Mikrobiologiyada laboratoriya mashg’ulotlari

Tipik  sut  kislota  bakteriyalari  -  sporasiz,  harakatsiz,  gramm-
musbat, fakultativ anaerob kokklar va tayoqchalardan iborat bo'lib, bir 
talay  sut  kislota  hosil  qiladi.  Sut  mahsulotlarida  va  achitilgan 
sabzavotlarda ko'p bo'ladi. Asosiy vakillari:  
Sut  kislota  streptokokki  -  Streptococcus  lactis  sutda  bo'ladi; 
yirik  sut  kislota  tayoqchalari  -  Bact.  bulgaricum  (bulg'or  tayoqchasi) 
bular ham sutda uchraydi; sut kislotaning mayda tayoqchalari -  Bact. 
cucumeris fermentati - bodringni achitadi va Bact. brassicae - karamni 
bijg'itadi. 
Bu  bakteriyalar  bilan  tanishmoq  uchun  qatiq  va  sutdan  hamda 
muzlagan  sabzavotlar  suvidan  preparat  tayyorlab  quritilib  spirt 
alangasida yoki Nikoforov aralashmasida qotirilib, metilen ko'ki yoki 
karbol  fuksini  bilan  bo'yalib,  mikroskop  ostida  immersion  ob'ektiv 
bilan  ko'riladi.  Spirt    va  efir  mikroblarni  o'ldiradi,  ularni  oynaga 
yopishtiradi  va  preparatni  bo'yashga  halal  beradigan  sut  moyni  eritib 
yuboradi.  Mikroskopda  ko'rilgan  sut  kislota  bakteriyalarining  rasmi 
daftarga  chiziladi.  Muhitda  sut  kislota  borligini  aniqlashda  asosan 
quyidagi usullardan foydalaniladi. 
1)  qatiqda  sut  kislota  borligini  bilmoq  uchun  Uffelman 
reaksiyasi  o'tkaziladi.  Buning  uchun  bir  foizli fenol  eritmasidan  5  ml 
olib,  kuchsiz  FeCl2  eritmasidan  bir  necha  tomchi  qo'shilsa,    sut 
kislotaning temirli tuzi hosil bo'lishi tufayli eritma sarg'ayadi.  
 
 

---

 
67 
 
 
Streptococcus lactis ning oziqa 
muhitdagi koloniyasi 
Streptococcus lactis ni 
mikroskopdagi ko’rinishi 
 
 
Sut kislotali bijg’ish asosida olinadigan sut mahsulotlari 
 
2)  sabzavotni  achitadigan  sut  kislota  bakteriyalarini  aniqlash 
uchun tuzlangan bodring yoki karam suvidan 1-2 ml olib, filtrlab hosil 
bo'lgan  filtratga  5  ml  sulfat  kislota  va  10  tomchi  to'yintirilgan  mis 
kuporosi eritmasidan qo'shib yaxshilab aralashtirilib, 100ºS  issiq suv 
hammomida  5  daqiqa  saqlab,  so'ngra  sovitiladi  va  1-2  tomchi  0,2% 
tiofenning  spirtdagi  eritmasidan  qo'shiladi.  Agar  filtratda  sut  kislota 
bo'lsa, filtrat to'q qizil rang hosil qiladi. 

---

 
68