Microsoft Word педагогика тарихы кейинги вартант

Jádidshilik háreketi
. XIX ásirdiń aqırı XX ásirdiń basında kóplegen 
musılman ellerinde, sonıń ishinde Rossiyanıń musılmanlar jasaytu
ǵ
ın úlkelerinde 
jádidshilik háreketi júzege keldi. («Jádid» - arabsha sóz bolıp, «jańa» - degen 
mánisti ańlatadı). Jádidshilik háreketiniń tiykarın ullı qırım-tatar pedagogı 
Ismayılbek Gaspirali (Gasprinskiy) saldı. Bul hárekettiń tiykar
ǵ
ı maqseti musılman 
ellerindegi ekonomikalıq, sociallıq hám mádeniy rawajlanıwda basqa rawajlan
ǵ
an 
ellerden artta qalıwshılıqtı saplastırıw boldı. Olar bunıń eń tuwrı jolı 
a
ǵ
artıwshılıqtı, mádeniyattı rawajlandırıw dep esapladı hám mekteplerdi 
reformalap, eski mekteplerdiń ornına «jańa usılda
ǵ
ı» mekteplerdi (jádid 
mekteplerin) shólkemlestiriwdi usındı, hár túrli hayriya jámiyetlerin dúzip, 
jergilikli jaslar sırt ellerge oqıw
ǵ
a jiberildi. 
Jádid mektepleri XIX ásirdiń aqırı, XX ásir basına kelip kóplep ashıla basladı. 
Olardıń burın
ǵ
ı mekteplerge qara
ǵ
anda kóp ózgeshelikleri boldı. Atap aytqanda 
klasslar shólkemlestirilip, olar parta, doska h t.b menen támiyinlendi. Eski 
mekteplerdegi qurı yadlaw menen sheklenetu
ǵ
ın ayırım pánler ornına dún’yalıq 
bilim beriwshi sabaqlar kiritildi. Ilimiy didaktika
ǵ
a tiykarlan
ǵ
an usıl hám 
metodlardan paydalanıldı, jańa sabaqlıqlar payda boldı. Jádid mekteplerin 
shólkemlestiriwde Turkistanda M.Behbudiy, A.Fitrat, M.Abdurashidxanov, 
A.Avloniy, H.Niyaziy, A.Kadiriy, Qaraqalpaqstan úlkesinde S.Májitov, Qazı 
Máwlik, M.Sufizada, Yu.Axmedov h t.b. pidayılıq kórsetti. 
Jádid mektepleri úlkede a
ǵ
artıwshılıqtıń, ilim-bilimniń rawajlanıwına, 
zamanagóy mekteplerdiń, oqıw orınlarınıń payda bolıwına tiykar jarattı. Belgili 
dárejede mádeniyattıń, mánawiyattıń ósip-órlewine sebepshi boldı.