Microsoft Word hazrati umar ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
49
— 
Халифа Умар ибн Ҳаттоб сизмисиз? 
— 
Ҳа, менман. 
— 
Нега аввалроқ айтмадингиз? 
— 
Майли, қўявер. Сен нима бўлганини айт! Хабарчининг айтганларини ҳаяжон ва қувонч 
билан тингларкан, Ҳазрати Умар кўз ёшларини тия олмади («Тарихи Табарий»). 
* * * 
Қодисиядан катта миқдорда ғанимат келди. Халифа молларни масжидга олиб боришни 
буюриб, Абдураҳмон ибн Авф билан Абдуллоҳ ибн Арқамга уни қўриқлашни буюрди. Эртасига 
мол очилди. Бойлик мисли кўрилмаган даражада эди. Араблар бунақанги буюмларни 
тушларида ҳам кўришмаган. Жавоҳирлар, марваридлар, олмос, олтин ва кумушдан ясалган 
буюмлар, беҳисоб дирҳаму динорлар... 
Ҳазрати Умар йиғлаб юборди. 
Буни кўрган Абдураҳмон: 
— 
Эй мўминлар амири, буларни кўриб шукр этишингиз керак. Сиз бўлсангиз йиғлаяпсиз. 
— 
Гапинг тўғри, Абдураҳмон, бугун хурсанд бўлиб, шукр қилмоғимиз лозим. Лекин бу 
неъматлар умматга хурсандчилик билан бирга адоват ва фасод уруғини сочмасайди, деб 
қўрқаман. 
У кишининг амрлари билан мол фуқароларга тақсимланди (Имом Абу Юсуф, «Китобул 
хараж»). 
* * * 
Шу кунгача саҳродан фарқи бўлмаган Қодисия иймон ва куфр ўртасидаги жангнинг гувоҳи 
бўлиб, буюк зафар нишоналарини олиб келди. Орадан юз йиллар ўтса ҳам, одамлар Қодисия 
деганда жон фидо қилганларни миннатдорлик ҳисси билан эслайдилар. 
Саъд ибн Абу Ваққос буюк ғалабага бошчилик қилган бўлса-да, қўлида қилич билан жанг 
майдонига чиқа олмаганидан хафа эди. 
Ушбу ғалабадан кейин қирқ етти йил ўтиб, куфаликларнинг тинимсиз чақириқларига кўра 
йўлга чиққан Ҳазрати Ҳусайн Қодисияда машъум хабарни эшитади. Ўшанда куфаликлар ичган 
қасамларни бузиб, амакиларининг ўғли Муслим ибн Оқилни ўлдирган бўлади (Масъудий, 
«
Муружуз-заҳаб»). 
Бундан ҳам ёмони, Қодисиядан сал узоқрокда жойлашган Карбалода Саъд ибн Абу 
Ваққоснинг ўғли Умар бошчилигидаги қўшин Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг 
севимли набираларини шаҳид қилади. 
* * * 
Айни дамда Холид ибн Валид тарафидан фатҳ этилган ва жизя тўлашга рози бўлган 
ҳудудларнинг халқи исён кўтармоқчи бўлиб турган эди. Бироқ қозонилган буюк ғалаба 
уларнинг шаштларини сўндирди. Улар қарши чиқишга шайланганларини, кейинчалик бу 
ниятлардан қайтганларини маълум қилишди. Форснинг мағлубияти уларга яхшигина дарс 
бўлди. Зотан, улар энг яхши йўл сулҳ эканини тушуниб етишган эди. 
Янги шаҳар қурилиши 
Ҳозирги Форс кўрфазининг эски номи Форс денгизи эди. Ал-Убилла эса, ҳозирги Басра 

---

Ҳазрати Умар ибн Хаттоб (р.а.). Аҳмад Лутфий Қозончи