Muhammad yusuf she’rlarida jins tushunchasini ifodalovchi birliklar poetikasi

Foydalanilgan adabiyotlar
1.Ayrapetyants L.R., Pulatov A.A. Voleybol nazariyasi va uslubiyati. // Oliy o‘quv yurtlari uchun darslik. –T.: “Fan va texnologiya”, 2012.
2. Goncharova O.V., Qipchoqov B.B., Boltayev Z.B. Voleybol. – T.: “lider Press”, 2008.
3. Железняк Ю.Д., Петров П.К. Основы научно-методической деятельности в физической культуре и спорте. // Учеб. пособие для студ. ВУЗов. –М.: “Академия”, 2002.
4. Холодов Ж.К. Теория и методика физического воспитания и спорта. //Учебное пособие для студентов высших учебных заведений, обучающихся по специальности “Физическая культура”. – М.: “Академия”, 2008.


Замонавий дунё, ахборот хуружлари ва маънавий
меросда акс этган ижтимоий мўлжаллар
Бекмуродова Феруза Элдоровна Тарих факултети Миллий гоя, маънавият асослари ва хукук таълими йуналиши 3-боскич талабаси
Илмий рахбар: ф.ф.н. дотс Мунавварова М.И

Маънавий меросимизда акс этган ижтимоий мўлжаллар ва замонавий дунё, ахборот хуружлари ҳақида фикр юритар эканмиз, Алишер Навоий асарларида кўтарилган хилма-хил долзарб ижтимоий мўлжаллар, вазифаларга алоҳида эътибор қаратиш зарур. Хусусан, «Садди Искандарий»да худбинликни инкор этувчи, инсон шахси ва эркини ҳимоя қилувчи, қонун ва адолат олдида ҳукумдор шоҳ ҳам, фуқаро ҳам тенг эканлигини ёқловчи қарашлар бугун ҳам муҳим аҳамиятга эга.

Мамлакатни бошқаришга киришгандан сўнг Искандар муҳим ислоҳотларни амалга оширади. Бу ислоҳотлар ўша даврда ҳукм суриб келаётган анъаналарнинг баъзи жиҳатларини инкор этарди. Асарда Искандарнинг мамлакат фаровонлиги, осойишталиги ва янада тараққий этиши учун олиб борган ислоҳотлари аслида темурий шаҳзодаларга ибрат сифатида айтилган эди. Давлат ҳокимиятини мустаҳкамлаш чуқур ислоҳотларни талаб қилишини, бошқарув мунтазам такомиллашиши лозимлигини Навоий Искандар тимсолига сингдиради:
Атоси замонида ҳар навъ иш,
Ки андин халойиққа озор эмиш.
Тамомин улус бошидин қилди дафъ,
Етушсун деб андин халойиққа нафъ.

Яна шоҳлар ҳадис этган русум,

Ки бедод эмиш эл аро бу умум.

Алар тархини бузди бунёддин,

Халойиқни қутқарди бедоддин.

Адолат тариқини фош айлади,

Сиёсат анга дурбош айлади».⁵⁷
(Отасининг замонида озор етказувчи нимаики қонун-қоида бўлса, халққа нафъ-фойда етказиш максадида уларни бекор қилди. Шунингдек, бошқа шоҳлар томонидан расм қилинган, умумхалқ орасида адолатга хилоф бўлган қонун-қоидаларни ҳам таг-томири билан бузди ва халойиқни барча хақсизликлардан қутқарди. Адолат йўлини тутиб, ноҳақ сиёсатни бекор қилди).
Мамлакат ва халқнинг фаровонлигини ҳар жиҳатдан тадқиқ этган Навоий миллий жипслик ғоясига муҳим урғу берган. Чунончи, мамлакат аҳлининг жипслиги ҳам шоҳнинг одил сиёсати билан бевосита боғлиқдир. Адолат билан бошқарилган мамлакатда фуқароларнинг маънавий, иқтисодий муносабатларида кескин зиддиятлар бўлмайди, мамлакат аҳли адолат билан бошқарилмаса, салтанатнинг парокандаликка юз тутиши муқаррардир.
Алишер Навоий:
«Рафиқ икки дарвеш беиштибоҳ,
Эрур яхшироқ адув икки шоҳ!»,⁵⁸- деганда ҳар қандай икки дарвешнинг дўстлигини бир-бирига душман бўлган шоҳлар низоларидан устун қўяр экан, шоҳлар орасидаги келишмовчилик ва зиддиятлар натижасида мамлакатнинг парчаланиб кетиши мумкинлигига ишора қилган. Ўзаро иттифоқ асосида бошқарилмаган давлатдан иқбол юз ўгириши мумкинлигидан жиддий хавотирланган. Навоий яшаган даврда темурий шахзодалар орасидаги парокандалик салтанат қудратига ўз нуқсини урганлигини, бу билан мамлакатда ўсиш ўрнига инқироз бошланиши мумкинлигини Навоий англаб етган. Шунинг учун ҳам юқорида зикр этилган хулосаларга Навоий асарларида такрор-такрор дуч келишимиз тасодифий эмас.
«Мужиби хонумон хароблигидир ва салотинга воқеъ бўлса, жаҳон хароблиги»⁵⁹. Халқ келишмовчилиги хонумонни, подшоҳлар келишмовчилиги жаҳонни хароб қилади),-деб таъкидланади «Садди Искандарий»да.
Миллий жипслик ҳақида фикр юритилар экан, Навоийнинг «Маҳбуб ул-қулуб»даги танқидий қарашлари, ўринли хавотирларига алоҳида тўхталиш жоиз. Мамлакат аҳли: турли табақа ва касб-кор вакиллари, ягона куч, муштарак тизим соҳиблари. Шундай экан, улар ўз бурчларини шу муштаракликка зид бўлмаган ҳолда идрок этсалар, мақсадга мувофиқ бўлади. Хусусан, шоҳнинг маслаҳатчилари, вазирлар, беклар, ноиблар ҳақида куюниб фикр юритганда, саъй-ҳаракатлари мамлакат равнақига қаратилмаган амалдорларнинг танқид қилиниши бежиз эмас. Улар мамлакат тақдирини белгилайдиган амалларда турганлари ҳолда миллий манфаатларни идрок этишдан йироқ, «тариқлари-худнамолик», «варзишлари-худпарастлик», «расмлари-худоролик»дан нарига ўтмайди. Бундай жамиятда фуқаро маъмур бўлолмаслигидан, мамлакат ва мулк тақдирини уларга ишониб бўлмаслигидан безовталанган аллома мамлакатдаги ички парокандаликнинг келиб чиқиш сабабларидан шоҳни огоҳ этмоқчи.
«Маҳбуб ул-қулуб» асарида мусулмон жамиятида ўзига хос таъсир ва мавқега эга табақа вакилларининг таъмагирлик, шариат қонунларини бузиш ҳолатларининг танқид қилиниши орқали Навоий жамиятининг маънавий парокандаликка тушиш сабаблари ва хавфидан огоҳ этади. Ички жипслик, маъмурлик бутун жаҳон халқларининг ҳам муҳим эхтиёжи. Шу ўринда Искандар тилидан айтилаётган қуйидаги фикрлар эътиборни тортади:
«Дедиким: менга ганж эмасдур ҳавас,
Сипоҳу раият-менга ганж, бас.
Улус бўлса маъмур, бир ганж эрур,
Ки андин жаҳон фатҳи беранж эрур».⁶⁰

(Мен ганж-хазина иштиёқманди эмасман, мен учун халқ ва лашкар хазинадир. Халқ маъмур бўлса, шунинг ўзи бир хазинаки, бу куч билан бутун жаҳонни фатҳ этиш мумкин).

Умуман, Искандарнинг хотирида «Адолат билан оламни олиш мумкин» деган ғоянинг ўрнашиб қолишига устувор аҳамият берилиши, мамлакат аҳлининг жипслиги, маъмурлигини мамлакат ва давлат мустақиллигига асос қилиб олиниши, аслида, Искандар образи ва таъбири орқали Амир Темурнинг «Куч - адолатда» деган ғоясини бадиий усулда ташвиқ этиш эди.
Хулллас, Навоий қарашлари миллий юксалишнинг маълум бир тарихий босқичи бўлибгина қолмасдан, бугунги мустаққиллик шароитида ўзликни англашда, ғоявий ва ахборот хуружларига қарши туришда, миллий манфаатларни идрок этишда, давлат ва халқ манфаатларини бир бутунликда билишда ўз аҳамиятини заррача йўқотган эмас. Унинг асосий хусусиятларидан бири ўзи мансуб миллат ва халқ ҳаётини яхлит қамраб олиб, ўтмиш ва келажак ўртасида маънавий-руҳий кўприк бўла олишидадир.

Yangi O'zbekistonning tayanchi yuksak ma'naviyatli ta'lim tarbiya ko'rgan yoshlardir

Axmedova Madina Otabek qizi
Navoiy Davlat Pedagogika Instituti
Tarix fakulteti Milliy g`oya ma`naviyat asoslari va huquq ta`limi yo`nalishi 3-bosqich talabasi
Ilmiy rahbar: Qandaharov A.X.
Yangi Oʻzbekistonni, albatta, yoshlar bilan birga quramiz.

Shavkat Mirziyoyev

Yurtimiz baxtiyor yoshlar mamlakati boʻlib, mamlakatimiz aholisining qariyb 64 foizini yoshlar, yaʼni­ 30 yoshgacha boʻlganlar tashkil etadi. Albatta bu, davlatimiz zimmasiga ulkan masʼuliyat yuklashini koʻz oldimizga keltirsak, juda katta eʼtibor, gʻamxoʻrlikni talab etadi, ikkinchi tomondan yoshlarimizga koʻrsatiladigan eʼtibor, ertaga ulkan yutuq va natijalarini ham beradi. Chunki hozir Oʻzbekiston mehnat resurslarining yarmidan­ koʻpi yoshlardir. Kelgusida har uchinchi rahbar ham yoshlar boʻladi.

Shu bois ham, yoshlar barcha davrlarda jamiyatning faol qatlami sifatida eʼtirof etib kelingan. Sharq Uygʻonish davrida ham, jadidlar faoliyatida ham, jamiyatning yangilanishida yoshlarning oʻrni beqiyos boʻlgan. Muntazam shakllanib boruvchi bu qatlam doimiy yoʻnaltirib va qoʻllab-quvvatlab turishni talab etadi... Bu esa, davlat tomonidan yoshlarning mamlakat manfaatlari­ yoʻlida erkin ijtimoiylashuvi va oʻzini samarali namoyon etishi uchun maqbul sharoit va imkoniyat yaratish hamda yoshlarni qoʻllab-quvvatlashga qaratilgan chora-tadbirlar tizimi yoshlarga oid davlat siyosatini anglatadi. Shu bois, mamlakatimizda eng katta eʼtibor mustaqil fikrlaydigan, tashabbuskor,shijoatli yoshlarni tarbiyalashga qaratilgan boʻlib, bu vazifa Oʻzbekiston Respublikasining “Yoshlarga oid davlat siyosati toʻgʻrisida”gi Qonuni, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 7-fevraldagi “Oʻzbekiston Respublikasini yana-da rivojlantirish boʻyicha Harakatlar strategiyasi toʻgʻrisida”gi PF-4947-son, 2017-yil 5-iyuldagi “Yoshlarga oid davlat siyosati samaradorligini oshirish va Oʻzbekiston yoshlar ittifoqi faoliyatini qoʻllab-quvvatlash toʻgʻrisida”gi PF-5106-son, 2018-yil 25-yanvardagi “Umumiy oʻrta, oʻrta maxsus va kasb-hunar taʼlimi tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi PF-5313-son farmonlari, shuningdek, koʻplab qaror va yoshlarga oid boshqa qonun hujjatlarida belgilangan. Ayniqsa, bu borada “Yoshlarga oid davlat siyosati toʻgʻrisida”gi Oʻzbekiston Respublikasi qonunining qabul qilinishi yoshlarni har tomonlama qoʻllab-quvvatlashning huquqiy mexanizmlarini yaratish sohasidagi yangilik boʻldi desak mubolagʻa boʻlmaydi.Maʼlumki, mazkur qonun 4 bob, 33 moddadan iborat boʻlib, davlat tomonidan amalga oshiriladigan hamda yoshlarni ijtimoiy jihatdan shakllantirish, ularning intellektual, ijodiy va boshqa salohiyatlarini kamol toptirish uchun shart-sharoitlar yaratilishini nazarda tutgan. Unda belgilangan normalar yoshlar huquq va erkinliklarini taʼminlangan.
Xususan; ushbu qonunning 5 moddasida yoshlarga oid davlat siyosatining asosiy yoʻnalishlari belgilangan. Ushbu yoʻnalishlardan davlat tomonidan yoshlarni qoʻllab-quvvatlash borasida qanchalik ulkan vazifalar qamrab olinganligini, endilikda mazkur qonun yoshlarga qanday imkoniyatlarni kafolatlayotganligini koʻrish mumkin.
Qonunda shuningdek, yoshlarni davlat tomonidan qoʻllab-quvvatlashning qoʻshimcha chora-tadbirlari, iqtidorli va isteʼdodli yoshlarni, yoshlar tadbirkorligini davlat tomonidan qoʻllab-quvvatlash, yoshlar ijtimoiy xizmatiga oid normalar oʻz aksini topgan. Jumladan, Oʻzbekistonda buyuk alloma Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Yosh matematiklar xalqaro olimpiadasi muvaffaqiyatli oʻtkazilgan, uning mantiqiy davomi sifatida fizika boʻyicha Ahmad Fargʻoniy, kimyo fani boʻyicha Abu Rayhon Beruniy, biologiya boʻyicha Abu Ali ibn Sino, astronomiya boʻyicha Mirzo Ulugʻbek nomlaridagi xalqaro fan olimpiadalari tashkil etilishi, iqtidor va isteʼdodli yoshlarni qoʻllab quvvatlashdir. Mana, amalda bugun ijod, prezident maktablari, ixtisoslashtirilgan maktablarning faoliyati, oltin,kumush medal joriy etilgani, fan olimpiadasi gʻoliblari, Zulfiya, “Mard oʻgʻlon” “Kelajak bunyodkori” kabi davlat mukofotlarini joriy etilganining tub maqsadi, qonunning hayotiyligi va ijrosini taʼminlashdir. Qonunning ahamiyatli tomoni shundan iboratki, unda Yoshlarning tadbirkorlik bilan shugʻullanishlari uchun sharoitlar yaratish, ularni turli zararli illatlar taʼsiridan himoya qilish, huquqbuzarliklarning barvaqt oldini olish kabi muhim vazifalarni hal etish maqsadida “Yoshlar –kelajagimiz” davlat dasturi doirasida Oʻzbekiston yoshlar ittifoqi qoshida “Yoshlar – kelajagimiz” jamgʻarmasi tuzilib, yoshlar biznes tashabbuslarini, startap, gʻoya va loyihalarini amalga oshirishlari uchun tijorat banklari orqali yillik 7 foiz miqdorida imtiyozli kreditlar va lizing xizmatlari koʻrsatish; hamda dastur doirasida ajratilayotgan kreditlar miqdorining 50 foizidan oshmagan miqdorda kafilliklar berish kabi imtiyozlarni amalga oshirdi. Shuningdek, dastur doirasida yosh tadbirkorlarning biznes tashabbuslari, startap, gʻoya va loyihalarini amalga oshirishda maslahat, huquqiy, buxgalteriya va boshqa xizmatlar koʻrsatish, forumlar, master klass hamda seminarlar tashkil etish maqsadida “Yosh tadbirkorlar” kovorking markazlari ham amaliy yordamga yoʻnaltirilgandi.
Ayniqsa, uyushmagan yoshlar uchun munosib sharoit yaratish, ularni har tomonlama qoʻllab-quvvatlash, kasbga yoʻnaltirish va bandligini taʼminlash, tashabbuslarini ragʻbatlantirish borasidagi chora-tadbirlar soʻnggi yillarda yangi bosqichga koʻtarildi. Bunda tuman va shaharlarda ushbu hududlar prokurorlari boshchiligida, tuman hokimining yoshlar siyosati boʻyicha oʻrinbosari, ichki ishlar boʻlimi boshliqlarining yoshlar masalalari boʻyicha oʻrinbosarlari, Oʻzbekiston yoshlar ittifoqining tuman va shahar kengashlari raislari hamda tadbirkorlikka koʻmaklashish markazlarining rahbarlari ishtirokida yosh tadbirkorlikni qoʻllab quvvatlash boʻyicha komissiyalar tuzish belgilab qoʻyilgandi. Besh tashabbusning har bir yoʻnalishini tuman va shaharlarda tizimli amalga oshirish boʻyicha vazifalar belgilandi.
Yoshlarimiz uchun , ayniqsa, qizlarimizning yana-da ilmli boʻlishlari uchun, Prezident huzuridagi Davlat boshqaruvi akademiyasiga xotin-qizlarni oʻqishga qabul qilish uchun 30 foiz maqsadli kvota ajratish masalasi koʻtarilgan boʻlsa, endilikda, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 26-fevraldagi qarorida Ichki ishlar organlari xodimlari farzandlariga davlat oliy taʼlim muassasalari hamda Oʻzbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligi, Ichki ishlar vazirligi, Milliy gvardiyasi va Davlat bojxona qoʻmitasining oliy va oʻrta maxsus taʼlim muassasalariga oʻqishga kirish uchun imtiyozlar belgilangan edi. Jumladan, terrorizm va jinoyatchilikka qarshi kurashish hamda jamoat xavfsizligini taʼminlash chogʻida halok boʻlgan yoki olgan tan jarohati tufayli nogiron boʻlib qolgan ichki ishlar organlari xodimlarining farzandlariga tavsiyanoma asosida: Oliy taʼlim muassasalariga kirishda tanlovsiz, belgilangan qabul parametrlaridan tashqari davlat granti asosida oʻqishga kirish imtiyozi berilgandi.Bu imtiyoz yoshlar uchun kutilmagan eʼtibor: ularda vatanparvarlik va ota-onasiga nisbatan yana-da gʻurur va iftixor baxsh etganining guvohimiz. Qadimda Aristotel litsey, Aflotun akademiya tashkil etib aholining bilim saviyasini oshirishga xizmat qilishgan boʻlsa, jadidlarimiz oʻz mablagʻi hisobidan maktab ochgan boʻlsa, hozirgi davrda yoshlar masalasi eng dolzarb mavzuligini bir daqiqa ham unutmasligimiz shart va zarur. Aynan ertangi kunimiz unib-oʻsib kelayotgan yoshlarning idroki, dunyoqarashi, bilimi va hunariga bevosita bogʻliq boʻladi. Yoshlarning bilim olish istagini hamisha birinchi galdagi vazifa sifatida qaralishi muhimdir.
Bugun yurtimizda ularning zamonaviy ilm-fan va yuqori texnologiyalarni mukammal egallashi uchun barcha kuch va imkoniyatlar ishga solinayotgani, xususan, Prezident va ijod maktablari tashkil etilayotgani zamirida katta maʼno mujassam etgan. Hozir biz zamonaviy talablar asosida jihozlangan, barcha shart-sharoitlarga ega oʻquv binolarida taʼlim olayotgan yoshlarning yutuqlari bilan haqli ravishda faxrlana olamiz. Agar jahondagi rivojlangan davlatlar tarixiga nazar tashlaydigan boʻlsak, ularda jamiyat hayotini oʻzgartirishga qaratilgan islohotlar avvalo, taʼlim tizimidan boshlanganini koʻramiz. Taʼlim va tarbiyaning asosi, poydevori bu – maktabdir. Shu jihatdan maktablardagi taʼlim sifati butun respublika hududida yuqori darajada boʻlishi lozim. Prezidentimiz Oliy Majlisga Murojaatnomasida “Yangi Oʻzbekiston – maktab ostonasidan, taʼlim-tarbiya tizimidan boshlanadi”, degan gʻoyani ilgari surgani bejiz emas. Zotan, yurtboshimiz taʼkidlaganidek, “Agar katta avlodning bilimi va tajribasini, uzoqni koʻra olish fazilatlarini yoshlarimizdagi gʻayrat-shijoat, mardlik va fidoyilik bilan birlashtira olsak, koʻzlagan marralarga albatta yetamiz”.
Har bir ota-ona, har bir xonadon, har bir mahalla,bugungi kunda farzandlarimiz taʼlim-tarbiyasini eng asosiy vazifa sifatida bilib, yoshlarni xalqimizga yot va yangi avlod ongi uchun zararli boʻlgan salbiy taʼsirlardan himoya qilish, millat va davlat taraqqiyotini dunyo hamjamiyatiga koʻrsatishga qodir boʻlgan yosh avlodni tarbiyalashi ham qarz, ham farzdir. Zero, inson hayoti odob-axloq, taʼlim-tarbiya bilan bevosita bogʻliq. “Yoshlarga oid davlat siyosati toʻgʻrisida”gi Qonun mamlakatimizda yoshlarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini mustahkamlashga, yoshlarga oid davlat siyosatini roʻyobga chiqarishda davlat organlari hamda boshqa tashkilotlar masʼuliyatini kuchaytirishga, ushbu sohada sogʻlom, barkamol avlodni tarbiyalashga qaratilgan chora-tadbirlar samaradorligini yana-da oshirishga xizmat qiladi.
Xulosa qilib shuni aytishimiz mumkin-k,i yurtimizda biz yoshlarga berilyotgan imkoniyatdan to’g’ri foydalangan holda kuchli bilimli kadrlar bo’lib yetishishimiz zarur. Zeroki,davlatimiz kelajagi -bu biz bu bugungi yoshlar.Agarda biz hozir yoshlarimizga bilim va tarbiya bermasak hech qachon rivojlanmaymiz va oldinga siljimaymiz.Chunki rivojlangan davlatlarga e’tibor qaratsak bu davlatlar eng avvolo yoshlarga bilim bergan holda shunday darajaga erishgan.Bobolarimiz aytganday “Ilm qayda bo’lsa buyuklik bo’lar”.Bu so’z hozirgi kunda yaqqol tasdig'ini topmoqda. Negaki,zamon tez rivojlanmoqda biz bugun o’qimasak ertga kech bo’ladi. Birgina misol tariqasida axborot texnologiyalari sohasini olaylik.Bu sohada bugun chiqqan yangilik ertaga eskirmoqda va bu bizdan yuqori malakali kadrlar tayyorlashni talab etmoqda.
Yoshlarning o’zi qiziqqan kasb egasi bo’lishi bilan bir qatorda sport mashg’ulotlariga jalb etish bo’yicha olib borilayotgan tadbirlar ham yuqori ko’rsatkichlarga ko’tarilgan. Zero, “Sog’ tanda sog’lom aql” deydi donishmand halqimiz.
Bugun biz ma’naviyatimizni asrashimiz, vatan kelajagi uchun mustahkam poyedevor bo’la oladigan munosib farzand bo’lishimiz, oldimizga qo’ygan ezgu maqsadlarimiz tomon mardonavor qadam tashlashimiz, buyuk ajdodlar izi ekanimizni anglamog’imiz, qadimiy tariximiz va boy madaniyatimizni, ulug’ ajdodlarimiz merosini chuqur o’zlashtirishimiz bugungi tez o’zgarayotgan hayot voqeligiga ongli qarab mustaqil fikrlashimiz va ona vatanimizdagi sodir bo’layotgan barcha jarayonlarga daxldorlik hissi bilan yashashimiz, eng muhimi otamizdan meros istiqlolni jon-u tan bilan asrashimiz lozim. Ishonchim komilki, ana shunday noyob, insoniy fazilatlarga, yuksak ma’naviyatli, qorachig’i g’ayrat va shijoatga to’la munosib farzandlari bor xalq hech qachon hech kimga qaram bo’lmaydi, o’zining ezgu maqsadlariga albatta yetadi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.Oʻzbekiston Respublikasining “Yoshlarga oid davlat siyosati toʻgʻrisida”gi Qonuni 14.09.2016 yil.
2.Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 7-fevraldagi “Oʻzbekiston Respublikasini yana-da rivojlantirish boʻyicha Harakatlar strategiyasi toʻgʻrisida”gi PF-4947-son farmoni.
3. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 5-iyuldagi “Yoshlarga oid davlat siyosati samaradorligini oshirish va Oʻzbekiston yoshlar ittifoqi faoliyatini qoʻllab-quvvatlash toʻgʻrisida”gi PF-5106-son farmoni.
4.Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 5-iyuldagi “Yoshlarga oid davlat siyosati samaradorligini oshirish va Oʻzbekiston yoshlar ittifoqi faoliyatini qoʻllab-quvvatlash toʻgʻrisida”gi PF-5106-son farmoni
5.Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining Oliy Majlisga murojatnomasi 2020-yil.
6.Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 25-yanvardagi “Umumiy oʻrta, oʻrta maxsus va kasb-hunar taʼlimi tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi PF-5313-son farmoni.

3