Menejmentga kirish

1-jadval. “Kishilik kapitali”ni ta’riflash uchun indikatorlar
40
 
“Insonparvarlik (kishilik) kapitali” omilining 
yigʻma indikatorlari
22 mamlakat orasidagi oʻrin 
1-chi 
2-chi 
3-chi 
1 
2 
3 
4 
1.Aholi soni 
AQSh 
Yaponiya
GFR 
2. Aholi sonining dinamikasi 
Turkiya 
Avstriya 
AQSh 
3.Aholining iqtisodiy oʻsishga ta’siri 
AQSh 
Portugaliya 
Ispaniya 
4.Aholining yoshli tuzilmasi 
Irlandiya 
Turkiya
AQSh 
.Urbanizatsiya darajasining ta’siri 
Finlandiya 
AQSh 
Kanada 
6.Yosh shaxslarning aholining umumiy 
sonidagi ulushi 
Turkiya 
Irlandiya 
Yangi 
Zelandiya 
7.Katta yoshdagi shaxslarning aholining 
umumiy sondagi ulushi 
Avstriya 
Yaponiya 
Yangi 
Zelandiya 
8. Mehnatga qobiliyatli yoshdagi (1-64 
yoshlar) shaxslarning aholining umumiy 
sonidagi ulushi
Shvetsiya 
Norvegiya 
Daniya 
9.Mehnatga qobiliyatli yoshdagi aholi sonining 
dinamikasi 
Yangi 
Zelandiya 
Avstriya 
Kanada 
10.Ayollarning mehnatga qobiliyatli 
yoshdagilarning aholi sonidagi ulushi 
Shvetsiya
Finlandiya 
Daniya 
40
“Kishilik kapitali” omilini baholash uchun indika-torlarning Shveytsariya tizimi (Jahon Jeneva iqtisodiy forumi. 
1989) 

---

248 
11.Band boʻlganlarning mehnatga qobili- yatli 
yoshdagi aholi sonidagi ulushi 
Shvetsiya 
Norvegiya 
Finlandiya 
1 
2 
3 
4 
12. Band boʻlganlarning dinamikasi 
AQSh 
Avstriya
Norvegiya 
13.Ishsizlikning umumiy darajasi 
Shveytsariya 
Shvetsiya 
Yaponiya 
14.Yoshlar orasidagi ishsizlikning darajasi
Daniya 
Shveytsariya 
GFR 
1.Davomli ishsizlik darajasi 
Yaponiya
Portugaliya 
Shveytsariya 
16.1986 yilda yangi ish joylarini tashkil 
qilinishi 
Yaponiya 
Portugaliya 
Finlandiya 
17.Istiqbolda yangi ish joylarin tashkil qilinishi Yaponiya 
Portugaliya 
Kanada 
18.Yuqori malakali ishchi kuchini koʻchib 
ketishi 
AQSh 
Finlandiya 
Shveytsariya 
19.Kasbiy oʻqitish 
GFR 
Yaponiya 
Shveytsariya 
20.Yuqori malakali ishchi kuchi 
Irlandiya 
Yaponiya 
Daniya 
21. Yuqori malakali ishchi kuchining band 
boʻlganlar sonidagi ulushi 
Irlandiya 
Yaponiya 
Daniya 
22.Yollangan xodimlarningmotivatsiyasi
Yaponiya 
Shveytsariya 
Shvetsiya 
23.Yollangan xodimlar uchun ragʻbatlar 
Yaponiya 
AQSh 
Frantsiya 
24 Yollangan xodimlarning safarbarligi 
Yaponiya 
AQSh 
Irlandiya 
2.Menejerlarni tayyorlash 
Irlandiya 
Shvetsiya 
Shveytsariya 
26.Menejerlarni kasbiy moslashtirish 
Shvetsiya 
Irlandiya 
AQSh 
27.Menejerning ist’edodi 
Yaponiya 
Shveytsariya 
AQSh 
28.Ish haqi(oklad) 
Yaponiya 
Shveytsariya 
Shvetsiya 
29. Daromad soligʻining eng yuqori stavkasi 
GFR 
Frantsiya 
Yangi 
Zelandiya 
30.Aholi soniga ta’limga davlat xarajatlari 
AQSh 
Kanada 
Shvetsiya 
31.Yuqoriroq darajadagi oʻrta ta’lim 
Kanada 
Daniya 
_ 
Shveytsariya 
32.Oliy ta’lim 
AQSh 
Kanada 
Shvetsiya 
33.Gazetalar chiqarish 
Yaponiya 
Finlandiya 
Shvetsiya 
34.Boʻlgʻuvsi hayotning oʻrtacha davomiyligi 
Yaponiya 
Yangi 
Zelandiya 
Shveytsariya 
_ 
3.Sogʻliqni muhofaza qilish tizimi 
Shvetsiya 
Shveytsariya 
GFR 
36.Hayotning xatarligi darajasi 
Yaponiya 
Angliya
Turkiya 
Umuman kishilik kapitali omili 
AQSh 
Kanada 
Yaponiya 
Mutaxassislarni ta’kidlashlaricha, zamonaviy raqobat kurashida “shtik bilan” 
hujumga boruvchi emas, balki toʻgʻri holatni tanlab, undan qochishni biluvchi 
kishi gʻalaba qozonadi. 
Matritsa usuli. Uning asosida raqobat jarayonini ularni dinamika bilan 
bogʻliqlikda koʻrib chiquvchi gʻoya yotadi. Tovarning egri chiziqli yashash davri 
ushbu usulning metodologik asosi boʻladi. 
70 –yillarning oʻrtalarida “Boston konsalting grupp” marketing firmasi 
oʻzining etarlicha oddiy holatlariga asoslangan holda har xil tovarlarning 
raqobatbardoshligini baholashning matritsa usulini ishlab chiqqan boʻlib, hozir u 
har xil korxonalar va sohalarning raqobatbardoshligini tadqiqot qilishda 
qoʻllaniladi. Tadqiqotning asosiy quroli ikkita koʻrsatkichlar asosida qurilgan 
matritsadir. Vertikal boʻyicha bozor sigʻimining toʻgʻri chiziqli koʻlamdagi oʻsishi 

---

249 
sur’atlari koʻrsatiladi. Gorizontal boʻyicha esa – tadbirkor yoki korxonaning 
bozordagi logarifmli koʻlamdagi ulushi. Barcha kompaniyalar, korporatsiyalar, 
firmalar va biznesning boshqa birliklari bu matritsada oʻzlarining parametlari va 
bozor sharoitlariga koʻra joylashadilar. Bozorda eng katta ulushga ega boʻlganlar
raqobatbardoshroq hisoblanadilar. 
Matritsa usulidan foydalangan holda, menejer va biznesmen nafaqat oʻz 
korxonasining, balki raqibining salohiyati raqobatbardoshligi darajasini ham 
baholashi va keyin esa bozordagi hulqining strategiyasini ishlab chiqishi mumkin . 
Matritsa usuli amarikali maslahat firmalarida keng qoʻllaniladi, bizning 
tadbirkorlarimiz uchun ham salohiyatning raqobatbardoshligini baholash uchun 
ishonchli qurol boʻladi.