www.ziyouz.com
kutubxonasi
67
— Unchalik emas-e, he, gaping qursin.
— Bo‘lmasa, nima degani? Y
O
,
tekinxo‘rlarcha yashaymiz, deganimi?
— Unday ham emas. Nima desam ekan, dotatsiya degani... davlat qaramog‘ida yashaymiz, degani.
Yo‘q, buyam unday to‘g‘ri bo‘lmaydi. Dotatsiya degani... qarz bo‘lib yashaymiz, degani.
— Shuncha ishlab-a? — dedim. — Yil o‘n ikki oy tongdan shomgacha ishlab-a?
— Tongdan shomgacha ishlasang, ishlab yota berasan-da. Paxtang arpaga uvoq ham bo‘lmaydi.
Majlisdan keyin eshagimni qichab-qichab haydadim. O‘ylab-o‘ylab haydadim.
Ayolimiz birday brigadirligimni gapiradi, majlisimizni gapiradi. Xudoni bergan kechasi nimani
majlis qilasizlar, deydi. Ayolimiz odamni yo mayna etadi, yo qitig‘imga tegmakchi bo‘ladi.
— Ana, majlisda nimani gapiramiz! Dotatsiya, dotatsiya!
Ayolimizni ana endi boplayman! Dotatsiya, degich kattalarbop gaplardan gapiraman. Ayolimizni
lol-lol qoldiraman.
Ayolimiz og‘zi ochilib-ochilib qoladi. Brigadirligim bilan majlisimizni mayna etmagich bo‘ladi.
Chin-da — brigadir o‘z oti o‘zi bilan brigadir-da. Katta, katta! Brigadir majlislarda ishtirok etadi.
Brigadir raislar bilan gap olib, gap beradi, Dotatsiya, degich gaplardan gapirishadi!
Yo‘l-yo‘lakay dotatsiya-dotatsiya... deya pichir-pichir etib keldim. Esimdan chiqib ketmasin,
dedim-da.
Eshagim bir o‘nqir-cho‘nqirdan hurkdi. Chappa burilib tuvladi.
Meni yerga shunday olib urdi, shunday olib urdi! Hushim boshimdan uchdi. Hushim bilan
qo‘shilib dotatsiya, degich gap-da uchdi. Dotatsiya esimdan chiqdi-ketdi!
Uyda bot-bot o‘yladim — ammo eslay olmadim. Bor-e, dedim-da, yotib oldim.
Azonda o‘ylab-o‘ylab topdim. Tag‘in esimdan chiqmasin deya, ichimda dotatsiya-dotatsiya... deya
o‘tirdim.
Bir ayolimizga qaradim, bir bolalarimizga qaradim, bir onamizga qaradim. Gap ochayin deya,
bahona qidirdim.
Birovi-da dasturxondan bosh ko‘tarmadi. Xuddi cho‘ldan kelmishdayin hur-hur choy ichdi.
Birovi-da dotatsiya bilan ishi bo‘lmadi!
Shu tobda ayoldan-da xafa bo‘ldim, bolalardan-da xafa bo‘ldim.
Ichimda dotatsiya-dotatsiya... deya o‘tira berdim.
Bahona qidirdim — buyog‘imga qaradim, bahona qidirdim — uyog‘imga qaradim. Oxiri topdim!
Oysuluv qizimiz choyga ikkita-uchtalab qand soldi.
Men nasihatomuz gap ochdim.
— Qandni bitta-bittalab yenglar, dotatsiyada yashaymiz, — dedim.
— U nima degani? — dedi ayolimiz. Ana shunda jonim kirdi!
Kaftlarimni tizzalarim tiradim, ko‘kragimni ko‘tardim. Boshimni g‘oz tutdim.
— Hali, dotatsiyani bilmaysanmi? — dedim. — Dotatsiyani-ya? Ay, ko‘rsavod-e, ay, ko‘rsavod-e!
Qirinib-qirinib tomoq qirdim. Donishmand-donishmand so‘zladim:
— Maktabni necha bilan bitirib eding? Ay, ko‘rsavod-e! Dotatsiya, bu... xo‘-o‘sh...
muttahamlarcha yashash... yo‘q, davlat qaramog‘ida yashash... yo‘q, qarz bo‘lib yashash demakdir, ha!
— Qirilib ado bo‘lgur, bizni raisimiz-da shunday deyar edi, — dedi onamiz.
— Yo‘g‘-e! — dedim.
— Esa-chi. Men ham bor... oti nima edi?
— Dotatsiya.
— Ana shunday gap-da bor!
O‘ynab qo‘yay, ota-bobolarimiz-da dotatsiyada yashabdi-da?
Otangga so‘yilgan kal uloq — senga-da bo‘ladi shul uloq, bo‘libdi-da?
Do'stlaringiz bilan baham: |