www.ziyouz.com kutubxonasi
64
Nasiba chiqib keldi. U eri tomon bir-ikki qadam qo‘ydi. So‘ng nima qilarini bilmay tosh
kabi qotdi. Keyin beixtiyor ravishda yugurib kelib, Sharifni quchoqlab oldi.
Oq g‘ishtli dang‘illama uylarni, duru gavharlarni orzu qilmay yashayotgani, qozonlari
bozor go‘shti qanday bo‘lishini bilmay, muzlagan go‘shtga ham qanoat qiluvchi, halol
yashamoqlik zahmatini barcha lazzatlardan afzal ko‘ruvchi, boriga shukr qilib umr
kechirayotgan bu ikki bandaning tili gapga kelmas edi. Ular «gunohimiz nima ekan?»
degan jumboqqa yechim izlashar edi. Yaratganning oldida ularning gunohlari yo‘qdir,
deyolmaymiz, beayb — parvardigor. Bizning fikri ojizimizcha, boshlariga kulfat solgan
«gunoh»larning eng ulug‘i — «o‘ynashmagin arbob bilan...» degan hikmatni
unutganlarida. Zamonlar o‘zgaradi, tuzumlar o‘zgaradi, podsholar kelib ketaberadi,
bular — dunyoning ustidagi liboslar. Eski ko‘ylak ustiga yangisi kiyilgani, vujud, qalb,
insof, vijdon esa o‘zgarmay qolabergani kabi, foniy dunyo aslini o‘zgartirmaydi. Xalq
yaratgan hikmatlar ham aslicha yashayveradi. Avvalambor Sharif, qolaversa Nasibaning
ko‘p narsalarga yetguvchi aqli, fahmi-farosati shu nuqtaga yetganda andak ojizlik
qilgani uchun ham bu kichik kulfat tuzini totib ko‘rishdi.
Nasiba erining kirib kelishi tushi emas, o‘ngi ekaniga ishonch hosil qilgach, uni bag‘ridan
bo‘shatib, uyga boshladi. «Bolalarni olib kelmadingmi?» dedi Sharif ostona hatlab ichkari
kirgach.
Nasiba labini tishlab, bosh chayqadi. Shu kunlar ichi huvillayotgan uyda yolg‘iz o‘tirish
unga oson kechmadi. Ammo yolg‘izlik azobidan «dadam qanilar?» degan savolga javob
qaytarish ming chandon og‘irroq edi. Bu savol uni ilon kabi chaqishi, nazarida hatto
jonini ham sug‘urib olishi mumkin edi. O‘zi aytmagan taqdirda ham, bolalari ko‘chadan
eshitishardi. Dadalarining qamoqda o‘tirgani murg‘ak qalblarni ezib tashlamasmidi?
Nasiba shuning uchun bolalarini onasinikidan olib kelmagan edi. Sharif buni tushundi.
«Yangi yil kechasi ham yolg‘iz o‘tiribdi-da, bechora», dedi o‘zicha.
Nonushta mahali ham bo‘lib o‘tgan noxushlikdan so‘z ochmadilar. Ikkovi bir-biriga
qarab-qarab qo‘yib, nomigagina non tishlab, choy ho‘plab o‘tirdilar. Er-xotinning
ishtahasi yo‘q edi. Ular ilk marta yolg‘iz qolib bir-biriga aytishga so‘z topolmay iymanib
o‘tirgan kelin-kuyovga o‘xshashardi.
Sharif Nasibadan savollar kutardi. Nasiba «erim o‘zi gapirar», degan ilinjda edi. Nojo‘ya
savol bilan erining diliga ozor yetkazishdan cho‘chirdi.
Barcha ko‘rguliklariga «fosh qilaman» deb do‘q urgani sabab bo‘lganini tushunib yetgan
Sharifning xotiniga bu haqda gapirish niyati yo‘q edi. Shu birgina po‘pisa uchun
qamoqqa tiqib qo‘ya oladigan zotlar fosh qilishga kirishilgan taqdirda qaerga olib borib
tiqib qo‘yishi mumkinligini xotini bilsa, dahshatdan yuragi yorilib ketishi hech gapmas.
Sharif jonini saqlab qolishning birdan-bir yo‘li tilning bevoshligiga barham berishi
lozimligini angladi. Uni qiynayotgan narsa — bilagidagi igna izlari, qamoqda xuruj qilgan
tan azobi. Hademay yana bosh ko‘taruvchi bu azobga endi dosh bera oladimi? Yo
giyohvandga aylanib qoladimi? Mana shu fikrning o‘ziyoq uni dahshat to‘rida ushlab
turardi.
Do'stlaringiz bilan baham: |