|
www.ziyouz.com kutubxonasi
122
Omonullo unga bir qaradi-yu, indamadi. Safarning bu ayolga achinganidan emas,
irgangani uchun kirmaganini bilardi.
Ayol bu uyda paydo bo‘lganida shu atrofda yashovchilarning ayrimlari undan
hayiqishdi, ba’zilari esa irganishdi. Shu ko‘chada, shu uyda tug‘ilib unib-o‘sgan
Bobomuroddan barcha hayiqardi. Qamoqdan qutulib kelib, keyin yana qamalib
ketguniga qadar birov unga yurak yutib tik qaray olmasdi. Bobomurod bu mahallada
birovning cho‘pini olmagan, birovni chertmagan, birovni so‘kmagan bo‘lsa-da, «o‘g‘ri»
degan nom bilan yurgani uchunoq hamma hayiqardi. Ayoldan hayiqishlariga sabab ham
aynan shu edi. Ayol ko‘chaga kam chiqardi. Chiqqan mahalida o‘ziga xavotir bilan qarab
turganlarini sezsa, jilmayishga harakat qilardi. Irganayotganlarini sezsa yuzini teskari
burib olardi. Bir yili Omonullo Safar bilan kirganida opasi kasallik hurujidan endi holi
bo‘lib turgan payti ekan. Esi o‘ziga qaytgani bilan rangidagi tundlik tarqamagan,
parishon sochlarini tarashga hali ulgurmagan ekan. O‘shanda Ayol Safarning
qarashidanoq uning irganayotganini sezdi. Ular uyga kirib o‘tirishgach, xonasiga o‘tib
o‘ziga oro berdi. So‘ng dasturxon tuzadi. Choy quyib avval Bobomurodga, keyin
Omonulloga uzatdi-da «o‘rtog‘ingizga» deb pichirlab qo‘ydi. Omonullo shundan so‘ng
Safarning irganganini ham fahmladi, opasining odatini ham bildi.
O‘shandan beri ancha yillar o‘tdi. Safar bilan yana bir necha marta keldi. O‘shandan
beri Safar ostonaga qadar keladi-yu, ichkari kirmaydi. Har gal «yuragi siqilib ketishini»
aytadi. Safar qanchalik yaxshi do‘st hisoblanmasin, mana shu kabi odatlari, kibrga
bandaligi Omonulloga yoqmaydi. Ba’zilar do‘st tanlash imkoniyatiga ega bo‘ladilar.
Ba’zilar esa boriga shukr qilib yuradilar. Omonullo ana shu ikkinchi toifaga mansub.
Bolalar uyida orttirgan do‘stlari turli tomonlarga tarqab ketishdi. Ikkitasi xastalik tufayli,
uchtasi esa jinoyatchilarga qo‘shilib qolib bu dunyoni tark etdi. Institutdagilar ham turli
shaharlarda ishlashadi. Birining bo‘sh vaqti ikkinchisiga to‘g‘ri kelmagani uchun ham
kam uchrashishadi. Oyda bir uchrashib turadigani — shu sinfdoshlari. Xudo unga
sinfdoshlarni tanlab-tanlab bergan. Kibrli, xudbin, dardi mol-dunyo bo‘lgan bolalarning
bir sinfga qanday jamlanib qolganini Yaratgan bilmasa, bandasi bilolmaydi.
Bularning ichida xokisori ana shu Omonullo edi. Sinfdoshlar uni oshkora tarzda
mensishmadi. Bular orasida faqat Safargina mehribon edi unga. Ota-onasi ham
Omonullo kirguday bo‘lsa ko‘kragidan itarmay, o‘g‘lining suyumli mehmoni sifatida izzat
qilishardi. Maktabni bitirgach, besh-olti yilmikin, sinf-doshlari bilan deyarli ko‘rishmadi.
Militsiyada ishlay boshlagach, ulardan birining ishi tushdi-yu, «gap» deb atalmish
ziyofatga chorlanadigan bo‘ldi. O‘shandan beri har oyning ikkinchi payshanbasida ular
bilan «gap yeydi». Garchi ular bilan maktabda birga o‘qigan bo‘lsa-da, o‘zining bu
davraga begonaligini his qilib turadi. Ularning yashash tarzlari, dunyoqarashlari, fikrlarini
hazm qila olmaydi. Ayniqsa keyingi paytlarda o‘zini tortishga bahona qidiradigan bo‘lib
qolgan. Davrada hol-ahvol so‘rashayotganida «bola-chaqalar omonmi?» deyilganida
uning yuragi uvishadigan odat chiqargan. O‘rtoqlari unga «xotining nega tug‘mayapti?»
deb dashnom berishmasa ham shu savol ko‘ndalang turganday o‘ng‘aysizlanaveradi.
Ayrimlar beixtiyor ravishda, savolni kimga berayotganini, oqibati nima bo‘lishini o‘ylab
ko‘rmagan tarzda «bola-chaqalar qalay?» deyishganda Omonulloning yuragidan bir
tomir uzilganday bo‘laveradi.
Hozir Omonullo ruhini temir iskanjaga oluvchi davra sari borardi. Safar o‘zi kelmay
telefonda eslatganida bormaslikning chorasini topardi. Otasinikiga kelgunicha do‘stiga
qitmirlik qilib, ko‘nglini xushlamoqchi edi. Safarning «yuragi siqilganini» eshitib o‘zining
ham ko‘ngli xufton pardasiga o‘rala boshladi. Tumtayib olmasa-da, gapirgisi kelmadi.
Safar unga qarab-qarab qo‘yib:
— Mendan xafa bo‘ldingmi? — dedi uzrli ohangda.
Murdalar gapirmaydilar (qissa). Tohir Malik
Do'stlaringiz bilan baham: |
