Menejment psixologiyasi

12. Menejment psixologiyasi asoslari kursida ekspert baholash metodi muhim ahamiyat kasb etadi. Ekspert baholash metodining mohiyati shundan iboratki, menejer faoliyati, shaxsiyatiga beriladigan tashqi baho hamkasabalari, yordamchilari qo’l ostidagi hodimlari, jamoatchilik tomonidan amalga oshiriladi. Ekspert baholash keng qamrovli bo’lib, u o’z ichiga menejerning turli sohadagi faoliyati yutug’i (muvaffaqiyatsizligi), shaxslararo munosabati maromi, odobi (takti), shaxsiy fazilatlari (illati), hissiy kechinmalari, irodaviy sifatlari, fikrlash uslubi, qaror qabul qilish taktikasi va strategiyasi kabi ijtimoiy psixologik jabhalarni qamrab oladi. Ekspert baholashining muhim tomoni shundan iboratki, aksariyat hollarda mazkur jarayon ob`ektivlik xususiyatga ega bo’ladi. SHuningdek u tanqidiy yondashuvni o’ziga mujassamlashtiradi, muayyan darajada qatiy dalillash unda ustuvorlik qiladi. Masalan, menejerning kim ekanligi uning qo’l ostidagi xodimlar, xizmatchilar tomonidan baholanishi aksariyat hollarda aniq, haqchil, odilona hamda umumlashgan tarzda amalga oshiriladi. Bu masalani yanada oydinlashtirish uchun test savollari, so’rovnoma singari tekshirish, sinov mezonlaridan foydalaniladi. Menejer yoki mutaxassisni "o’ta ishchan yoki iste`dodli" deb baholash ekspertlarning umumiy fikrlarini o’zida mujassamlashtiradi. Ko’pchilikning unga nisbatan iliq samimiy (g’arazgo’y) munosabati oqillikni o’zida aks ettiradi.
Ekspert baholash metodini qo’llash orqali rahbar kadr yoki xizmatchilar to’g’risida muayyan darajada ma`lumotlar to’plash imkoniyati tug’iladi va ularning asosida psixologik tavsif yaratilishi mumkin. SHuning bilan birga insonlarda uchraydigan nuqsonlarning oldini olish va ularni bartaraf etishga zamin hozirlanadi.
13. Menejment psixologiyasi sohasi uchun menejer yoki oddiy mutaxasisining faoliyat mahsuli tahlil qilish metodi muhim ahamiyat kasb etadi. Huddi shu sababdan rahbar kadr yoki etakchi mutaxassis faoliyatining mahsuli (ish rejasi, hisoboti, ish yuritish yo’riqnomasi, jihozlashdagi yuksak didligi, mahsulot sifati, qurilish maydonchasining ko’rinishi, hujjatlarni rasmiylashtirish holati, texnikaga shaxsiy munosabatining ifodasi va hokazo) ni tahlil qilish natijasida ularniig qobiliyati, tashkilotchiligi, fikrlash uslubi, nafosatliligi, yuksak hissiy kechinmalariga egaligi harakterologik xususiyati, ijodkorligi to’g’risida diagnostik xususiyatli ma`lumotlarni umumlashtirish mumkin. Mazkur malumotlar tekshirilayotgan odamlarning shaxsiy fazilatlari individual xususiyatlari yuzasidan muayyan darajada xulosa chiqarishga imkon yaratadi.
Faoliyat mahsulini tahlil qilish individual, guruhiy va jamoani shaklda olib borilishi mumkin. Faoliyat mahsulining har qaysisi alohida tahlil qilinsa va baholansa uning aniqlik ko’rsatkichi yuqori bo’ladi. Alohida menejer faoliyatiga berilgan baho umumlashtirilishi orqali yaxlit shaxsning psixologik portreti yoki timsoli (tasviri obrazi) vujudga keladi. Umumlashgan tavsiflar majmuasi shaxs to’g’risida ma`lum ma`lumotlar olishiga sharoit tug’diradi.