Mavzu: zahiriddin muhammad boburning hayoti va adabiy merosi

Vasl uyin obod qildim, buzdi hijron oqibat,
Seli gʻamdin bu imorat boʻldi vayron oqibat...
Vahki qon boʻldi yarogim gavhari ashq oʻrniga...
Qatra-qatra koʻzlarimdin tomdi marjon oqibat...
Nodira bulbul kibi to nola ishno ayladim,
Navbahor oʻtdi, xazon oʻldi guliston oqibat
Umarxonning vorislari yosh edi. Xonlikning idora ishlarini Nodiraning oʻzi boshqara boshladi. Bu aqlli, tadbirli ayolning faoliati amaldorlarga, ayniqsa din-shariat peshvolariga maqul tushmadi: ular hokimiyatdagi Muhammad Alixon va ukasi Sulton Mahmudni bir-biriga qarama-qarshi qilib, Nodira hukumronligiga shikast etkazishtni istar edilar. Ularning qoʻli ustun kela boshlaganidan Nodiraning “Gardundin muruvvat” kutishdi mumkin emas edi. Shu sababdan ham ayriliq kuylari shoira “dardi dili”dan sado berar edi.
Yordir ayru meni bedilni zor etdi falak.
Yoshurun dardi dilimni oshkor etdi falak
Nodira , koʻz tutma gardundin muruvvat kim base.
E’tibori dahrni be’etibor etdi falak.
Nodira uchun endi faqat bir yoʻl qolgan edi: u xonlikni qattiq turib idora qilishga, olimu fozil, shoir va shoiralarni koʻproq toʻplashga, iloji boricha madrasa, karvonsaroy va yoʻlar qurdirishga qaror berdi. Nodira ana shunday maqsad bilan “Mohlaroyim” nomida madrasa qurdirdi, binolar tiklandi; she’riyat va adabiyot ishini rivojlantirishga kelishdi. Nodiraning hukumronligi zamonida yozilgan “yetti gulsam” kitobining avtori Nodir bu haqda quydagilarni yozgan edi:
Ayning kelmagay dahr ichra oyim,
Aning koʻngli sahobat birla doim
Nodira donishmandlarni koʻproq toʻpladi, ular bilan kengashdi, kengashdi:
Yigʻibon har tarafdin necha xotun,
Barisi fazlu donish ichra otun,
Bari Zebunisodek erdi shoir
Bari Maryam kibi zuhd ichra mohir
Barining fahmi bir-birdin fuzunroq
Barining ilmi bir-birdin uzunroq
Nodiraning “Maknuna” taxallusi bilan yozgan she’rlarini toʻplab koʻchirgan kotib-shoira “devon” muqaddimasida keltirilgan she’riy ta’riflaridan birida Mavlono Nodirning fikrlarini tasdiqlab mana bunday deb yozgan edi.