Меҳнат таълими ўқитиш методикаси фанидан

Дарс мақсади ва натижаларининг ўзаро мутаносиблигини таъминлаш.

Маълумки, ДТС талаблари умумий тарзда ифодаланган болиб, ҳар бир билим ва кўникмалар ҳақидаги талаблар аввалига синфлар, сўнг боблар, сўнг мавзулар ва ниҳоят мавзуга ажратилган дарс соатлари кесимида аниқлаштириб борилади. Шундай қилиб ҳар бир дарсда бир ДТС нинг қайсидир билим ва кўникмаларга қўйилган талабларни ўқувчиларда шакллантириш билан шуғулланамиз. Шу жиҳатдан, ҳар бир дарснинг таълимий мақсадларини ДТС талабларининг кичик бир учқуни десак бўлади. Шундай экан, биринчидан дарс мақсадлари аниқ қўйилиши ва иккинчидан дарснинг натижалари назорат қилиб борилиши лозим. Бошқача қилиб айтадиган бўлсак, дарс охирида дарс мақсадида келтирилган ҳар бир билим ва кўникмаларнинг шакллантирилганлиги текширилиши ва назорат қилиб борилиши лозим. Шу нуқтаи назардан, дарс мақсади ва унинг натижалари бир-бирига уйғун тарзда ифодаланиши лозим.

Бу ўринда дарснинг дарсга якун ясаш босқичида бериладиган саволлар, кичик топшириқлар, мустақил иш масала-мисоллари ҳамда уйга берилган вазифалар шундай тузилиши керак-ки, улар дарс мақсадида белгиланган билим ва кўникмаларнинг шаклланган ёки шаклланмаганини аниқлаб берсин.

Замонавий педагогикада инсон ўз фаолияти, ҳатти-ҳаракати ва уларнинг натижаларини таҳлил қилишига (ўзини-ўзи баҳолашига) рефлексия деб аталади. Рефлексия ўқувчиларга ўз ўқув фаолиятлари ва уларнинг натижаларини баҳолашларига ёрдам беради. Шунингдек, кейинги ўқув фаолияти мақсадини белгилашига ва уларга тузатишлар киритишига замин яратади. Шу жиҳатдан ундан айнан дарс натижаларини баҳолашда фойдаланиш мумкин бўлади.

Рефлексия вазифаларига қуйидагилар киради:

Диагностик баҳолаш вазифалар Ташкилий вазифалар Мотивация вазифаси Узатиш вазифаси.

Рефлексияни ўтказишнинг турли усуллари мавжуд. Улардан баъзиларини келтирамиз.

А. Қуйидаги жумлаларни тўлдиришга асосланган усуллар:

• “Бугунги дарсдан мен ______________________________________ларни билдим, ___________________________________________ларни тушундим,

_________________________________________кўникмаларларни эгалладим.

• Айниқса менга _________________________________________лар ёқди;

• Дарсдан сўнг мен _______________________________ларни бажараман; Дарс давомода менга ____________________________лар қизиқ бўлди;

0. 
   Дарс давомода менга __________________ларни тушуниш қийин бўлди;
   

0. 
   Дарсдан мен ________________________________ларни билиб олдим;
   
1. 
   Энди мен _________________________________ларни уддалай оламан”;
   

Б. Тест-савол кўринишда бериладиган топшириқлар: