Microsoft Word navoiy xamsatul mutahayyirin lotin ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
11
madxulin majrur qilur va bu tarkibda o‘z amalin qilsa, qofiya g‘alat bo‘lur?
57
. 
Mavlono Sog‘ariy mundoq javob berdikim: 
— Bok yo‘qtur, Hazrati Maxdum ham bu e’tirozni qildilar. 
Bu so‘z taqriridin faqirg‘a necha g‘arazdur. Biri: Mavlononing bir baytda burunqi misraida 
nomavzunlug‘i va ikkinchida: aytg‘onikim, bir masnaviy baytida mundoq fohish g‘alatlar qilsa, andoq 
ulug‘ yerlarg‘a ne nav’ ilik urg‘ay, yana biri: faqirning e’tirozig‘a javob berganining g‘arobati, 
kulliyrog‘i va mutoyabaomiz e’tirozda ul Hazrat bila faqir orasida tavorud voqe’ bo‘lg‘oni. 
* * * 
Bir kun Podshoh hazratlari bandaxonada erdilar: «Tortiladurg‘on at’imadin, ayttilar, ul Hazratg‘a 
dog‘i nishona bermak munosibdur». 
Qaror anga tuttikim, Xoja Dehdor
58
eltgay. Eltgan nimalar orasida hamonokim bir e’tidoldin 
tashqari semiz qo‘y uchasi dag‘i bor ermish. Xoja Dehdor andinkim, farti ishtihodur, ul ucha ta’rifida 
mubolag‘a andoq qilmish bo‘lg‘aykim, alarg‘a andin Xojaning rag‘bati, balki ortug‘roq tamai ma’lum 
bo‘lmish bo‘lg‘ay. Demish bo‘lg‘aylarkim: «O‘ltur va mashg‘ul bo‘l». Xoja andoq peshakorlar ul 
taomni yemoqda ko‘rgizmish bo‘lg‘aykim, alarg‘a bu ruboiyni ayturg‘a bois bo‘lmish bo‘lg‘ay. 
Ruboiy: 
Ey Xoja, maro zi lutfi parvardi, 
Z-ovardani pushti dunba farbeh kardi, 
Binshasti-yu dunbaro ba rag‘bat xo‘rdi, 
Burdi ba shikam on chi ba pusht ovardi
59
. 
Yana bir qatla Xoja Dehdordin mutanavvi’ atimalar bila alar xizmatig‘a yiborilib erdi. Anda dog‘i 
bir qo‘y-qo‘zi uchasi bor erdi. Anga o‘xsharki, Xoja o‘ziga ul hadoyoni isnod qilib, mubohotguna 
qilmish bo‘lg‘ay —alar bu bobda bu qit’ani aytib erdilarkim: 
Xoja ovard bahri sufrai mo 
Pushti on yak-du go‘sfand ki kusht, 
Lekin az dasti naxvati judash 
Nashud oludaam bad-on angusht, 
Hast az on bo xudash tasavvuri on, 
Ki ba Hotam hamerasad ba du pusht
60
. 
57
Bu yerda Navoiy «az qalbuhum» arabcha ibora bo‘lgani uchun forscha chiqish kelishigi «az»ni ham arabcha «min» bilan 
almashtirish kerak deydi va grammatik tahlil qilib, u holda «az qalbixim» bo‘lib qolib, qofiya buziladi deb e’tiroz qiladi. 
58
Xoja Dehdor – Ismi G‘iyosiddin Muhammad. Navoiy va Jomiyning yaqin musohiblaridan, shoir. 
59
Ruboiyning mazmuni: 
Ey xoja, bizni lutfingga sazovar qilding, 
Orqa dumba keltirib, bizni sevintirding. 
O‘tirib olib, ishtaha bilan dumbani yeding, 
Orqangda keltirgan narsangni qorningda olib ketding. 
60
Qit’aning mazmuni: 
Xoja bizning dasturxonimiz uchun, 
Bir-ikki so‘yilgan qo‘yning dumbasini keltirdi, 
Lekin uniig ulkan saxovatli qo‘lidan, 
Barmog‘im ham bulg‘anmadi. 
Uning o‘zi haqida tasavvuri shundayki, 
Ikki pushti bilan nasabda Xotamga yetishadi. 

---

Alisher Navoiy. Holoti Sayyid Hasan Ardasher