Microsoft Word kr sh xolmirzayev 2 ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 
227
Сиздан уялмийман, Қувватжон. Анчадан буён биладиганга ўхшийман. Ёшимиз ҳам тенг бўлса керак... 
Энг муҳими — сиз одамларнинг устидан кулмайсиз. 
— Ў, асло, — дедим. — Ҳаққим йўқ. Кулиш лозим бўлса, менинг устимдан ҳам жуда кулиш мумкин. 
— Кўп яшанг. 
— Сизлар билан, эл қатори. 
 
13 
Шундан кейин сезиб қолдимки, суҳбатимиз адо бўлгандек: илло Гулсара ҳасратини қилиб бўлган, 
мен эшитган, у кўнглини бўшатган, хў-ўш, Таваккалга нис-батан муносабатини аниқ айтмаган ҳали, 
балки айтиб бўлган ҳам эди. 
Шундоқ гурунгга янги руҳ берган нарса — менинг азиз меҳмонларим — қалдирғочларим бўлди. 
Деразаларда очилгич ускуна устидаги хўрози «чирқ-чирқ» этди, хонани бир айланиб, деразанинг юқори 
кўзига ўрнатилган совутгич устига қўнди. Шунда макиён қалдирғоч ҳам аста-аста чирқиллаб қўйди. 
Вой, буларнинг бир-бирини тушунишлари! 
Қанийди, Сулаймон пайғамбар улар сўзларини шарҳласалар-у, биз эшитсак! 
Бироқ, шундай тахмин қилиш ҳам мумкин эди: «Қалайсан? Яхши ётибсанми?» деди эркаги. «Дуруст, 
ҳарҳолда», деб қўйди макиёни. «Ҳа, ундай бўлса, ётавер», — «Сиз ҳам дамингизни олинг». Ўша 
кунларда, ишонасизми, она қалдирғоч инида кўпроқ ётиб қолса, ота қалдирғоч унга тумшуғида хўрак 
опкеларди: худди жўжасига бергандай қилиб оғзини очар, она қалдирғоч каттагина бошини унинг 
оғзига тиқиб, нақ жиғилдонидан емиш оларди. 
— Вой вой, — дер эди Гулсара ўзича. — Ойнаниб кетай сизлардан. 
— Бултур ҳам шу иккиси келганди, чамамда, — дедим. — Умуман, булар бир-бирига жуда содиқ 
бўлади. Ҳатто айтишадики, жуфт оққушдан бири ҳалок бўлса, иккинчиси кўкка кўтарилиб, ўзини 
қояларга уриб ўлдирар эмиш. 
Гулсара хаёлланиб, тотли «оҳ» еган қизболадек танглайини тақиллатди. 
— Удивительно! — Кейин менга жўнгина тикилиб сўради: — Демак, булар бир-бирини севиб, оила 
қуришар экан-де? Фикримни тушунтира олдимми? 
— Ҳа, — дедим. — Севишми бу, кўникишми бу, ҳарҳолда табиий танланиш йўли билан 
жуфтлашади булар. 
— А, естественний отбор... — Кейин шўхгина табассум қилди. — Барибир танлашар экан-де, 
азизим? 
— Ҳа, энди, шундай, — дедим. — Лекин уларда танлашнинг мезонлари бошқачароқ бўлса керак. 
— Ерунда! Кечирасиз... Макиёнлари эркагининг фақат кучлилигига мафтун бўлади, дейсизми? 
Бари-бир... Зот қолдириш учун эркакнинг кучли бўлиши ҳар қанча шарт эса-да, барибир урғочи уни 
севиши керак. — Сўнг у ўз фикрига яна шўнғий бошлади: сезиб турибман, бу — унинг учун муҳим эди. 
— Сиз улар муносабатида қандайдир мезон бўлади, дедийиз. Бўлади, албатта. Аммо ўша мезон фақат 
кучни ўлчамайди... 
— Ажойиб фикр айтдингиз, — дедим унинг кўнглига бориб. Ва дарҳақиқат, Гулсаранинг фикрини 
қувватлайдиган мисол ёдимга тушди. Ана шу «ёдга тушгани»ни айтгач, қолганини ҳам шарҳладим: — 
Африкада ўзимизнинг зағизғонга ўхшаш бир қуш бўларкан. Жуда чиройли, «Ҳайвонот оламида» 
кўрсатишган эди. Хўрози, айниқса, гўзал бўлар экан... Сиз еб ўтиринг, илтимос. Менимча, зиёфатда 
тўйиб овқатланмаган бўлсангиз керак? 
— Топдингиз, азизим. Ман, умуман, меҳмондорчиликда деярли овқатланмийман. Айниқса, 
бизнинг... Ну ладно. Фикрингизни давом эттиринг, қизиқ гап гапирвоссиз. 
— Ўша қушнинг хўрози ин қуриб бўлгандан кейин шу уясининг атрофига ҳар хил латта-путта, 
ялтироқ-тошлар, ҳатто шиша синиқларини ҳам опкелиб, сочиб, қўяркан. Буям кам, кейин уясининг 
атрофида айланиб, рақс тушар экан. Қанотларини ҳурпайтириб... Бирам қизиқ! Мақсад — макиённинг 
диққатини тортиш. Қизиғи шундаки, битта макиён ҳалиги молга қизиқиб ёнига келса, бошқаси келмай 
— ўтиб кетар экан. 
— Оҳ, қойил! — деб юборди Гулсара. — Сиз кўп нарсани биласиз. 
— Кўрганим-да... Шуни назарда тутганда, сизнинг фикрингизга қўшилиш мумкин, — дедим. — 

---

САЙЛАНМА. Шукур Холмирзаев. 2-жилд