamoaming birlashuvi	Intizomning bo‘shashishi, jamoada ijtimoiy-ruhiy muhitning yomonlashuvi
Guruhda o‘zgarishlar va rivojlanishga rag‘bat uyg‘onishi	Ishga salbiy ta’sir ko‘rsatish darajasida jarayonga berilish
Xodimlarda bo‘ysunish sindromining yo‘qolishi	Ziddiyat bartaraf etilgach, hamkorlikning susayishi. Xodimlarning bir-biriga nisbatan ishonchining kamayishi.
Yangi texnologiyalarni ish jarayoniga kiritish, yangi g‘oyalarni ilgari surishga rag‘batning uyg‘onishi	Ishdagi munosabatlarning tiklanishidagi qiyinchiliklarning vuudga kelishi

Davlatlararo munosabatlarga ta’siri

Ijobiy	Salbiy
Eski ijtimoiy-iqtisodiy tuzilmalar, hayotda orqada qollgan mafkuraga asoslangan siyosat bilan yangi ijtimoiy manfaatlar o‘rtasida kelib chiqqan qarama-qarshiliklar va nomunofiqliklarni bartaraf etishga undaydi	Mamlakatlar o‘rtasida harbiy harakatlar paydo bo‘lishiga olib keladi
Mavjud global xavflarga qarshi kurashishda birlashishga harakat kuchayadi	Yadroviy urush xavfining mavjudligi, demografik o‘sish, ekologik nomuvofiqlikning keskinlashishi, turli mintaqalarda ijtimoiy va fan-texnika taraqqiyotining notekis borishi global ziddiyatlarni tug‘dirib turadi
Bitta hududda joylashgan davlatlarning o‘zaro hamkorligi kuchayishiga olib keladi ( Yevropa Ittifoqining paydo bo‘lishi )	Birlashgan mmlakatlar o‘rtasida iqtisodiy rivojlanishning turli xilligi natijasida ichki ziddiyatlar kelib chiqadi ( Gretsiya, GFR )

Ziddiyatlar tasnifi

Ziddiyatlarni tasniflashda albatta ularning o‘ziga xosligini inobatga olish zarur. Shu nuqtai nazardan uni:
1) shaxsning ichki qarama-qarshiliklari va kurashi;
2) shaxslararo;
3) shaxs va guruh o‘rtasidagi;
4) guruhlararo;
5) davlatlararo (yoki davlatlar koalisiyalari o‘rtasidagi) ziddiyatlarga bo‘lish mumkin.