Mikrobiologiyada laboratoriya mashg’ulotlari

MOY KISLOTALI BIJG'ISH 
Mashg'ulotni  o'tish  tartibi:    Moy  kislotali  bakteriyalarning 
morfologiyasi    o'rganiladi    hamda  moy    kislotali  reaksiya  sifati 
aniqlaniladi.  Har  bir  talaba    moy  kislota  bakteriyalarini  morfologik 
belgilarini  ko'rish  uchun  preparat  tayyorlaydilar  va  bo'yab 
mikroskopda ko'radilar. Natijalarni daftarlariga yozib boradilar. 
Kerakli  asboblar  va  reaktivlar:    Mikroskop,  buyum  va 
qoplag'ich  oynachalar,  mikrobiologik  sirtmoq,  skalpel,  pinsetlar, 
shisha  tayoqchalar.  Bo'yoqlar  (fuksin  va  metilen  ko'ki,  Lyugol),  bo'r 
kukuni, 5% li FeCl
2
  eritmasi. 
 
Moy 
kislotali 
bijg'ish 
- 
qandning 
anaerob 
sharoitda 
parchalanishidan moy kislota, CO
2
  va H
2
 hosil bo'lishi demakdir:  
С
6
Н
12
О
6
→ СНСН
2
СН
2
СООН+2СО
2+
2Н
2 
  15-17 kal 
Moy  kislotali  bijg'ish  -  moy  kislota  bakteriyalarining  anaerob 
nafas  olishi  demakdir.  Moy  kislota  bakteriyalarning  hammasi  qat'iy 
anaeroblar bo'lib, harakatchan, sporali tayoqchalardir. 
Moy  kislota  bakteriyalarning  elektiv  kulturasini  olishda  bir 
necha xil muhitdan foydalaniladi.  
1)  xom  kartoshka  to'g'rab  probirkaga  solinadi.  Probirkada 
anaerob  sharoit  yaratish  uchun  ustidan  anchagina  suv  quyiladi, 
ishqoriy reaksiya hosil qilish uchun bir oz bo'r qo'shiladi, probirkaning 
og'zi  yopilib,  sporasiz  barcha  bakteriyalarni  o'ldirish  uchun  suv 
hammomida  80-100ºS  da  10  daqiqa  qizitiladi.  So'ngra  probirkalar 
termostatga qo'yiladi.  
2) 100 ml no'xat qaynatmasiga 2 g saxaroza yoki kraxmal, 0,5 g 
pepton,  0,5  g  osh  tuzi,  2  g  bo'r  qo'shib  muhit  tayyorlab,  moy  kislota 
bakteriyalarning elektiv kulturasi olinadi. Buning uchun 150-200 ml li 
sterillangan  kolbaga  yarim  choy  qoshiqda  tuproq  solinadi.  Tuproq 
ustiga  40-50  ml  yuqoridagi  oziqli  muhitdan  solib,  kolbani 

---

 
69 
elektroplitaga  1-2  daqiqa  qo'yib,  sporasiz  bakteriyalarni  o'ldirish 
uchun qaynatiladi, so'ngra kolbadagi muhit 100 ml gacha yetkaziladi. 
Kolbaning og'zi egri nay o'tkazilgan kauchuk probka bilan berkitiladi, 
so'ngra  kolbaga  yorliq  yopishtirib  6-7  kun  davomida  27-30ºS 
termostatga qo'yiladi.