Mexanizatsiyalash muhandislari instituti «fizika va kimyo» kafedrasi

tok kuchining zichligi
 
deb ataluvchi fizik kattalik tushunchasi 
kiritiladi: 
Tok zichligini, tok tashuvchilarning tartibli harakat tezligi 


va konsentrasiyasi n 
orqali ifodalash mumkin:






n
e
j
e - elektronning zaryadi bo‟lib, 1,6·10
-19
K
l
ga teng.
2- rasm. Bir jinsli silindrik o‘tkazgich 
Zanjirning bir qismi uchun Om qonuni:
R
U
I

Om qonuniga asosan, bir jinsli o‘tkazgichdan o‘tayotgan tok kuchi 
kuchlanishga to‘g‘ri proporsional, o‘tkazgich qarshiligiga teskari proporsionaldir:
 
3- rasm. Ikkita bir jinsli qarshilikdan iborat elektr zanjiri
U-o‟tkazgich qismining uchlaridagi potensiallar ayirmasi yoki kuchlanish,
R - shu qismning qarshiligi. 

---

102 
O‟tkazgichning qarshiligi, o‟tkazgichning materialiga, uzunligi va kesim yuziga 
bog‟liq:
S
l
R


bu yerda, 

- o‟tkazgichning solishtirma qarshiligi. 
O‟tkazgichning qarshiligi uning temperaturasi ortishi bilan ortib boradi:
)
1
(
0
0
t
R
R
t



bunda, 

- o‟tkazgich qarshiligining termik koeffitsienti, R
0
-O
0
C dagi o‟tkazgich 
qarshiligi. 
O‟tkazgichlarni ketma-ket: R=R
1
+R
2
+...+R
n
va parallel:
n
R
R
R
R
1
...
1
1
1
2
1




ulash formulalari