www.ziyouz.com
kutubxonasi
35
mulohaza qildi, ko‘rdikim, anjir o‘z o‘rnida va uzum shirasi hamul zarfda toza erdi. Va markabining
churugan so‘ngaklariga boqti. Ko‘rdikim, bir-biriga muttasil bo‘lub, ustiga ig o‘rlandi va aning ustiga
teri tortildi, dog‘i ruh badanig‘a kirib tirildi.
Uzayr a. s. bildikim, aning yuz yil burung‘i qilg‘on taraddudi jihatidin haq taolo anga bu nav’
qudratin ko‘rguzdi. Va aning san’atig‘a ofarin o‘qub, markabin minib, o‘z shahrig‘a tebradi. Ul
shahrg‘a yetkondin so‘ngra, chun yuz yil o‘tkon jihatidin ko‘p tag‘yir topib erdi, hech yerni tonimay,
ko‘b zahmat bila o‘z saroyini topti. Ammo kishi yo‘q erdi, bir ko‘r kanizakdin o‘zga. So‘ngra Uzayr a.
s. andin so‘rdikim, bu uy. Uzayrning uyidur? Ul tasdiq qilib dedikim, sen kimsenkim, bu yuz yildakim,
mening maxdumum g‘oyib bulubdur. Men ani kam eshitibmen. Ul dedikim, men Uzayrdo‘rmen.
Kanizak ayttikim, agar chin aytasen, Uzayr a. s. mustajobud – da’va erdi, duo qilkim, maning ko‘zum
bino bo‘lsun. Uzayr a. s. duo qildi. Haq taolo ul kanizakning ko‘zin bino qildi. Uzayr a. s. ning
muborak yuzin ko‘rgach, tanidikim, anga bu yuz yilda hech tag‘yir voqe’ bo‘lmaydur erdi. Faryod
qilib ayog‘ig‘a tushub, yugurub Uzayr a. s.ning o‘g‘lonlarig‘a mujda yetkurdikim, o‘g‘lonlari biri yuz
yoshar erdi, biri yuz o‘n yoshar erdi. Atolarin yigit ko‘rub tanimadilarkim, Uzayr a. s.ning bag‘rida bir
xol bor erdikim hilol shakli bila. Ul nishonann ochib ko‘rub, alar ham muborak qadamig‘a yuz surtub,
qavmg‘a xabar bo‘ldi. Qavm ham inonmay, dedilarkim, «Tavrot»ni hechkim Uzayr a. s.din yaxshiroq
bilmas erdi, to ul kitobni Buxtun-nasr eltti oramizda kishi bilmas. Uzayr a. s. «Tavrotoni azbar o‘qudi
va alar bildilar. Ba’zi yerlarda yoshurun qolg‘onni muqobala qildilar ersa, bir harf ortuq-o‘ksuk emas
erdi. Ba’zi bu g‘arib holotdin Uzayr a. s.ni ibnulloh dedilar. «Va qolatil-yahudu uzayr-unubnullohi»
56
.
Va ba’zi muarrixlar Uzayr a. s.ni bo‘lg‘on holotini Armiyog‘a isnod qilibdurlar. Va Uzayr a. s.ni Arz
otlig‘ inisi bila tug‘ub bila o‘ldilar. Ammo o‘lar vaqtda Uzayr a. s. yuz yoshar va Arz iki yuz yoshar
erdi. Mundin g‘aribroq hol tavorixda oz voqe’dur. Va o‘g‘lonlari qari kishilar erdi, yoshqa atolaridan
ulug‘roq. Vallohu a’lam.
Zikriyo va Yahyo a. s. va Maryam binti Umron. Alar zaylida Zikriyo a. s.ni Sulaymon a. s.
naslidin debdurlar. Va ul Baytul-muqaddasda mujovir erdi. Va Umronkim, Zikriyo a. s.ning amuzodasi
erdi, ul dag‘i mujovir erdi. Ikalasining haramlari egochi-singil erdnlar. Imrong‘a farzand ko‘p bo‘ldn
va Zikriyo a. s. g‘a bo‘lmadn. Imron bu shukronag‘a nazr qildikim, yana farzand bo‘lsa, Baytul-
muqaddasqa mujovir bo‘lg‘an. Va haramiki oti Hifa erdi Maryamg‘a homila erdi. Va tuqqondin
so‘ngra nazr jihatidin Imron mutahayyir bo‘ldikim, inosni mujovir qilmaslar erdi.
«Qolallohu taolo inni vaza’tuho unso vallohu a’lamu bimo vaza’at va laysaz-zakari kal unso va
inni sammaytuho Maryama va inni u’iyzuho bika vazurriyya tahominash-shaytonir-rajim»
57
. Bu
sharafdin Maryamni bir nimaga chirmab, Hifa Baytul-muqaddasqa eltti. Ulamo va ahboraning qavlin
munkiri ko‘rdilar.
Zikriyo a. s.g‘a vahy keldikim, bu fahirani o‘g‘ulg‘a qabul qilduq «Fataqabbalaho rabbuho
biqabulin hasanin»
58
. Bu jihatdin axbor aning muhofazatig‘a mashg‘ul bo‘ldilar. Zikriyo a. s. dedikim,
aning taahhudi manga avlodurki, xolasi maning uyumdadur. Axbor qabul qilmay uch qotla qur’a
soldilar. Ucholosida qur’a Zikriyo a. s. otig‘a tushti. Borcha zaruratan musallam tuttilar. So‘ngra
Zikrnyo a. s. Maryamni uyiga eltib, Ashbo’kim, Zikriyoning harami va Maryamning xolasi erdi, aning
muhofazatig‘a mashg‘ul bo‘ldi, to anga ibodatqa va masjid xizmati qobiliyati paydo bo‘ldi.. So‘ngra
Zikriyo a. s. aning uchun masjidda bir g‘urfa yasattikim, eshiki yo‘q erdi. Zina bila anga chiqor erdi.
Va o‘zi g‘oyib bo‘lsa, g‘urfa to‘shukin qufl qilur erdi. Va ul jumladin biri bukim, qishda yoz mevasi va
aks ham ko‘rar erdi. So‘rg‘ondakim, «anno laki hozo. fi g‘ayri vaqtihi»
59
, javob toptikim, «hozo min
indillohi yarzuqu man yasho’u big‘ayri hisob»
60
.
Va bu vaqtda Zikriyo a. s. va harami Qibarsanda erdilar. Zikriyo a. s. dedikim, Xoliqikim
Maryamg‘a g‘ayr vaqtida bu nav’ favokih nasib qila olur, maning ham hayotim shajarasndin, agarchi
g‘ayri vaqtdur, bir necha karomat qila olur. Bu orzu ko‘ngliga o‘tti, Jabrail a. s. anga Yahyo a. s.
vujudig‘a bashorat berdi. «Fanodat-hal-maloikatu va huva qoyimun yusalli fil mihrobi»
61
. Va chun
Yahyo a. s. mutavallid bo‘ldi, oz vaqtdin so‘ngra Tengri taolo muborak ko‘nglin vahy nuzulidin
Alisher Navoiy. Tarixi anbiyo va hukamo
Do'stlaringiz bilan baham: |