Microsoft Word navoiy tarixi anbiyo va hukamo lotin ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
34
Va bolig‘ Yunus a. s.ni yutub, Tengri taolo bolig‘ning qursog‘ida ani asradi. Va Yunus a. s. qirq kun 
bolig‘ ichinda erdi va bu tasbihni vird qilib erdikim, «Lo iloha illo anta subhonaka inni kuntu 
minazzolimin»
54
. Qirq kundin so‘ngra, Tengri taolo Yunus a. s. xatosidin kechib, ani uch 
qarong‘uluqdin qutqordikim, biri kema va biri suv va biri bolig‘ qursog‘i bo‘lg‘ay. Va bolig‘ daryo 
qirog‘ig‘a kelib, ani yoqog‘a soldi. Va ul yanglo tuqqan yoshdek bo‘lub erdi, bir sutluk kiyikka amr 
bo‘ldikim, har kun kelib, anga sut berur erdi va bir yig‘och anga soya qilur erdi. Qirq kundin so‘ngra, 
o‘z holig‘a kelib, amri ilohi bila qavm orasig‘a kirdi, qavm aning hidoyati bila inmon sharafig‘a 
musharraf bo‘ldilar. Va ko‘b vaqt bo‘lub, Tengri taolo hukmin butkardi. Va derlarki, Kufada 
madfundur. 
R u b o i y: 
Yunuski nubuvvat ko‘zini yorutti, 
Tanzib ila qavm ko‘nglini o‘rgotti. 
Bolig‘ ichida agarchi maskan tutti, 
Ham oxir ajal bolig‘i ani yutti. 
Omus va Muso va Ma’. Sohibi «Guzida» Hamdulloh Almustavfi bu uch kishini ahli tarixdin naql 
qilibdurki, mursal erdilar. Va bani Isroilni Muso a. s. dinig‘a da’vat qildilar. 
Sodiq va Sidduq va Salum – bu uch kishiga Tengri taolo nubuvvat berib, Antokiyya xalqig‘a 
yibordikim, alar havlidin borcha halok bo‘ldilar. G‘ayri atfolkim, bulug‘ haddig‘a yetkaydur erdilar va 
ul atfol nymon davlatig‘a musharraf bo‘ldilar. 
Fanjar Muso va Momal-qavsi va Javfarf va San’o Kusi va Uryo – bu besh kishini ahli tarix 
payg‘ambar debdurlar. Bani Isroilda Muso a. s. dinig‘a da’vat qildilar va Zul-kifl ahdig‘a yoqin erdilar. 
Ba’zi Zul-kifl a. s.ni bulardin so‘ngra aytibdurlar. 
Favoyil va Hikoy. Ba’zi muarrixlar bu ikovni ham payg‘ambar debdurlar. Zul-kifl zamonida Muso 
a. s. dinig‘a da’vat qildilar. 
Zijurmo va Madohi. Ba’zi qavl bila payg‘ambardurlar. Zul-kifl a. s.din so‘ngra va da’vatlari Muso 
a. s. dinig‘a erdi. 
Va Shu’yo payg‘ambar erdi. Va ba’zi debdurlarki, Yunus a. s. o‘zidin so‘ng ani bani Isroilg‘a 
valiy qildi. Va ani ba’zi debdurlarkim, ul Yunus a. s.din burunroq erdi. Vallohu a’lam. Buxtun-
nasrning buzug‘lig‘i va Baytul-muqaddasni vayron qilib, javohirikim Sulaymon a. s. yasag‘ondin beri 
bor erdi, ul borchasni eltgoni va azim qatllar qilg‘oni ko‘prak ahli tarix ittifoqi bila bu anbiyo 
zamonidadur. Va ba’zi debdurlarkim, Doniyol a. s.ni Buxtun-nasr Baytul-muqaddasdin eltib, muddati 
zamonida asrab, bir tush ko‘rub, unutqondin so‘ngra, Doniyol a. s. ham tushin, ham ta’birin aytib, ul 
banddin xalos bo‘ldi.
Uzayr a. s. anbiyo avlodidindur. Buxtun-nasr Baytul-muqaddasni buzg‘onda, ani abnoyi jinsi bila 
asir qilib, Bobilg‘a eltti. Andin xalos topib kelurda, bir kentda tushti va eshokini bog‘lab, uchasin bir 
daraxtqa qo‘ydi. Va ilayida anjir erdi va bir zarfda uzum shirasi. Va bu mahalda xayolig‘a Tengri taolo 
amvotni ihyo qilurig‘a fikrga tushti. Va ul kentning buzug‘larida odamizodning quruq so‘ngoklari bor 
erdi. Alarni ko‘rub, hayrati orttikim, bu churuk so‘ngoklarni tirguzmokta g‘ayri hayratki, aqlg‘a 
mustavliy bo‘lg‘ay, o‘zga nima no‘qdur. Haq taolo qudrati iqtizosi ul qildikim, Uzaarning hayrati daf’ 
bo‘lub, bu hol anga aynal-yaqin bo‘lg‘ay. Lojaram, amr bo‘ldikim, ruhin muborak jasadidin 
chiqordilar va markabin dog‘i ruhsiz qildilar. Va Tengri taolo Uzayr a. s. jismin el ko‘zidin pinhon 
asradi, bu holg‘a yuz yil o‘tti. 
Bu muddatdin so‘ngra Tengri taolo Uzayr a. s.nig tirguzdi. Bir malak andin so‘rdikim, «Kam 
labista?» Javob berdikim, «Yavman av ba’za yavmen». Ul malak did, «Ballabista miata omin fanzur 
ilo taomika vsh sharobika lam yatasannah. Vanzur ilo himorika al-mayiti»
55
. Chun muni Uzayr a. s. 

---

Alisher Navoiy. Tarixi anbiyo va hukamo