|
Kirish maʼruzasi maʼlum bir mavzuni yoki muammoni urganishga bagishlangan maʼruza bulib, unda anna shu masala, muammolar xakidagi fikrlar, ularning ijobiy tomonlari, kamchiliklari, yechilmagan muammolar kursatiladi.Yakunlovchi maʼruza maʼlum bir mavzu muammoni, yoki fanni urganib chikib, uning yakuni buyicha utkaziladigan maʼruzadir.Yul-yurik kursatuvchi maʼruza talabalarga mustakil ishlashni urgatishga karatilgan maʼruza bulib, unda kuprok metodik maslaxatlar beriladi.
Tavsiya kilinadigan adabiyotlar ularni mustakil oʼqish, ular ustida ishlash jarayonida dikkat karatish lozim bulgan masalalar kursatiladi.Obzorli maʼruza u yoki bu muammo, mavzu yoki maʼlum bir tizimga solingan savollarni maʼlum bir mantikiy alokadorlikda bayon kilishga karatilgan maʼruza bulib, kupincha oliy oʼquv yurtlarida odatda yakuniy nazorat yoki imtixonlar oldidan utkaziladi.
15. Самарадорлик шартлари: Фаол таълим усулларини қўллаш:Муаммоли маъруза; Анжуман-маъруза; Конспектсиз маъруза; фикрни сўз билан ифодалаш; Муаллифлик маърузаси; Мунозарали маъруза; Қайтар алоқадан фойдаланилган маъруза; Аниқ вазиятларни кўриб чиқиш маърузаси; Маъруза-суҳбат Дидактик талабларни бажариш: маърузанинг батафсил режасини тузиш; таълим олувчилар учун аниқ тузилмага келтирилган машғулот (кириш, асосий саволлар, асосий жойлар, якун ва хулосаларни ажратиб кўрсатиш); мустақил ўқиш учун мавзу, мақсад, вазифа ва маъруза режаси, адабиётларни маълум қилиш; режанинг ҳар бир қисмидан сўнг умумлаштирувчи хулосалар қилиш; маърузанинг бир қисмидан бошқа қисмига ўтишда мантиқий боғлиқликни таъминлаш; ёзиш зарур бўлган жойларни: асосий тушунча, ифода, вақт, далиллар ва бошқa айтиб туриш.
Maʼruzaning samarasini oshirishda kurgazmali kurollar (jadval, sxema, diagramma, grafika kabilar) ning axamiyati kattadir. Kurgazmali kurollar axborotni kabul kilish jarayoniga kuri shorkali kushiladi. Natijada urganilayotgan mavzuni chukurrok tushunish oʼquv materialini xotirada uzok saklanishiga yordam beradi. Lekin kurgazmalilikka xam xaddan tashkari kizikib ketish kerak emas, chunki auditoriya bilan kontakt yukoladi va natijada maʼruzaning samarasi pasayadi. Shu bilan birga tanlab olingan, tayyorlangan kurgazmali kurollar suzsiz samarasini anchagina oshiradi.
17. Педагогик дастурий воситалар – компьютер технологиялари ёрдамида ўқув жараёнини қисман ёки тўлиқ автоматлаштириш учун мўлжалланган дидактик восита ҳисобланади. Улар таълим жараёнини самарадорлигини оширишнинг истиқболли шаклларидан бири ҳисобланиб, замонавий технологияларнинг ўқитиш воситаси сифатида ишлатилади. Педагогик дастурий воситалар таркибига: ўқув фани бўйича аниқ дидактик мақсадларга эришишга йўналтирилган дастурий маҳсулот (дастурлар мажмуаси), техник ва методик таъминот, қўшимча ва ёрдамчи воситалар киради.
Педагогик дастурий воситаларни қуйидагиларга ажратиш мумкин:
ўргатувчи дастурлар – ўқувчиларнинг билим даражаси ва қизиқишларидан келиб чиқиб янги билимларни ўзлаштиришга йўналтиради;
тест дастурлари – эгалланган билим, малака ва кўникмаларни текшириш ёки баҳолаш мақсадларида қўлланилади;
машқ қилдиргичлар - аввал ўзлаштирилган ўқув материалини такрорлаш ва мустаҳкамлашга хизмат қилади;
ўқитувчи иштирокидаги виртуал ўқув муҳитини шакллантирувчи дастурлар.
18. Fizika kursining boshka o'quv fanlari bilan bog’lanishini amalga oshirishdan asosiy maksad:
•bilimning sistemaliligini ta'minlash;
•tabiat hodisalari va ularning bir-biri bilan bog’langanligi hakidagi tasavvurlarni o’quvchilar ongida shakllantirish;
•o’quvchilarda hodisalar, tushunchalar va nazariyalar orasidagi bog’lanishlarni o'rnata olish mahoratini shakllantirish;
•o'qitishning politexnik yo'nalishini kuchaytirish;
•o’quvchilarda asosiy tabiat konunlarining umumiyligi va tabiiy bilimlarning turli sohalardagi ahamiyati haqidagi tasavvurlarni hosil qilish.
Fanlararo bog’lanishni amalga oshirish usullari asosan quyidagilardan iborat:
1. Bir fanda o'rganilgan hodisani boshka fanda avvalrok o'rganilgan hodisa bilan bog’lanishini ko'rsatish;
2. Bir fanda o'rganilgan bilimga boshka fandan bilim olishda suyanish;
3. Fanlararo bog’lanishga xos masalalar yechish ;
4.Umumiy tushuncha va malakalarni shakllantirishda umumiy yondoshishni amalga oshirish.
5. O’quvchilarning ilmiy dunyoqarashlarini shakllantirish.
6. Turli fanlarda qo'llanadigan tadqiqot uslublarining umumiyligini ko'rsatish (masalan, fizika, ximiya va biologiyadagi tadqiqotda kuzatish va tajribalar).
7. Turli fanlarda bir tushunchaning takrorlanishini yo'qotish.
16.Таълим воситалари - ўқув материалини кўргазмали тақдим этиш ва шу билан бирга ўқитиш самарадорлигини оширувчи ёрдамчи материаллар ҳисобланади: Диапроектор; Графопроектор; Доска-блокнот; Доска-стенд; Флипчарт; Видеофильмлар; Ёзув тахтаси;
Таълимнинг техник воситалари (ТТВ) - ўқув материалини кўргазмали намойиш этишга, уни тизимли етказиб беришга ёрдам беради; ўқувчиларга ўқув материалини тушунишларига ва яхши эслаб қолишларига имкон беради.
Ёрдамчи таълим воситалари (ЁТВ) – графиклар, чизмалар, намуналар ва ҳ.к. бошқ.
Ўқув - услубий материаллар (ЎУМ) - ўқув материаллар, ўзлаштирилган ўқув материалларини мустаҳкамлаш учун машқлар. Булар ўқувчиларнинг мустақил ишларини фаоллаштиришга ёрдам берадилар: Иш варақаси; Эслатма; Назорат варағи; Матнлар;
Do'stlaringiz bilan baham: |
