Adabiyotlar.
1.Sharifxo‗jayev M, Abdullayev YO. Menejment. T.: O‗qituvchi. 2002.
2.Utkin E. A. Kurs menedjmenta. Uchebnik. M.: Zersalo, 2000 2 izd.
3.Menedjment (sovremenniy Rossiyskiy menedjment). Pod. red. F. M. Rusinova i M. L.
Razu. Uchebnik. M.: FBK – Press, 2000.
4.Govrilenko V.M.
Menedjment: Konspekt leksiy. - M.: Prior-izdat, 2004. - 160s.
5.Gurkov I. B. Strategicheskiy menedjment organizasii: Ucheb posob. 2-ye izd., isprav. i
dopoln. - M: TEIS, 2004. - 238 s.
MAVZU 6. MENEJMENT KONUNLARI VA TAMOYILLARI.
159
6.1
Iktisodiy konunlarni bilish axamiyati.
6.2
Umumiy iktisodiy va falsafiy konunlar.
6.3
Menejmentning asosiy tamoyillari.
6.1. Iktisodiy konunlarni bilishning axamiyati.
Menejment jamiyat konunlari tizimiga asoslanadi. Nazariy jixatdan tushunmay va
asoslanmagan xolda birorta yirik amaliy masala xal etilishi mumkin emas. Nazariya
yangilanishning muxim usulidir. Fan esa vokelik xakida obyektiv bilimlarni urganish va
tartibga solishga karatilgandir. Bilimlarni tartibga solinishi konunlarda ifodalanadi.
Konun - falsafiy kategoriya bulib, borlik vokealarning barkaror, takrorlanuvchan alokasi
va munosabatini, xodisalar yuz berishining anik tartibda bulishiga olib keluvchi
tomonlarini aks ettiradi. Konunlarni bilish rivojlanishning obyektiv yunalishlarini
aniklash, amaliy vazifalarni xal etish imkonini beradi. Shu sababli iktisodiyotni boshkarish
konunlarni bilash, ularni amalda ustalik bilan kullay olishga asoslanishi kerak.
Umumiy falsafiy konunlar materiya, xarakat, makon, zamon, mikdor, sifat, sabab, okibat,
shakl, mazmun kabi kategoriyalar vositasida ifodalanadi. Iktisodiy nazariya konunlari
iktisodiy kategoriyalar
vositasida (mulk, ishlab chikarish, talab, taklif, taksimt, ayirboshlash, kiymat, narx, foyda,
tovar, pul, muvozanatlanish) fiodalanadi.
Iktisodiyotni boshkarishda konunlardan kanchalik tulik va izchil foydalanilsa, mexnat sarfi
shunchalik samarali buladi. Va, aksincha, boshkarish jarayonida iktisodiy konunlarni
xisobga olmaslik jamiyat uchun kutilmagan, salbiy okibatlarga olib keladi. Shu sababli
boshkaruv konunlarini urganishda fakat amal kilishni emas, balki boshkaruv jarayonida
ongli ravishda kullanilishni xam kuzda tutish lozim. Boshkaruv konunlaridan ongli
ravishda foydalanishning kup jixatdan ularni urganish bilan boglik. Konunlar kanchalik
chukur urganilsa, ulardan amalda tugri foydalanish imkoniyatlari ortadi.
Lekin boshkaruv konunlarini bilish ularni anik amaliyotda muvaffakiyatli kullash uchun
kafolat bulolmaydi. Konunlarni bilishda nazariya amaliyotdan ajralib kolishi foydasizdir.
Demak, konunlardan foydalanish ularni bilish, tushunish, amalda uz vaktida va tugri
kullay olishga boglik ekan. Bu boshkaruv samaradorligini oshirishda xal kiluvchi omildir.
Iktisodiy konunlar tizimidan foydalanishning asosiy unsurlari va boskichlri kuyidagi
sxemada aks ettirilgan:
Iktiso-diy
konun-lar
tizimi
Iktiso-diy
konun-larni
bilish
Maksadlarni
belgilash va
ularga erishish
yullarini aniklash
Karor kabul
kilish
Xujalik
faoliya-tini
tashkil etish
160
Kursatilgan sxemani taxlil etish jarayonida uchta uzaro boglik va ketma-ket, iktisodiy
konunlar tizimidan foydalanilgan xolda yechiladigan masalalarni kurib utish zarur:
mavjud konunlarni, ularning u yoki bu boskichda namoyon bulish xususiyatlarini
xisobga olgan xolda chukur va xar tomonlama bilish;
iktisodiy va ijtimoiy rivojlanish maksadlarini belgilash va ularni xal etish yullarini
aniklash;
xujalik yuritishning bozor iktisodiyoti sharoitida rivojlantirish va unga mos shakl va
uslublarini kullash.
Do'stlaringiz bilan baham: |