MUNDARIJA
KIRISH
I-BOB KO’LLAR HAQIDA UMUMIY MAL`LUMOT
Ko‘llar haqida umumiy ma’lumotlar
Ko‘l botig‘i va uning qismlari.
Ko'llarning paydo bo'lishi
II-BOB O‘RTA OSIYODA KO‘LLAR
2.1 O'rta osiyo ko'llari geneziyasi haqida
2.2 Ko'llari geneziyasi
III-BOB KO'LLARNING KO'RSATKICHLARI
3.1 Ko'llarning marfalogik ko`rsatgichlari
XULOSA
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
KIRISH
Ma’lumki, insonning yashash tarzi, hayoti-mamoti suv bilan bog`liq. Shuning uchun bo`lsa kerak Yer yuzidagi qadimiy manzillardan tortib, toki hozirgi kundagi zamonaviy qishlog`i yirik shaharlargacha, hammasi suv manbalari-buloqlar, soylar, daryolar, ko`llarga yaqin yoki bevosita ular bo`yida joylashgan. Shu jihatdan tahlil qilinadigan bo`lsa, suv ilmi — gidrologiya qadimiy fanlardan hisoblanadi.
Ko'l havzalarining pastki qismining shakli, hajmi va yengilligi pastki konlarni to'plashda sezilarli darajada o'zgaradi. Ko'llarning o'sishi relyefning yangi shakllarini, tekisliklarni yoki hatto konvekslarni yaratadi. Ko'llar ko'pincha er osti suvlarini qo'llab-quvvatlaydi, bu esa yaqin atrofdagi erlarning botqoqlanishiga olib keladi. Organik va mineral zarrachalarning uzluksiz to'planishi natijasida ko'llarda pastki qatlamlarning kuchli qatlamlari hosil bo'ladi. Ushbu konlar suv omborlarini yanada rivojlantirish va ularni botqoqqa yoki erga aylantirish bilan o'zgartiriladi. Ko'l organizmlarning mutlaqo o'ziga xos yashash joyidir, ularning ba'zilari o'z hayotlarini suvda sarflaydi, boshqalari esa er yuziga o'tadi.
Ko'llar toza suv manbai bo'lib, erlarni sug'orishda ajralmas yordamchi hisoblanadi
Ushbu kursning maqsadi: dunyodagi eng yirik ko'llarning xususiyatlarini o'rganish.
Ishning maqsadi quyidagi vazifalarni belgilash va hal qilishni aniqladi:
Ko'l turlarini ko'rib chiqing;
Ko'llarning fizik-geografik turlarini tavsiflash;
Eng katta ko'llarni batafsil o'rganish.
Kursning maqsadi-dunyodagi ko'llar.
Tadqiqot mavzusi: dunyodagi ko'llarning tuzilishi va shakllanishi, eng katta ko'llarning namunalari.
Boshqa fanlar kabi gidrologiya ham o`ziga xos shakllanish va rivojlanish tarixiga ega bo`lib, yangi eraning XVII asridayoq alohida fan sifatida e’tirof etilgan. Hozirgi kunda gidrologiya keng qamrovli fan bo`lib, gidrosferani, aniqrog`i uning tarkibiy qismlari-okeanlar, dengizlar, daryolar, ko`llar, muzliklar, yer osti suvlarini, ularning o`ziga xos xususiyatlarini hamda har bir tashkil etuvchining o`zaro va atrof tabiiy muhit bilan ta’sirlashuvi natijasida ro`y beradigan hodisalar qonuniyatlarini o`rganadi.
Ushbu kurs ishining asosiy maqsadi ham Qishloq va suv xo`jaligida amalga oshirilayotgan islohatlar yangi gidrotexnik inshootlarni yaratish, mavjudlarini takomillashtirish, suv resurslaridan oqilona foydalanishni talab etadi. Bu vazifalarni amalga oshirish uchun daryo va kanallarga bog`lik bo`lgan jarayonlarni o`rganish va gidrometrik elementlarni hisoblash zarur bo`ladi.
O`rta Osiyo daryolari bo`yicha gidrografik va kartografik ma’lumotlarni to`plangan, daryo suv sathlarini qayta ishlash, suv sarflarini «tezlikmaydon» usulida, tezliklarni gidrometrik vertushkalar yordamida o`lchagan holda hisoblash, sarf egri chiziqlarini tuzib, kunlik suv sarflarini o`lchangan suv sathlariga ko`ra aniqlash masalalari keltirilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |